محقق کرکی: تفاوت میان نسخه‌ها

۳۱ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۰ آوریل ۲۰۲۳
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۹: خط ۳۹:
در دوران حکومت شاه طهماسب صفوی، ارتباط محقق کرکی با ایران ادامه یافت. در سال ۹۳۵ق، شاه وقفنامه‌ای برای کشیدن نهری از فرات به نام محقق کرکی که در عراق بود نوشت و محقق را با القابی قابل توجه وکیل خود بر ادارهٔ آن قرار داد. سال بعد، محقق برای بار دوم به ایران آمد و تا سال ۹۳۹ق، که به عراق بازگشت، در اردوی شاه طهماسب بود و به شهرهای اصفهان، قم، هرات و کاشان سفر کرد.<ref>جعفریان، نقش خاندان کرکی در تأسیس و تداوم دولت صفوی، ص۱۸۸-۱۹۰.</ref> بعد از بازگشت محقق به عراق، با اینکه شاه طهماسب برای او حکم [[شیخ الاسلامی]] مفصلی نوشت،<ref>برای دسترسی به متن این حکم ن.ک: الخوانساری، محمدباقر بن زین العابدین، روضات الجنات في أحوال العلماء و السادات، تحقیق اسدالله اسماعیلیان، قم، مکتبة اسماعیلیان، ۱۳۹۱ق، ج۴، ص۳۶۲-۳۶۳.</ref> به دلایلی چون حفظ [[حوزهٔ علمیهٔ نجف]]، بازگشت به ایران برای او میسر نشد و یک سال و دو روز پس از صدور این فرمان در نجف درگذشت.<ref>جعفریان، کاوش‌های تازه در باب روزگار صفوی،‌ ص۸۵.</ref>  در منابع، اطلاعاتی وجود دارد که نشان از نفوذ قابل توجه محقق کرکی بر شاه طهماسب دارد؛ نفوذی که گاه به عزل و نصب مقامات دولت صفوی به اشارهٔ محقق کرکی منجر می‌شد.<ref>جعفریان، کاوش‌های تازه در باب روزگار صفوی،‌ ص۸۶-۸۹.</ref>
در دوران حکومت شاه طهماسب صفوی، ارتباط محقق کرکی با ایران ادامه یافت. در سال ۹۳۵ق، شاه وقفنامه‌ای برای کشیدن نهری از فرات به نام محقق کرکی که در عراق بود نوشت و محقق را با القابی قابل توجه وکیل خود بر ادارهٔ آن قرار داد. سال بعد، محقق برای بار دوم به ایران آمد و تا سال ۹۳۹ق، که به عراق بازگشت، در اردوی شاه طهماسب بود و به شهرهای اصفهان، قم، هرات و کاشان سفر کرد.<ref>جعفریان، نقش خاندان کرکی در تأسیس و تداوم دولت صفوی، ص۱۸۸-۱۹۰.</ref> بعد از بازگشت محقق به عراق، با اینکه شاه طهماسب برای او حکم [[شیخ الاسلامی]] مفصلی نوشت،<ref>برای دسترسی به متن این حکم ن.ک: الخوانساری، محمدباقر بن زین العابدین، روضات الجنات في أحوال العلماء و السادات، تحقیق اسدالله اسماعیلیان، قم، مکتبة اسماعیلیان، ۱۳۹۱ق، ج۴، ص۳۶۲-۳۶۳.</ref> به دلایلی چون حفظ [[حوزهٔ علمیهٔ نجف]]، بازگشت به ایران برای او میسر نشد و یک سال و دو روز پس از صدور این فرمان در نجف درگذشت.<ref>جعفریان، کاوش‌های تازه در باب روزگار صفوی،‌ ص۸۵.</ref>  در منابع، اطلاعاتی وجود دارد که نشان از نفوذ قابل توجه محقق کرکی بر شاه طهماسب دارد؛ نفوذی که گاه به عزل و نصب مقامات دولت صفوی به اشارهٔ محقق کرکی منجر می‌شد.<ref>جعفریان، کاوش‌های تازه در باب روزگار صفوی،‌ ص۸۶-۸۹.</ref>


محقق کرکی چه در زمان حضور خود در ایران و چه در زمان ارتباط خود با ایران تلاش بسیاری برای تأثیرگذاری مذهبی در ایران داشت. تلاش برای گسترش تئوریک نقش فقیه در امور جاری حکومت و قبول و تطبیق مقام فقاهت و مرجعیت با شرایط جدید سیاسی، که برآمدن حکومتی شیعی در ایران بود، مهم‌ترین میراث محقق در رابطه با ایران بود. نتیجه این اعتقادات تلاش برای پیاده کردن برخی مظاهر مذهبی شیعی در ایران بود که از جمله به جلوگيری از فحشا و منكرات، رواج‌دادن واجبات مذهبی-سیاسی چون نماز جمعه، و بيان احكام مذهبی شیعی، دلجويی از علما و شیعه و رواج‌دادن اذان شیعی در شهرها ايران و قلع و قمع مخالفان مذهبی، می‌توان اشاره کرد.<ref>داونی، علی، مفاخر اسلام، تهران، انتشارات امیرکبیر، ۱۳۶۴ش، ج۴، ص۴۴۲.</ref>
محقق کرکی چه در زمان حضور خود در ایران و چه در زمان ارتباط خود با ایران تلاش بسیاری برای تأثیرگذاری مذهبی در ایران داشت. تلاش برای گسترش تئوریک نقش [[فقیه]] در امور جاری حکومت و قبول و تطبیق مقام فقاهت و مرجعیت با شرایط جدید سیاسی، که برآمدن حکومتی شیعی در ایران بود، مهم‌ترین میراث محقق در رابطه با ایران بود. نتیجه این اعتقادات تلاش برای پیاده کردن برخی مظاهر مذهبی شیعی در ایران بود که از جمله به جلوگيری از فحشا و منكرات، رواج‌دادن واجبات مذهبی-سیاسی چون [[نماز جمعه]]، و بيان احكام مذهبی شیعی، دلجويی از شیعیان و علمای شیعه و رواج‌دادن اذان شیعی در شهرها ايران و قلع و قمع مخالفان مذهبی، می‌توان اشاره کرد.<ref>داونی، علی، مفاخر اسلام، تهران، انتشارات امیرکبیر، ۱۳۶۴ش، ج۴، ص۴۴۲.</ref>


== تألیفات ==
== تألیفات ==
خط ۸۷: خط ۸۷:


== درگذشت یا شهادت ==
== درگذشت یا شهادت ==
محقق کرکی در سال ۹۴۰ق به نجف اشرف بازگشت. او در شب عید غدیر سال ۹۴۰ق در نجف درگذشت. درگذشت محقق در گیر و دار حمله عثمانی به عراق عرب رخ داد و همین موضوع موجب شد تا قبر او برای جلوگیری از تعرض پنهان شود. برخی از معاصران محقق علت مرگ او را مسمومیت با زهر دشمنان مذهبی قلمداد کرده‌اند؛<ref>برای نمونه ن.ک: امينی، عبدالحسین، شهيدان راه فضيلت، ترجمهٔ جلال‌الدين فارسي، تهران، انتشارات روزبه، ۱۳۶۳ش، ص۲۰۶.</ref> امری که موجب شده تا برخی از علمای شیعه او را در عداد علمای شهید شیعه قرار دهند. برخی معاصران محقق کرکی چون میرزا عبدالله افندی، کتابشناس و تراجم نگار دورهٔ صفویه و از شاگردان علامهٔ مجلسی، شهادت محقق کرکی را نفی کرده است.<ref>جعفریان، نقش خاندان کرکی در تأسیس و تداوم دولت صفوی، ص۲۰۶-۲۰۷.</ref>   
محقق کرکی در سال ۹۴۰ق به نجف بازگشت. او در شب [[عید غدیر]] سال ۹۴۰ق در نجف درگذشت. درگذشت محقق در گیر و دار حمله عثمانی به عراق عرب رخ داد و همین موضوع موجب شد تا قبر او برای جلوگیری از تعرض پنهان شود. برخی از معاصران محقق علت مرگ او را مسمومیت با زهر دشمنان مذهبی قلمداد کرده‌اند؛<ref>برای نمونه ن.ک: امينی، عبدالحسین، شهيدان راه فضيلت، ترجمهٔ جلال‌الدين فارسي، تهران، انتشارات روزبه، ۱۳۶۳ش، ص۲۰۶.</ref> امری که موجب شده تا برخی از علمای شیعه او را در شمار علمای شهید شیعه قرار دهند. برخی معاصران محقق کرکی چون [[میرزا عبدالله افندی]]، کتاب‌شناس و تراجم‌نگار دورهٔ صفویه و از شاگردان [[علامهٔ مجلسی]]، شهادت محقق کرکی را نفی کرده است.<ref>جعفریان، نقش خاندان کرکی در تأسیس و تداوم دولت صفوی، ص۲۰۶-۲۰۷.</ref>   


== مطالعه بیشتر ==
== مطالعه بیشتر ==
trustworthy
۷٬۳۴۶

ویرایش