automoderated، ناظمان (CommentStreams)، trustworthy
۱۶٬۱۰۵
ویرایش
اختلاف آیت‌الله بروجردی با نواب صفوی (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۲۳ نوامبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۱:۲۶
، ۲۳ نوامبر ۲۰۲۲بدون خلاصۀ ویرایش
A.rezapour (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
A.rezapour (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{شروع متن}} | {{شروع متن}} | ||
{{سوال}} | {{سوال}} | ||
| خط ۲۵: | خط ۲۴: | ||
آیت‌الله بروجردی در اندیشه حکومت اسلامی در ایران نبود و در جهت استقرار آن، از موقعیت منحصر بفرد خود اقدامی ننمود.<ref>کجباف، علی اکبر، مهرعلیزاده، مهدی، جایگاه و نقش آیت الله بروجردی در تحولات فرهنگی پس از کودتای 28 مرداد، پژوهشنامه انقلاب اسلامی، زمستان 1387 شماره 15</ref> اما فدائیان اسلام به رهبری مجتبی نواب‌صفوی داعیه برقراری حکومت اسلامی داشت.<ref>روحبخش، رحیم، از فدائیان اسلام تا موتلفه، زمانه ۱۳۸۶، شماره ۶۶.</ref> | آیت‌الله بروجردی در اندیشه حکومت اسلامی در ایران نبود و در جهت استقرار آن، از موقعیت منحصر بفرد خود اقدامی ننمود.<ref>کجباف، علی اکبر، مهرعلیزاده، مهدی، جایگاه و نقش آیت الله بروجردی در تحولات فرهنگی پس از کودتای 28 مرداد، پژوهشنامه انقلاب اسلامی، زمستان 1387 شماره 15</ref> اما فدائیان اسلام به رهبری مجتبی نواب‌صفوی داعیه برقراری حکومت اسلامی داشت.<ref>روحبخش، رحیم، از فدائیان اسلام تا موتلفه، زمانه ۱۳۸۶، شماره ۶۶.</ref> | ||
جمعیت فدائیان اسلام که پیوندی ناگسستنی با نواب صفوی به عنوان رهبر این گروه دارد، با هدف اجرای احکام اسلام، تشکیل حکومت اسلامی با هدف کلان جهانی‌سازی اسلام، مبارزه با نظام سلطنت و مخالفت با اساس رژیم پهلوی یعنی شاه تأسیس شد.<ref>شریعت جو، منیره، [http://pajoohe.ir/سید-مجتبی-نواب-صفوی__a-38329.aspx سید مجتبی نواب صفوی]، سایت پژوهه، تاریخ درج مطلب:۱۳۹۳، تاریخ بازدید:۱۴۰۱.</ref> شهید نواب صفوی و فدائیان اسلام پیش‌قراولان تأسیس و برقراری حکومت اسلامی، پس از شهریور ۱۳۲۰ بودند.<ref>خسروشاهی، سیدهادی، [http://www.khosroshahi.org/main/index.php?Page=definitionpapers&UID=1875 فدائیان اسلام؛ پیشتازان نبرد مسلحانه]، سایت استاد سید هادی خسروشاهی، تاریخ بازدید:۱۴۰۱.</ref> | [[جمعیت فدائیان اسلام]] که پیوندی ناگسستنی با نواب صفوی به عنوان رهبر این گروه دارد، با هدف اجرای احکام اسلام، تشکیل حکومت اسلامی با هدف کلان جهانی‌سازی اسلام، مبارزه با نظام سلطنت و مخالفت با اساس رژیم پهلوی یعنی شاه تأسیس شد.<ref>شریعت جو، منیره، [http://pajoohe.ir/سید-مجتبی-نواب-صفوی__a-38329.aspx سید مجتبی نواب صفوی]، سایت پژوهه، تاریخ درج مطلب:۱۳۹۳، تاریخ بازدید:۱۴۰۱.</ref> شهید نواب صفوی و فدائیان اسلام پیش‌قراولان تأسیس و برقراری حکومت اسلامی، پس از شهریور ۱۳۲۰ بودند.<ref>خسروشاهی، سیدهادی، [http://www.khosroshahi.org/main/index.php?Page=definitionpapers&UID=1875 فدائیان اسلام؛ پیشتازان نبرد مسلحانه]، سایت استاد سید هادی خسروشاهی، تاریخ بازدید:۱۴۰۱.</ref> | ||
فداییان اسلام دفاع در برابر هجوم کفار را بر خود واجب دانسته و معتقد بودند بعضی از کارگردانان مملکت آلت دست بیگانه قرار گرفته و سپر کفار واقع شده‌اند و چون آلت اجرا اینها هستند، بایستی با حذف و دفع آنها هجوم را دفع کرد. روی این زمینه و استدلالات، فداییان اسلام اعتقاد داشته‌اند، بایستی قیام کرد و ایادی بیگانه و هجومش را دفع نمود.<ref>خسروشاهی، سیدهادی، [http://www.khosroshahi.org/main/index.php?Page=definitionpapers&UID=3974465 موازین شرعی مبارزات نواب صفوی و فدائیان اسلام؛ گفتاری از استاد خسروشاهی (بخش نخست)،] تاریخ درج مطلب: ۱۳۹۴، تاریخ بازدید: ۱۴۰۱.</ref> | فداییان اسلام دفاع در برابر هجوم کفار را بر خود واجب دانسته و معتقد بودند بعضی از کارگردانان مملکت آلت دست بیگانه قرار گرفته و سپر کفار واقع شده‌اند و چون آلت اجرا اینها هستند، بایستی با حذف و دفع آنها هجوم را دفع کرد. روی این زمینه و استدلالات، فداییان اسلام اعتقاد داشته‌اند، بایستی قیام کرد و ایادی بیگانه و هجومش را دفع نمود.<ref>خسروشاهی، سیدهادی، [http://www.khosroshahi.org/main/index.php?Page=definitionpapers&UID=3974465 موازین شرعی مبارزات نواب صفوی و فدائیان اسلام؛ گفتاری از استاد خسروشاهی (بخش نخست)،] تاریخ درج مطلب: ۱۳۹۴، تاریخ بازدید: ۱۴۰۱.</ref> | ||
| خط ۳۲: | خط ۳۱: | ||
== وقوع اختلافات == | == وقوع اختلافات == | ||
اولین تحرکات فدائیان اسلام (قصد مقابله با برگزاری تشییع جنازه رضاشاه) از سوی آیت‌الله بروجردی به عنوان اخلال در نظم حوزه تلقی شد. این امر بایکوت و حتی سرکوب طلاب طرفدار نواب صفوی را به دنبال داشت. آیت‌الله بروجردی بیش از هر چیز به احیای حوزه علمیه تخریب شده قم می‌اندیشید و این نوع تحرکات را باعث سرکوب مجدد روحانیت و از دست رفتن اولین امکان‌ها برای بازسازی مبنایی‌ترین تشکیلات هدایت عمومی شیعیان کشور می‌دانست. بروجردی در یکی از جلسات درس خود از فدائیان اسلام به عنوان طلاب و سادات عصبانی و «طلاب علوم دینی مردود» یاد کرده بود که باید موعظه شوند و از فدائیان اسلام خواسته بود که روش خود را دنبال نکنند و چنین استدلال می‌کرد که ما تحولات زیادی را در عمرمان دیده‌ایم. در جریان مشروطیت و… دیدیم که کارها چگونه شروع و به کجا ختم شد.<ref>ویسمه، اعظم، [http://tarikhirani.ir/fa/news/7057/اختلافات-نواب-صفوی-و-آیت-الله-بروجردی-طلبه-جوان-در-برابر-رییس-حوزه- اختلافات نواب صفوی و آیت‌الله بروجردی/ طلبه جوان در برابر رئیس حوزه]، سایت تاریخ ایرانی، تاریخ درج مطلب:۱۳۸۹، تاریخ بازدید:۱۴۰۱.</ref> | اولین تحرکات فدائیان اسلام (قصد مقابله با برگزاری تشییع جنازه [[رضاشاه]]) از سوی آیت‌الله بروجردی به عنوان اخلال در نظم حوزه تلقی شد. این امر بایکوت و حتی سرکوب طلاب طرفدار نواب صفوی را به دنبال داشت. آیت‌الله بروجردی بیش از هر چیز به احیای حوزه علمیه تخریب شده قم می‌اندیشید و این نوع تحرکات را باعث سرکوب مجدد روحانیت و از دست رفتن اولین امکان‌ها برای بازسازی مبنایی‌ترین تشکیلات هدایت عمومی شیعیان کشور می‌دانست. بروجردی در یکی از جلسات درس خود از فدائیان اسلام به عنوان طلاب و سادات عصبانی و «طلاب علوم دینی مردود» یاد کرده بود که باید موعظه شوند و از فدائیان اسلام خواسته بود که روش خود را دنبال نکنند و چنین استدلال می‌کرد که ما تحولات زیادی را در عمرمان دیده‌ایم. در جریان مشروطیت و… دیدیم که کارها چگونه شروع و به کجا ختم شد.<ref>ویسمه، اعظم، [http://tarikhirani.ir/fa/news/7057/اختلافات-نواب-صفوی-و-آیت-الله-بروجردی-طلبه-جوان-در-برابر-رییس-حوزه- اختلافات نواب صفوی و آیت‌الله بروجردی/ طلبه جوان در برابر رئیس حوزه]، سایت تاریخ ایرانی، تاریخ درج مطلب:۱۳۸۹، تاریخ بازدید:۱۴۰۱.</ref> | ||
آیت‌الله بروجردی اصل پذیرش مبارزه سیاسی را نمی‌پذیرفت و نمی‌توانست با ایده «حکومت اسلامی» فدائیان اسلام با چند طلبه جوان همراهی کند. بر خلاف آیت‌الله بروجردی که اعتقاد داشت در مقطع کنونی حرکت‌های انقلابی و پرشور نتیجه‌ای نخواهد داشت، نواب و یارانش معتقد بودند که برای تحقق اهداف خود مبنی بر تشکیل حکومت اسلامی و اجرای احکام شرع مقدس می‌باید دست به اقدام انقلابی و مسلحانه زد. این اختلاف در مبانی عقیدتی زمینه‌ساز اختلاف در ارتباطات سیاسی و عملی بین نواب صفوی، رهبر جمعیت فدائیان اسلام و آیت‌الله بروجردی به عنوان مرجع اعلم آن روز شد. اختلافات نواب با بروجردی هم از کناره‌گیری این مرجع تقلید از سیاست برمی‌خاست.<ref>ویسمه، اعظم، [http://tarikhirani.ir/fa/news/7057/اختلافات-نواب-صفوی-و-آیت-الله-بروجردی-طلبه-جوان-در-برابر-رییس-حوزه- اختلافات نواب صفوی و آیت‌الله بروجردی/ طلبه جوان در برابر رئیس حوزه]، سایت تاریخ ایرانی، تاریخ درج مطلب:۱۳۸۹، تاریخ بازدید:۱۴۰۱.</ref> | آیت‌الله بروجردی اصل پذیرش مبارزه سیاسی را نمی‌پذیرفت و نمی‌توانست با ایده «حکومت اسلامی» فدائیان اسلام با چند طلبه جوان همراهی کند. بر خلاف آیت‌الله بروجردی که اعتقاد داشت در مقطع کنونی حرکت‌های انقلابی و پرشور نتیجه‌ای نخواهد داشت، نواب و یارانش معتقد بودند که برای تحقق اهداف خود مبنی بر تشکیل حکومت اسلامی و اجرای احکام شرع مقدس می‌باید دست به اقدام انقلابی و مسلحانه زد. این اختلاف در مبانی عقیدتی زمینه‌ساز اختلاف در ارتباطات سیاسی و عملی بین نواب صفوی، رهبر جمعیت فدائیان اسلام و آیت‌الله بروجردی به عنوان مرجع اعلم آن روز شد. اختلافات نواب با بروجردی هم از کناره‌گیری این مرجع تقلید از سیاست برمی‌خاست.<ref>ویسمه، اعظم، [http://tarikhirani.ir/fa/news/7057/اختلافات-نواب-صفوی-و-آیت-الله-بروجردی-طلبه-جوان-در-برابر-رییس-حوزه- اختلافات نواب صفوی و آیت‌الله بروجردی/ طلبه جوان در برابر رئیس حوزه]، سایت تاریخ ایرانی، تاریخ درج مطلب:۱۳۸۹، تاریخ بازدید:۱۴۰۱.</ref> | ||
| خط ۳۸: | خط ۳۷: | ||
فدائیان اسلام به حرکت‌های تند و انقلابی سیاسی و دینی شهره داشت و رفتار محافظه‌کارانه آیت الله بروجردی را تحمل نمی‌کرد.<ref>ناظم‌زاده سیدعلی، [https://nazemzade.com/آیت-الله-بروجردی/ آیت‌الله بروجردی، فقیه ماندگار]، سایت سید علی ناظم زاده، تاریخ درج مطلب: ۱۳۹۳، تاریخ بازدید: ۱۴۰۱.</ref>از بررسی اسناد و مدارک مربوط به فدائیان چنین برمی‌آید که نه تنها جمع کثیری از اعضای این تشکل خرده‌فروشان و بعضاً شاگردان مغازه‌های بازار تهران بودند، بلکه نیازهای مالی آنها نیز از طریق بازاریان تأمین می‌شد.<ref>روحبخش، رحیم، از فدائیان اسلام تا موتلفه، زمانه ۱۳۸۶، شماره ۶۶.</ref> | فدائیان اسلام به حرکت‌های تند و انقلابی سیاسی و دینی شهره داشت و رفتار محافظه‌کارانه آیت الله بروجردی را تحمل نمی‌کرد.<ref>ناظم‌زاده سیدعلی، [https://nazemzade.com/آیت-الله-بروجردی/ آیت‌الله بروجردی، فقیه ماندگار]، سایت سید علی ناظم زاده، تاریخ درج مطلب: ۱۳۹۳، تاریخ بازدید: ۱۴۰۱.</ref>از بررسی اسناد و مدارک مربوط به فدائیان چنین برمی‌آید که نه تنها جمع کثیری از اعضای این تشکل خرده‌فروشان و بعضاً شاگردان مغازه‌های بازار تهران بودند، بلکه نیازهای مالی آنها نیز از طریق بازاریان تأمین می‌شد.<ref>روحبخش، رحیم، از فدائیان اسلام تا موتلفه، زمانه ۱۳۸۶، شماره ۶۶.</ref> | ||
شهید نواب صفوی در حوزه علمیه قم فعالیت وسیعی داشت. آیت‌الله بروجردی خیلی راضی به فعالیت شهید نواب صفوی نبود، اعتقاد داشتند طلاب باید درس بخوانند. اما شهید نواب صفوی هر روز در مدرسه | شهید نواب صفوی در حوزه علمیه قم فعالیت وسیعی داشت. آیت‌الله بروجردی خیلی راضی به فعالیت شهید نواب صفوی نبود، اعتقاد داشتند طلاب باید درس بخوانند. اما شهید نواب صفوی هر روز در [[مدرسه فیضیه]]، [[حرم حضرت معصومه(ع)]]، مسجد مطهری و جای مختلف شهر قم سخنرانی می‌کرد به گونه‌ای که وقتی شهید نواب صفوی به خیابان می‌آمد ۴۰–۳۰ جوان اطراف ایشان حلقه درست می‌کردند. حرکت شهید نواب صفوی حرکت انقلابی جوانانه‌ای بود که آن زمان در میان طلاب جوان بروز کرده بود و آیت‌الله بروجردی مانند آیت‌الله حائری یزدی باور به حفظ حوزه داشتند و معتقد بودند طلاب باید درس بخوانند.<ref>[http://tarikhirani.ir/fa/news/2981/خسروشاهی-آیت-الله-بروجردی-از-نواب-صفوی-راضی-نبود «خسروشاهی: آیت‌الله بروجردی از نواب صفوی راضی نبود.»]، سایت تاریخ ایرانی، تاریخ درج مطلب:۱۳۹۱، تاریخ بازدید:۱۴۰۱.</ref> فعالیت فدائیان اسلام در قم با فراز و فرودهایی همراه بود؛ اختلاف بین منتسبین به بیت آیت‌الله بروجردی و اعضا فدائیان اسلام منجر به درگیری آنها شد.<ref>ویسمه، اعظم، [http://tarikhirani.ir/fa/news/7057/اختلافات-نواب-صفوی-و-آیت-الله-بروجردی-طلبه-جوان-در-برابر-رییس-حوزه- اختلافات نواب صفوی و آیت‌الله بروجردی/ طلبه جوان در برابر رئیس حوزه]، سایت تاریخ ایرانی، تاریخ درج مطلب:۱۳۸۹، تاریخ بازدید:۱۴۰۱.</ref> | ||
فعالیت فدائیان اسلام در قم با فراز و فرودهایی همراه بود؛ اختلاف بین منتسبین به بیت آیت‌الله بروجردی و اعضا فدائیان اسلام منجر به درگیری آنها شد | |||
== منابع == | == منابع == | ||