automoderated، ناظمان (CommentStreams)، trustworthy
۱۶٬۰۱۱
ویرایش
جز (Golpoor صفحهٔ حضرت فاطمه زهرا (س) را به حضرت فاطمه زهرا(س) منتقل کرد) |
A.rezapour (بحث | مشارکتها) |
||
خط ۲: | خط ۲: | ||
{{سوال}} | {{سوال}} | ||
شخصیت و زندگی حضرت فاطمه (س) را تبیین بفرمایید. | شخصیت و زندگی حضرت فاطمه(س) را تبیین بفرمایید. | ||
{{پایان سوال}} | {{پایان سوال}} | ||
{{پاسخ}} | {{پاسخ}} | ||
خط ۲۸: | خط ۲۸: | ||
=== تقوا و عبادت === | === تقوا و عبادت === | ||
رسول خدا (ص) درباره دخترشان حضرت فاطمه زهرا (س) میفرمایند: «ایمان به خدا در اعماق دل و باطن زهرا چنان نفوذ کرده که برای عبادت خدا، خودش را از همه چیز فارغ میسازد.<ref>«إِنَّ ابْنَتِی فَاطِمَه مَلَأَ اللَّهُ قَلْبَهَا وَ جَوَارِحَهَا إِیمَاناً إِلَی مُشَاشِهَا تَفَرَّغَتْ لِطَاعَه اللَّهِ»؛ مجلسی، محمد باقر بن محمد تقی، بحارالأنوار، بیروت: دار إحیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ق، ج۴۳، ص۴۶.</ref> حسن بصری میگفت: فاطمه زهرا (س) عابدترین مردم بود، در عبادت حق تعالی آنقدر بر پا ایستاد تا پاهای مبارکش ورم نمود.<ref>«مَا کَانَ فِی الدُّنْیَا أَعْبَدَ مِنْ فَاطِمَه ع کَانَتْ تَقُومُ حَتَّی تَتَوَرَّمَ قَدَمَاهَا»؛ مجلسی، محمد باقر بن محمد تقی، بحارالأنوار، بیروت: دار إحیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ق، ج۴۳، ص۷۶.</ref> و درباره صفات اخلاقی ایشان از عایشه نقل شده که میگوید: بعد از رسول خدا (ص) کسی را راستگوتر از فاطمه ندیدم.<ref>مجلسی، محمد باقر بن محمد تقی، بحارالأنوار، بیروت: دار إحیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ق، ج۴۳، ص۸۴.</ref> | رسول خدا (ص) درباره دخترشان حضرت فاطمه زهرا (س) میفرمایند: «ایمان به خدا در اعماق دل و باطن زهرا چنان نفوذ کرده که برای عبادت خدا، خودش را از همه چیز فارغ میسازد.<ref>«إِنَّ ابْنَتِی فَاطِمَه مَلَأَ اللَّهُ قَلْبَهَا وَ جَوَارِحَهَا إِیمَاناً إِلَی مُشَاشِهَا تَفَرَّغَتْ لِطَاعَه اللَّهِ»؛ مجلسی، محمد باقر بن محمد تقی، بحارالأنوار، بیروت: دار إحیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ق، ج۴۳، ص۴۶.</ref> حسن بصری میگفت: فاطمه زهرا (س) عابدترین مردم بود، در عبادت حق تعالی آنقدر بر پا ایستاد تا پاهای مبارکش ورم نمود.<ref>«مَا کَانَ فِی الدُّنْیَا أَعْبَدَ مِنْ فَاطِمَه ع کَانَتْ تَقُومُ حَتَّی تَتَوَرَّمَ قَدَمَاهَا»؛ مجلسی، محمد باقر بن محمد تقی، بحارالأنوار، بیروت: دار إحیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ق، ج۴۳، ص۷۶.</ref> و درباره صفات اخلاقی ایشان از [[عایشه]] نقل شده که میگوید: بعد از رسول خدا (ص) کسی را راستگوتر از فاطمه ندیدم.<ref>مجلسی، محمد باقر بن محمد تقی، بحارالأنوار، بیروت: دار إحیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ق، ج۴۳، ص۸۴.</ref> | ||
=== حجاب و عفاف === | === حجاب و عفاف === | ||
{{نوشتار اصلی|حجاب حضرت فاطمه(س)}} | {{نوشتار اصلی|حجاب حضرت فاطمه(س)}} | ||
پوشش حضرت زهرا(س)، همان چیزی است که در قرآن برای یک زن مسلمان ترسیم شده است و آن جلباب (چادر) و خمار (روسری) است تا بدن و سر پوشانده شود. از روایات تاریخی استفاده میشود که ایشان صورت خود را نمیپوشاند و چهره او دیده میشد.<ref>مسئلۀ حجاب، مطهری مرتضی، ج۱، ص۱۸۴</ref> | پوشش حضرت زهرا(س)، همان چیزی است که در قرآن برای یک زن مسلمان ترسیم شده است و آن [[جلباب]] (چادر) و [[خمار]] (روسری) است تا بدن و سر پوشانده شود. از روایات تاریخی استفاده میشود که ایشان صورت خود را نمیپوشاند و چهره او دیده میشد.<ref>مسئلۀ حجاب، مطهری مرتضی، ج۱، ص۱۸۴</ref> | ||
روایت است که حضرت زهرا نزد مرد نابینایی حجاب گرفت. پیامبر از او سوال کرد که وقتی او تو را نمیبیند چرا حجاب میکنی. فاطمه پاسخ داد او مرا نمیبیند اما من که او را میبینم و او بوی مرا استشمام میکند. این | روایت است که حضرت زهرا نزد مرد نابینایی حجاب گرفت. پیامبر از او سوال کرد که وقتی او تو را نمیبیند چرا حجاب میکنی. فاطمه پاسخ داد او مرا نمیبیند اما من که او را میبینم و او بوی مرا استشمام میکند. این پاسخِ او تحسین پیامبر(ص) را واداشت. این حکایت نشاندهنده عفت و حیای حضرت زهرا است که به عنوان الگوی جهان تشیع شناخته شده است.<ref>مساله حجاب در سیره حضرت زهرا (س)، محمد محمدی اشتهاردى، نشریه پاسدار اسلام 1376 شماره 190</ref> | ||
== عصمت == | == عصمت == | ||
{{نوشتار اصلی|عصمت حضرت فاطمه(س)}} | {{نوشتار اصلی|عصمت حضرت فاطمه(س)}} | ||
تشیع اعتقاد راسخ دارد که حضرت زهرا (س) همانند امامان دوازدهگانه معصوم است و برای این عصمت دلایل قرآنی و روایی آوردهاند. از آن جمله [[آیه تطهیر]]<ref>سوره احزاب آیه ۳۳</ref> است که شیعه | تشیع اعتقاد راسخ دارد که حضرت زهرا (س) همانند امامان دوازدهگانه معصوم است و برای این [[عصمت]] دلایل قرآنی و روایی آوردهاند. از آن جمله [[آیه تطهیر]]<ref>سوره احزاب آیه ۳۳</ref> است که شیعه اعتقاد دارد خداوند رجس و پلیدی را از [[پنج تن آل عبا]] دور ساخته است و تصریح در عصمت ایشان دارد.<ref>پرتو ولايت، معرفت، محمد هادى، ج۱، ص۱۴۷، </ref> و نیز [[آیه مباهله]] را دلالت بر عصمت حضرت زهرا(س) میدانند.<ref>دانشنامه فاطمی، زیر نظر علی اکبر رشاد، ج۲، ص۷۱</ref> | ||
علمای شیعه روایاتی نقل کردهاند که صراحت در عصمت حضرت زهرا دارد. از جمله [[حدیث ثقلین]] و روایات زیادی که درباره عصمت اهل بیت و فاطمه است. بحث عصمت فاطمه(س) از آن جهت اهمیت دارد که به سبب اثبات آن، برخوردار از شئون انبیا و امامان میشود و مرجعیت دینی و صلاحیت تفسیر و تبیین دین پیدا میکند.<ref>دانشنامه فاطمی، زیر نظر علی اکبر رشاد، ج۲، ص۸۰</ref> | [[علمای شیعه]] روایاتی نقل کردهاند که صراحت در عصمت حضرت زهرا دارد. از جمله [[حدیث ثقلین]] و روایات زیادی که درباره عصمت اهل بیت(ع) و فاطمه(س) است. بحث عصمت فاطمه(س) از آن جهت اهمیت دارد که به سبب اثبات آن، برخوردار از شئون انبیا و امامان میشود و مرجعیت دینی و صلاحیت تفسیر و تبیین دین پیدا میکند.<ref>دانشنامه فاطمی، زیر نظر علی اکبر رشاد، ج۲، ص۸۰</ref> | ||
== ماجرای فدک == | == ماجرای فدک == | ||
{{همچنین ببینید|جریان سیلی خوردن حضرت فاطمه(س)}} | {{همچنین ببینید|جریان سیلی خوردن حضرت فاطمه(س)}} | ||
فدک دهکدهای بوده که پیامبر به دخترش فاطمه زهرا(س) بخشیده بود اما ابوبکر در زمان خلافتش آن را به نفع حکومت مصادره کرد. | فدک دهکدهای بوده که پیامبر(ص) به دخترش فاطمه زهرا(س) بخشیده بود اما ابوبکر در زمان خلافتش آن را به نفع حکومت مصادره کرد. | ||
فدک، نام دهکدهای بود در شمال شرق مدینه که ساکنان آن یهودی بودند که پس از [[جنگ خیبر]] آن را به پیامبر هدیه دادند، چون فدک بدون جنگ تصرف شد مشمول حکم خداوند در آیه ۷ سوره حشر گردید و اموال پیامبر شد و ایشان آن را به فاطمه بخشید.<ref>دانشنامه فاطمی، زیر نظر علی اکبر رشاد، ج۱، ص۲۹۳</ref> | فدک، نام دهکدهای بود در شمال شرق مدینه که ساکنان آن یهودی بودند که پس از [[جنگ خیبر]] آن را به پیامبر هدیه دادند، چون فدک بدون جنگ تصرف شد مشمول حکم خداوند در آیه ۷ سوره حشر گردید و اموال پیامبر شد و ایشان آن را به فاطمه بخشید.<ref>دانشنامه فاطمی، زیر نظر علی اکبر رشاد، ج۱، ص۲۹۳</ref> | ||
پس از رحلت پیامبر، ابوبکر با استناد بر روایتی که میگفت انبیا از خود ارثی به جای نمیگذارند آن را از حضرت زهرا بازپس گرفت و به نفع حکومت مصادره کرد. پس از آن حضرت زهرا در مسجد خطبهای ایراد کرد که به [[خطبه فدکیه]] معروف است و به این غصب اعتراض کرد و فدک را هبه و ارث پیامبر دانست.<ref>خطبه حضرت زهراء سلام الله عليها، مكارم شيرازى، ناصر، ج۱، ص۴</ref> حضرت زهرا با جمعى از زنان بنىهاشم به مسجد رفت تا در برابر تودههاى مسلمان، و سران مهاجر و انصار و به بهانه «غصب فدك» خطبه بسيار غرايى در مسجد پيامبر (ص) ایراد کرد تا برخی حقایق روشن شود. | پس از رحلت پیامبر، ابوبکر با استناد بر روایتی که میگفت انبیا از خود ارثی به جای نمیگذارند آن را از حضرت زهرا بازپس گرفت و به نفع حکومت مصادره کرد. پس از آن حضرت زهرا در مسجد خطبهای ایراد کرد که به [[خطبه فدکیه]] معروف است و به این غصب اعتراض کرد و فدک را هبه و ارث پیامبر دانست.<ref>خطبه حضرت زهراء سلام الله عليها، مكارم شيرازى، ناصر، ج۱، ص۴</ref> حضرت زهرا با جمعى از زنان [[بنىهاشم]] به مسجد رفت تا در برابر تودههاى مسلمان، و سران مهاجر و انصار و به بهانه «غصب فدك» خطبه بسيار غرايى در مسجد پيامبر (ص) ایراد کرد تا برخی حقایق روشن شود. | ||
'''محورهای خطبه فدک''' | '''محورهای خطبه فدک''' | ||
یک: مباحثی پيرامون مسأله توحيد و صفات پروردگار و اسماى حسنى و هدف آفرينش. دو: توصیف مقام پيامبر (ص) و ويژگىها و اهداف او. سه: | یک: مباحثی پيرامون مسأله توحيد و صفات پروردگار و اسماى حسنى و هدف آفرينش. دو: توصیف مقام پيامبر (ص) و ويژگىها و اهداف او. سه: اهميت قرآن مجيد و تعليمات اسلام، چهار: حوادث و رويدادهاى بعد از رحلت پيامبر، پنج: غصب فدك و بهانههاى واهى كه در اين زمينه داشتند.<ref>زهرا(ع) برترين بانوى جهان، مكارم شيرازى، ناصر، ج۱، ص۱۴۰ تا ۱۵۰</ref> | ||
در باب منابع خطبه فدک، کتاب [[بلاغات النساء]] ( قديمیترين سند و مدرك خطبه)، احتجاج طبرسی، بحار الانوار مجلسی، شرح نهج البلاغه ابن ابی الحديد و... ذکر شده است.<ref>خطبه حضرت فاطمه زهرا(س) و ماجراي فدك، منتظری، حسينعلی، ج۱، ص۴۰ ۴۱</ref> | در باب منابع خطبه فدک، کتاب [[بلاغات النساء]] ( قديمیترين سند و مدرك خطبه)، احتجاج طبرسی، بحار الانوار مجلسی، شرح نهج البلاغه ابن ابی الحديد و... ذکر شده است.<ref>خطبه حضرت فاطمه زهرا(س) و ماجراي فدك، منتظری، حسينعلی، ج۱، ص۴۰ ۴۱</ref> | ||
خط ۵۹: | خط ۵۹: | ||
== خطبه میان زنان در خانه == | == خطبه میان زنان در خانه == | ||
دومین خطبهای که از حضرت زهرا نقل شده است، خطبهای است که میان زنان در خانه و در حالت بیماری ایراد شد و درباره غصب خلافت علی است. این خطبه در منابع تاریخی از جمله [[احتجاج]] طبرسی، [[بحارالانوار]] مجلسی، [[معانى الاخبار]] صدوق، [[امالی شیخ طوسی]]، [[شرح نهجالبلاغه ابن ابی الحدید]] نقل شده است.<ref>زهرا(ع) برترين بانوى جهان، مكارم شيرازى، ناصر، ج۱، ص۳۷</ref> راوی این خطبه فردی به نام | دومین خطبهای که از حضرت زهرا (س) نقل شده است، خطبهای است که میان زنان در خانه و در حالت بیماری ایراد شد و درباره غصب خلافت امام علی(ع) است. این خطبه در منابع تاریخی از جمله [[احتجاج]] طبرسی، [[بحارالانوار]] مجلسی، [[معانى الاخبار]] صدوق، [[امالی شیخ طوسی]]، [[شرح نهجالبلاغه ابن ابی الحدید]] نقل شده است.<ref>زهرا(ع) برترين بانوى جهان، مكارم شيرازى، ناصر، ج۱، ص۳۷</ref> راوی این خطبه فردی به نام «سويد بن غفلة» بوده است که در زمان پیامبر(ص) اسلام آورده اما پیامبر را ندیده است. اما او را موثق دانستهاند.<ref>خطبه حضرت فاطمه زهرا(س) و ماجراي فدك، منتظری، حسينعلی، ج۱، ص۳۳۵</ref> | ||
هنگامی که حضرت زهرا در بستر بیماری قرار داشتند و همان بیماری موجب درگذشت ایشان شد، عدهای از زنان مهاجر و انصار به عیادت ایشان رفتند و او درباره جانشینی پیامبر و ولایت علی(ع) صحبت کرد و از آینده تاریک و استبداد ظالمان به آنها هشدار داد. | هنگامی که حضرت زهرا در بستر بیماری قرار داشتند و همان بیماری موجب درگذشت ایشان شد، عدهای از زنان مهاجر و انصار به عیادت ایشان رفتند و او درباره جانشینی پیامبر و ولایت علی(ع) صحبت کرد و از آینده تاریک و استبداد ظالمان به آنها هشدار داد. | ||
== تسبیحات حضرت زهرا(س) == | == تسبیحات حضرت زهرا(س) == | ||
{{نوشتار اصلی|داستان تسبیحات حضرت زهرا(س)}}روایت است که پیامبر(ص) به فاطمه(س) اذکاری آموخت که به تسبیحات حضرت زهرا(س) مشهور شده است و آن عبارت است از سی و سه مرتبه «سبحان الله»، سی و سه مرتبه «الحمدالله | {{نوشتار اصلی|داستان تسبیحات حضرت زهرا(س)}}روایت است که پیامبر(ص) به فاطمه(س) اذکاری آموخت که به تسبیحات حضرت زهرا(س) مشهور شده است و آن عبارت است از سی و سه مرتبه «سبحان الله»، سی و سه مرتبه «الحمدالله » و سی و چهار مرتبه «الله اکبر».<ref>ابن بابویه، محمد، من لا یحضره الفقیه، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، ۱۴۱۳ هـ. ق، ج۱، ص۳۲۰؛ ابن بابویه، محمد؛ علل الشرائع، قم، کتاب فروشی داوری، چاپ اول، ۱۳۸۵هـ. ش، ج۲، ص۳۶۶، باب ۸۸، حدیث۱؛ ابن بابویه، محمد؛ ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، قم، دارالشریف الرضی للنشر، چاپ دوم، ۱۴۰۶ هـ. ق، ص۱۶۳.</ref> بنا به آنچه در احادیث شیعه و سنی فراوان نقل شده است، پیامبر (ص) به حضرت زهرا (س) توصیه کردند که هنگام خواب یا پس از هر نماز این اذکار را بخوانند. [[امام صادق (ع)]] آن را از مصادیق ذکر کثیر ــ که در آیه ۴۱ [[سوره احزاب]] سفارش شده ــ دانسته است.<ref>دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، ج۱، ص۳۵۲۹</ref>[[پرونده:کتاب زندگانی فاطمه زهرا(س) نوشته دکتر سید جعفر شهیدی.jpeg|بندانگشتی|کتاب زندگانی فاطمه زهرا(س) نوشته دکتر سید جعفر شهیدی]] | ||
== درگذشت و محل خاکسپاری == | == درگذشت و محل خاکسپاری == | ||
مورخین درگذشت حضرت زهرا (س) را در سال یازدهم هجرت و ۷۵ روز پس از رحلت | مورخین درگذشت حضرت زهرا (س) را در سال یازدهم هجرت و ۷۵ روز پس از رحلت پیامبر(ص) میدانند.<ref>ترجمه اصول کافي شيخ کليني، کمرهاي، شيخ محمد باقر، ج۳، ص۳۱۹</ref> برخی موضوع شهادت را مطرح کردند و اعتقاد دارند پس از رحلت پیامبر(ص) حوادث ناگواری برای حضرت زهرا رخ داد که سبب آزردگی روحی و جسمی ایشان شد به طوری که بر اثر آن حوادث بیمار شد و از دنیا رفت.<ref>دانشنامه فاطمی، زیر نظر علی اکبر رشاد، ج۱، ص۳۳۵</ref> | ||
برخی حضرت زهرا (س) را اولين شهيده در راه ولايت امام علی(ع) میدانند.<ref>فاطمه( عليها السلام) و فاطميه، فاضل لنكرانى، محمد، ج۱، ص۶۸</ref> | برخی حضرت زهرا (س) را اولين شهيده در راه ولايت امام علی(ع) میدانند.<ref>فاطمه( عليها السلام) و فاطميه، فاضل لنكرانى، محمد، ج۱، ص۶۸</ref> | ||
حضرت فاطمه(س) وصيت کرد تا دور از چشم ديگران و شب هنگام دفن شود. درباره محل دقيق قبر حضرت | حضرت فاطمه(س) وصيت کرد تا دور از چشم ديگران و شب هنگام دفن شود. درباره محل دقيق قبر حضرت زهرا (س) و اينکه آيا در خانه خود مدفون شد يا در بقيع، نمیتوان با قاطعيت اظهارنظر کرد. شواهدی وجود دارد که نشان میدهد، آن حضرت در [[بقيع]] مدفون گرديد، همان گونه که شواهدی حکايت از آن میکند که در خانه خود که اکنون در حجره شريفه قرار دارد، دفن شد. علمای برجسته شيعه نظير [[شيخ صدوق]]، [[شيخ مفيد]]، [[شيخ طوسی]]، [[ابن طاووس]] و [[علامه مجلسی]] مدفن حضرت را خانه خودش میدانند.<ref>آثار اسلامی مکّه و مدينه، جعفريان، رسول، ج۱، ص۳۳۹</ref> | ||
== مطالعه بیشتر == | == مطالعه بیشتر == | ||
خط ۷۹: | خط ۷۹: | ||
* زن در آیینهٔ جلال و جمال، جوادی آملی، عبدالله، تهران: نشر فرهنگی رجا، ۱۳۷۱. | * زن در آیینهٔ جلال و جمال، جوادی آملی، عبدالله، تهران: نشر فرهنگی رجا، ۱۳۷۱. | ||
* فاطمه زهرا(س) بانوی نمونه اسلام، امینی، ابراهیم، قم: شفق، ۱۳۸۹. | * فاطمه زهرا(س) بانوی نمونه اسلام، امینی، ابراهیم، قم: شفق، ۱۳۸۹. |