عقل رعایت و عقل روایت: تفاوت میان نسخه‌ها

امیر مومنان(ع) تذکر می‌دهد که هر چه را شنیدید، برای عمل کردن بشنوید نه برای حفظ کردن و شنیدن خالی. برای عمل کردن باید شنیده‌ها را فهمید و مراعات کرد و عقل روایت یعنی انسان فقط روایت کند و گوش دهد.<ref>حسینی شیرازی، محمد، توضيح نهج ‏البلاغه، تهران، دار تراث الشیعه، بی‌تا، ج۴، ص۳۰۴.</ref> یاد گرفتن دانش و عملی نکردن آن در زنذگی ثمره‌ای ندارد و این است که حضرت می‌گوید هر گاه خبرى را مى‏‌شنويد، آن را فهم و رعايت كنيد نه آنكه بشنويد براى روايت كردن كه راويان علم بسيارند و كسانى كه بفهمند و رعايت كنند اندك هستند. در نگاه امیرمومنان، عقل رعایت، تدبر و فهمیدن معنا و عمل کردن بدان در زندگی است و عقل روایت، فقط نقل کردن الفاظ و توجه نکردن به پیام‌های اصلی آن است.<ref>رک: ابن میثم بحرانی، میثم بن علی، شرح‏ نهج ‏البلاغه، بی‌جا، دفتر نشر الکتاب، چاپ دوم، ۱۳۶۲ش، ج۵، ص۲۹۰. ابن میثم بحرانی، میثم بن علی،اختيارمصباح ‏السالكين، مشهد، بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس، چاپ اول، ۱۳۶۶ش، ص۶۰۰.</ref>

امیر مومنان(ع) مردم را از اينكه  لطايف علمى و حكمت را از او و ديگران مى‏‌شنوند و بدون تأمل و درك كردن آن را روايت كنند، منع کرده است و اين كارى است كه امروز برخی از محدثان انجام مى‏‌دهند. بيشتر قاریان [[قرآن]] مى‏‌خوانند ولى از معانى آن جز اندكى نمى‏‌فهمند و در قرآن [[تدبر در قرآن|تدبر]] ندارند. حضرت به آنان فرمان داده است آنچه را مى‏‌شنوند در باره‌‏اش تعقل كنند و با فهم و معرفت دريابند. امیرمومنان در پایان هشدار می‌دهد كسانى كه بينديشند و رعايت كنند کم هستند و کسانی که نقل کنند و تاثیری در زندگی خود نداشته باشد فراوان هستند و حقیقت را گفته است.<ref>ابن ابی الحدید، عز الدین، جلوه ‏تاريخ ‏درشرح ‏نهج ‏البلاغه ‏ابن‏ ابى ‏الحديد، مترجم: محمود مهدوی دامغانی، تهران، نشر نی، چاپ اول، ۱۳۷۴ش، ج۷، ص۳۱۱.</ref>