automoderated، ناظمان (CommentStreams)، trustworthy
۱۶٬۰۱۱
ویرایش
←جایگاه و اهمیت کتاب
A.rezapour (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
A.rezapour (بحث | مشارکتها) |
||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
مسلم بن حجاج چه کسی بوده و چه جایگاهی در میان اهل سنت دارد؟ | مسلم بن حجاج چه کسی بوده و چه جایگاهی در میان اهل سنت دارد؟ | ||
{{پایان سوال}} | {{پایان سوال}} | ||
{{پاسخ}}'''صحیح مسلم''' یکی از [[صحاح سته]] معروف اهل سنت و از مهم‌ترین منابع حدیثی آنان در زمینه عقاید، فقه، تفسیر قرآن، و تاریخ صدر اسلام می‌باشد. این کتاب توسط ابوالحسین مسلم بن حجاج قشیری نیشابوری (۲۰۶–۲۶۱ ق) معروف به مسلم نیشابوری نگاشته شده است. نام اصلی این کتاب، «الجامع الصحیح» یا «الصحیح الجامع» است. | {{پاسخ}}'''صحیح مسلم''' یکی از [[صحاح سته]] معروف اهل سنت و از مهم‌ترین منابع حدیثی آنان در زمینه عقاید، فقه، تفسیر قرآن، و تاریخ صدر اسلام می‌باشد. این کتاب توسط ابوالحسین مسلم بن حجاج قشیری نیشابوری (۲۰۶–۲۶۱ ق) معروف به مسلم نیشابوری نگاشته شده است. نام اصلی این کتاب، «الجامع الصحیح» یا «الصحیح الجامع» است. [[علامه نووی|یحیی بن شرف نووی]] (درگذشتهٔ ۶۷۱ق) یکی از بزرگان اهل سنّت در شرح صحیح مسلم گفته است علماء اهل سنّت اتفاق دارند که بعد از قرآن کریم، صحیح‌ترین کتب، یکی صحیح مسلم و دیگری صحیح بخاری است. صحیح مسلم مشتمل بر که ۷۲۷۵ حدیث است که با کنار گذاشتن روایات تکراری، ۴۰۰۰ حدیث وجود دارد. | ||
== نویسنده == | == نویسنده == | ||
| خط ۱۰: | خط ۱۰: | ||
== جایگاه و اهمیت کتاب == | == جایگاه و اهمیت کتاب == | ||
پس از صحیح بخاری معتبرترین کتاب حدیث در نزد اهل تسنن، صحیح مسلم است. برخی آن را بر صحیح بخاری ترجیح می‌دهند.<ref>مطهری، مرتضی، خدمات متقابل اسلام و ایران، تهران، صدرا، ص۴۷۵.</ref>[[پرونده:صحیح مسلم.jpg|بندانگشتی| کتاب «صحیح مسلم» اثر مشهور حدیثی از مسلم بن حجاج|296x296پیکسل]] | این کتاب یکی از صحاح سته معروف اهل سنت و از مهم‌ترین منابع حدیثی آنان در زمینه عقاید، فقه، تفسیر قرآن، و تاریخ صدر اسلام می‌باشد که توسط ابوالحسین مسلم بن حجاج قشیری نیشابوری (۲۰۶–۲۶۱ ق) معروف به مسلم نیشابوری نگاشته شده است. نام اصلی این کتاب، «الجامع الصحیح» یا «الصحیح الجامع» است. نویسنده کتاب، شاگرد بخاری بوده و علاوه بر این، از اساتید بخاری نیز بهره برده است.<ref>[https://makarem.ir/main.aspx?typeinfo=23&lid=0&mid=248636&catid=24055 صحیح مسلم]، پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر آیت الله مکارم شیرازی، تاریخ بازدید: ۱۴۰۱.</ref> پس از صحیح بخاری معتبرترین کتاب حدیث در نزد اهل تسنن، صحیح مسلم است. برخی آن را بر صحیح بخاری ترجیح می‌دهند.<ref>مطهری، مرتضی، خدمات متقابل اسلام و ایران، تهران، صدرا، ص۴۷۵.</ref>[[پرونده:صحیح مسلم.jpg|بندانگشتی| کتاب «صحیح مسلم» اثر مشهور حدیثی از مسلم بن حجاج|296x296پیکسل]] | ||
صحیح مسلم دومین کتاب از جوامع حدیثی اهل سنت است که ادعا بر صحت همه روایات آن رفته است.<ref>معارف، مجید، جوامع حدیثی اهل سنت، سمت، و دانشکده علوم حدیث، تهران، ۱۳۸۵، ص۸۲.</ref> | صحیح مسلم دومین کتاب از جوامع حدیثی اهل سنت است که ادعا بر صحت همه روایات آن رفته است.<ref>معارف، مجید، جوامع حدیثی اهل سنت، سمت، و دانشکده علوم حدیث، تهران، ۱۳۸۵، ص۸۲.</ref> این کتاب ۷۲۷۵ حدیث در موضوعات گوناگون اعتقادی، فقهی، اخلاقی، تاریخ، سیره و… را دربردارد که مؤلف آن این روایات را از بین صدها هزار حدیث که در اختیار داشته با دقت تمام گزینش کرده است.<ref>معارف، مجید، جوامع حدیثی اهل سنت، سمت، و دانشکده علوم حدیث، تهران، ۱۳۸۵، ص۸۴.</ref> برخی به احصای روایات غیر تکراری پرداخته، این روایات را به رقمی معادل ۳۰۱۸ حدیث برآورده کرده است.<ref>صحیح مسلم، به تصحیح فؤاد عبدالباقی، ج۴، ص۲۳۱۳. به نقل از معارف، مجید، جوامع حدیثی اهل سنت، سمت، و دانشکده علوم حدیث، تهران، ۱۳۸۵، ص۸۵.</ref> او در این کتاب حدود (۳۰۳۳) حدیث در طول پانزده سال جمع کرده است.<ref>سبحانی، جعفر، موسوعه طبقات الفقهاء، طبعه الاولی، المطیعه اعتماد، قم، ۴۱۸ ق، ج۳، ص۵۷۸، و ابن خلکان، وفیات الاعیان، تحقیق: دکتر احسان عباس، دار صادر، بیروت، ۱۳۹۷ ق، ج۵، ص۱۹۴.</ref> به نظر برخی از علمای اهل سنت کتاب وی به همراه صحیح بخاری، صحیح‌ترین کتب در علم حدیثند.<ref>عثمان الذهبی، پیشین، و ابن خلکان، همان، ج؟، ص۱۹۴، ج۱۲، ص۵۶۶.</ref> [[علامه نووی|یحیی بن شرف نووی]] (درگذشتهٔ ۶۷۱ق) یکی از بزرگان اهل سنّت در شرح صحیح مسلم گفته است علماء اهل سنّت اتفاق دارند که بعد از قرآن کریم، صحیح‌ترین کتب، یکی صحیح مسلم و دیگری صحیح بخاری است.<ref>عثمان الذهبی، پاورقی و فیات الاعیان، ج۱۲، ص۵۶۷.</ref> البته برخی از علمای اهل سنت حدیث‌های او را قبول ندارند.<ref>عثمان الذهبی، پیشین، ج۱۲، ص۵۶۸.</ref> | ||
از | از مقدمه‌ای که مسلم در کتاب صحیح آورده است، روشن می‌شود که او در عصری زندگی می‌کرد که کثرت اخبار ضعیف و خرافی حقایق را بر بسیاری از مردم و حتی دانشمندان مشتبه کرده بود. مسلم به تقاضای یکی از برادران دینی که نام او مشخص نیست، به تألیف کتاب خود همت گماشت.<ref>مقدمه صحیح مسلم، به نقل از معارف، مجید، جوامع حدیثی اهل سنت، سمت، و دانشکده علوم حدیث، تهران، ۱۳۸۵، ص۸۵.</ref> | ||
صحیح مسلم | صحیح مسلم در زمرهٔ صحاح شش گانهٔ اهل سنت( صحیح بخاری، صحیح مسلم، سنن ابوداود، سنن ترمذی، سنن نسائی، سنن ابن ماجه) قرار می‌گیرد.<ref>قادری، عبدالهادی، [http://www.abdulhadi55.blogfa.com/post/5 مختصر از زندگی‌نامه امام مسلم نیشابوری]، سایت انجمن علمی پژوهشی حقوق و معارف اسلامی، تاریخ درج مطلب: ۱۳۹۲، تاریخ بازدید: ۱۴۰۱.</ref> | ||
=== تفاوت با صحیح بخاری === | === تفاوت با صحیح بخاری === | ||
| خط ۲۸: | خط ۲۲: | ||
بین اهل علم و حدیث مشهور است که این کتاب، بعد از صحیح البخاری، بهترین کتابی است که در خصوص احادیث صحیح نوشته شده است. در این کتاب، احادیث مرفوعی که به صورت تعلیق روایت شده‌اند، نسبت به صحیح البخاری بسیار کم‌تر است و تعداد آنها از چهارده حدیث تجاوز نمی‌کند. همچنین مسلم برخلاف بخاری، به نقل اقوال صحابیان (موقوفات) و اقوال تابعیان (مقطوعات)، نپرداخته است. آنچه که پیش از این، در مورد رجال صحیح البخاری گفته شد که اتّفاق بر نامگذاری کتاب بخاری به «صحیح» به منزله اتّفاق امّت بر عدالت جمیع راویانی است که نامشان در اسناد احادیث مسند آن کتاب، ذکر شده، در مورد صحیح مسلم نیز گفته شده است. از این رو، یکی از راه‌های اثبات عدالت راوی را آن دانسته‌اند که نامش در اسناد احادیث این کتاب (و یا صحیح البخاری، چنان‌که پیشتر گفته شد) ذکر شده باشد. مسلم، برخلاف بخاری، برای نقل احادیث مُعَنعَن و متّصل دانستن آنها، معاصر بودن راوی را با کسی که از وی روایت نقل کرده (مروی عنه)، کافی دانسته است و مانند بخاری، ثبوت ملاقات آن دو را لازم ندانسته است. با وجود این که کتاب، بعد از صحیح البخاری، بهترین کتاب در نقل خصوص احادیث صحیح به‌شمار آمده است، برخی از احادیث این کتاب نیز مانند صحیح البخاری، مورد انتقاد دار قُطنی و برخی دیگر از حدیث پژوهان قرار گرفته و معلول دانسته شده‌اند.<ref>جدیدی نژاد، محمد رضا، دانش رجال از دیدگاه اهل سنت، قم، مؤسسه علمی فرهنگی دار الحدیث، ۱۳۸۱، ص۲۰۴.</ref> | بین اهل علم و حدیث مشهور است که این کتاب، بعد از صحیح البخاری، بهترین کتابی است که در خصوص احادیث صحیح نوشته شده است. در این کتاب، احادیث مرفوعی که به صورت تعلیق روایت شده‌اند، نسبت به صحیح البخاری بسیار کم‌تر است و تعداد آنها از چهارده حدیث تجاوز نمی‌کند. همچنین مسلم برخلاف بخاری، به نقل اقوال صحابیان (موقوفات) و اقوال تابعیان (مقطوعات)، نپرداخته است. آنچه که پیش از این، در مورد رجال صحیح البخاری گفته شد که اتّفاق بر نامگذاری کتاب بخاری به «صحیح» به منزله اتّفاق امّت بر عدالت جمیع راویانی است که نامشان در اسناد احادیث مسند آن کتاب، ذکر شده، در مورد صحیح مسلم نیز گفته شده است. از این رو، یکی از راه‌های اثبات عدالت راوی را آن دانسته‌اند که نامش در اسناد احادیث این کتاب (و یا صحیح البخاری، چنان‌که پیشتر گفته شد) ذکر شده باشد. مسلم، برخلاف بخاری، برای نقل احادیث مُعَنعَن و متّصل دانستن آنها، معاصر بودن راوی را با کسی که از وی روایت نقل کرده (مروی عنه)، کافی دانسته است و مانند بخاری، ثبوت ملاقات آن دو را لازم ندانسته است. با وجود این که کتاب، بعد از صحیح البخاری، بهترین کتاب در نقل خصوص احادیث صحیح به‌شمار آمده است، برخی از احادیث این کتاب نیز مانند صحیح البخاری، مورد انتقاد دار قُطنی و برخی دیگر از حدیث پژوهان قرار گرفته و معلول دانسته شده‌اند.<ref>جدیدی نژاد، محمد رضا، دانش رجال از دیدگاه اهل سنت، قم، مؤسسه علمی فرهنگی دار الحدیث، ۱۳۸۱، ص۲۰۴.</ref> | ||
بعضی صحیح مسلم را به جهت پاره ای امتیازات بر صحیح بخاری ترجیح داده‌اند. به نحوی که شیخ ابو عمرو بن صلاح – از عالمان اسلامی- می‌گوید: تمام احادیثی که امام مسلم در کتابش حکم به صحیح بودن آن کرده است، صد در صد صحیح می‌باشد و ذاتاً علم نظری به صحیح بودنش برای انسان‌ها حاصل می‌شود.<ref>قادری، عبدالهادی، [http://www.abdulhadi55.blogfa.com/post/5 مختصر از زندگی‌نامه امام مسلم نیشابوری]، سایت انجمن علمی پژوهشی حقوق و معارف اسلامی، تاریخ درج مطلب: ۱۳۹۲، تاریخ بازدید: ۱۴۰۱.</ref> | |||
== ویژگی‌ها == | == ویژگی‌ها == | ||
به عقیده برخی از بزرگان جامعه اهل سنت، صحیح مسلم در نوع خود از جهت تدوین حدیث و تنظیم ابواب کم‌نظیر است؛ زیرا نویسنده آن کوشیده است تا در این دائرة المعارف حدیثی بهترین اسلوب را به کار گیرد. فاضل نووی در مقدمه شرح خود از مسلم نقل می‌کند: «من صحیح خود را از میان سیصد هزار حدیث جمع‌آوری و انتخاب کرده‌ام و اگر اهل حدیث دویست سال حدیث بنویسند باز هم مدرک و مرجع آنان کتاب من خواهد بود.» مسلم دوازده هزار حدیث را از آن مجموع معتبر دانسته است. کشف الظنون می‌گوید: «اگر مکررات صحیح مسلم را کنار گذاریم مجموع احادیث آن ۴۰۰۰ حدیث است. علامه نووی در التقریب نیز همین را گفته است. صحیح مسلم در ۸ جزء و مشتمل بر ۵۰ کتاب و ۱۲۰۵ باب است.<ref>جناتی، محمد ابراهیم، ادوار فقه و کیفیت بیان آن، تهران، کیهان، ۱۳۷۴، ص۸۷.</ref> | به عقیده برخی از بزرگان جامعه اهل سنت، صحیح مسلم در نوع خود از جهت تدوین حدیث و تنظیم ابواب کم‌نظیر است؛ زیرا نویسنده آن کوشیده است تا در این دائرة المعارف حدیثی بهترین اسلوب را به کار گیرد. فاضل نووی در مقدمه شرح خود از مسلم نقل می‌کند: «من صحیح خود را از میان سیصد هزار حدیث جمع‌آوری و انتخاب کرده‌ام و اگر اهل حدیث دویست سال حدیث بنویسند باز هم مدرک و مرجع آنان کتاب من خواهد بود.» مسلم دوازده هزار حدیث را از آن مجموع معتبر دانسته است. کشف الظنون می‌گوید: «اگر مکررات صحیح مسلم را کنار گذاریم مجموع احادیث آن ۴۰۰۰ حدیث است. علامه نووی در التقریب نیز همین را گفته است. صحیح مسلم در ۸ جزء و مشتمل بر ۵۰ کتاب و ۱۲۰۵ باب است.<ref>جناتی، محمد ابراهیم، ادوار فقه و کیفیت بیان آن، تهران، کیهان، ۱۳۷۴، ص۸۷.</ref> صحیح مسلم با کتاب الایمان شروع شده و به کتاب الاقضیه خاتمه می‌یابد.<ref>معارف، مجید، جوامع حدیثی اهل سنت، سمت، و دانشکده علوم حدیث، تهران، ۱۳۸۵، ص۹۰.</ref> | ||
صحیح مسلم دومین دائرة المعارف حدیثی جامعه اهل سنت است و از نظر اعتبار، در ردیف صحیح بخاری به‌شمار می‌آید. اگر چه بعضی مانند حافظ ابو علی نیشابوری صحیح مسلم را بر صحیح بخاری ترجیح داده‌اند.<ref>جناتی، محمد ابراهیم، ادوار فقه و کیفیت بیان آن، تهران، کیهان، ۱۳۷۴، ص۸۷.</ref> علامه نووی در مقدمهٔ شرح صحیح مسلم بن حجاج نیشابوری می‌گوید: علما بر این مطلب اتفاق دارند که پس از قرآن کتابی صحیحتر از صحیح بخاری و صحیح مسلم نیست. و این نظری است که امت اسلامی آن را پذیرفته است.<ref>جناتی، محمد ابراهیم، ادوار فقه و کیفیت بیان آن، تهران، کیهان، ۱۳۷۴، ص۸۸.</ref> | صحیح مسلم دومین دائرة المعارف حدیثی جامعه اهل سنت است و از نظر اعتبار، در ردیف صحیح بخاری به‌شمار می‌آید. اگر چه بعضی مانند حافظ ابو علی نیشابوری صحیح مسلم را بر صحیح بخاری ترجیح داده‌اند.<ref>جناتی، محمد ابراهیم، ادوار فقه و کیفیت بیان آن، تهران، کیهان، ۱۳۷۴، ص۸۷.</ref> علامه نووی در مقدمهٔ شرح صحیح مسلم بن حجاج نیشابوری می‌گوید: علما بر این مطلب اتفاق دارند که پس از قرآن کتابی صحیحتر از صحیح بخاری و صحیح مسلم نیست. و این نظری است که امت اسلامی آن را پذیرفته است.<ref>جناتی، محمد ابراهیم، ادوار فقه و کیفیت بیان آن، تهران، کیهان، ۱۳۷۴، ص۸۸.</ref> | ||