۴۸۶
ویرایش
Am.gashool (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
Am.gashool (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۷: | خط ۷: | ||
[[اجتهاد پویا]] یکی از مهمترین ویژگیهای فقه [[شیعه]] است؛ امکان انطباق فقه با مقتضیات زمان و مکان در عین ثبات و جاودانگی، ویژگی منحصر به فردی فقه شیعه است؛ این ویژگی فقه شیعه را از قانونگذاریهای عرفی و دیگر مکاتب فقهی متمایز میسازد. در این نگره، دو قاعده اصیل با همیگر نقشآفرینی مینمایند؛ از یکسو {{متن عربی|حَلاَلُ مُحَمَّدٍ حَلاَلٌ أَبَداً إِلَى يَوْمِ اَلْقِيَامَةِ وَ حَرَامُهُ حَرَامٌ أَبَداً إِلَى يَوْمِ اَلْقِيَامَةِ|ترجمه=حلال و حرام محمد(ص) تا روز قیامت جاری است}} و از سوی دیگر {{متن عربی|عَلَيْنَا إِلْقَاءُ اَلْأُصُولِ وَ عَلَيْكُمُ اَلتَّفْرِيعُ|ترجمه=بر ما ائمه است که اصول و قواعد کلی را به شما بگوییم و بر شماست که فروع را از آن استنباط کنید}} به عنوان دو قاعده مهم در فقه شیعه جریان دارند. | [[اجتهاد پویا]] یکی از مهمترین ویژگیهای فقه [[شیعه]] است؛ امکان انطباق فقه با مقتضیات زمان و مکان در عین ثبات و جاودانگی، ویژگی منحصر به فردی فقه شیعه است؛ این ویژگی فقه شیعه را از قانونگذاریهای عرفی و دیگر مکاتب فقهی متمایز میسازد. در این نگره، دو قاعده اصیل با همیگر نقشآفرینی مینمایند؛ از یکسو {{متن عربی|حَلاَلُ مُحَمَّدٍ حَلاَلٌ أَبَداً إِلَى يَوْمِ اَلْقِيَامَةِ وَ حَرَامُهُ حَرَامٌ أَبَداً إِلَى يَوْمِ اَلْقِيَامَةِ|ترجمه=حلال و حرام محمد(ص) تا روز قیامت جاری است}} و از سوی دیگر {{متن عربی|عَلَيْنَا إِلْقَاءُ اَلْأُصُولِ وَ عَلَيْكُمُ اَلتَّفْرِيعُ|ترجمه=بر ما ائمه است که اصول و قواعد کلی را به شما بگوییم و بر شماست که فروع را از آن استنباط کنید}} به عنوان دو قاعده مهم در فقه شیعه جریان دارند. | ||
برای انطباق اسلام با مقتضیات زمان و مکان در درجه اول تقاضای زمان و مکان به مورد ارزیابی واقع میشود؛ معیار این ارزیابی آموزهها و اهتمامات معارف اسلامی است. اگر این تقاضا از نظر اسلام مشروع | برای انطباق اسلام با مقتضیات زمان و مکان در درجه اول تقاضای زمان و مکان به مورد ارزیابی واقع میشود؛ معیار این ارزیابی آموزهها و اهتمامات معارف اسلامی است. اگر این تقاضا از نظر اسلام مشروع بوده و بر اساس مصالح و مفاسد انسان و اهداف خلقت مطرح گردد، با استفاده از روشها و ابزارهای فقهی، حکمی همسو با آن صادر میشود؛ ولی اگر تقاضای زمان و مکان نامشروع باشد، نه تنها هیچ حکم همسویی با آن صادر نخواهد شد بلکه حتی ممکن است احکام اسلامی در جهت نفی و مبارزه با آن مطرح شود. | ||
پویایی اجتهاد و فقه | پویایی اجتهاد و فقه شیعه مبتنی بر چند ویژگی منحصر به فرد است که در آموزههای اسلامی تعبیه شدهاست؛ این ویژگیها این امکان را فراهم میکند که فقه به نیازها و پدیدههای ثابت و متغیر انسان و جامعه بشری به نحو شایستهای پاسخگو باشد. از آن جمله، انعطافپذیری احکام است که میتواند با هر زمان و مکانی منطبق شود. یا وجود قواعد کلی که به فقیه اجازه میدهد تا درباره موضوعات جدید استنباط تازه کند. یا اینکه موضوع و ملاک برخی احکام، عرف است و عرف حسن و قبح آن را تعیین میکند. همچون بازی شطرنج که زمانی آلات قمار محسوب میشد اما اکنون صرفا یک ورزش فکری است و حلال و جایز شمرده میشود. | ||
== مقضیات زمان و مکان == | == مقضیات زمان و مکان == |
ویرایش