تفسیر ابن ابی‌حاتم: تفاوت میان نسخه‌ها

'''تفسیر ابن ابی‌حاتم''' یا '''تفسیر القرآن العظیم''' نوشته ابن ابی‌حاتم رازی، از عالمان اهل‌سنت و مذهب فقهی [[شافعی]] است. این کتاب، به روش [[تفسیر روایی]] نوشته شده و شامل روایاتی از [[پیامبر(ص)]]، [[صحابه]] و [[تابعین]] می‌باشد، از همین جهت تنها آیاتی که درباره آن‌ها روایاتی نقل شده است، در این تفسیر آمده است. در برخی از مواضع تفسیری، ابن ابی حاتم، مواضع شیعی را در تفاسیر اتخاذ کرده است.

عبد الرحمن بن محمد بن ادریس بن منذر تمیمی حنظلی رازی، مشهور به ابن ابی حاتم، متولد ۲۴۰ ق و متوفای ۳۲۷ ق، مفسر، متکلم، و از فقیهان [[شافعی]] است. محل تولد او [[ری]] دانسته شده است و سال‌های نخستین زندگیش را در همین شهر گذرانده است. گر چه اصلیت او از اصفهان می‌باشد.

تفسیر القرآن العظیم، تفسیری مأثور به زبان عربی، شامل کل قرآن است. ابن ابی حاتم تفسیر خود را بر سبک [[تفسیر روایی]] و بر اساس آثار رسیده از [[صحابه رسول خدا(ص)|صحابه]] و تابعان بنا نهاد. تفسیر ایشان مبتنی بر روایات وارده در مورد آیات قرآن می‌باشد. از این رو در این تفسیر تنها آیاتی که درباره آن‌ها روایاتی نقل شده است آمده است.

جلال الدین سیوطی می‌نویسد: «کتاب ابن جریر طبری ارزشمندترین و گران‌سنگ‌ترین تفسیره است، پس از او، ابن ابی حاتم… می‌باشد و همه آن‌ها مستند به صحابه و تابعان و پیروان آنان است.»<ref>الاتقان، ج۴، ص۲۱۲</ref> مفسران بزرگ [[اهل سنت|اهل‌سنت]] در تفاسیر خود، از کتاب وی استفاده کرده‌اند.

ابن ابی حاتم در وصف و بیان روش تفسیر خود اینطور می‌آورد که ابتدا روایات منقول از [[پیامبر اکرم(ص)]] را بررسی نموده است و هیچ‌کسی را با حضرت همراه نساخته است. بعد از آن به تفاسیر منقول از بزرگان صحابه و تابعان پرداخت است و موارد وفاق و اختلاف آنان را نیز ذکر کرده است. ابن ابی حاتم در تفسیر هر آیه، به روایات نقل شده پیرامون هر یک پرداخته است و در صورت اختلاف متن، تحت عنوان‌های «وجه دوم»، «وجه سوم» و… آن‌ها را مطرح کرده و اقوال را منظم و جدا از هم آورده است.