ارتباط آیه «الیوم اکملت لکم دینکم» با حکم انواع گوشت یا مسئله غدیر: تفاوت میان نسخه‌ها

'''۱) استقلال هر بخش از آیه با بخش دیگر:''' جمله {{عربی|الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِي...}} هیچ ارتباطی با ابتدا و انتهای آیه ندارد، بلکه یک مطلب جداگانه و مستقل را بیان می‌کند. شواهد این مدعا عبارتند از:

* مفسرین گفته‌اند: سوره مائده یک سوره مدنی است مگر بخش {{عربی|الْیَوْمَ أَکْمَلْتُ لَکُم…}} که در مکه یا در راه مدینه و مکه نازل شده است. این کلام مفسران اشاره به استقلال این بخش از آیه از سایر اجزاری آن دارد.

==اهمیت بیان مسئله==

مطلب مورد توجه در آیه اینست که خداوند یک روز خاص را با خصوصیاتی ویژه بیان می‌کند و از آن خصوصیات، اهمیت فوق‌العاده آن‌روز معلوم می‌شود. به خاطر اهمیت این آیه و جریانی که در آن روز رخ داده، برای محافظت از تحریف و تغییر این ماجرا، آن را در لابلای مطالبی دیگر و بی ارتباط  قرار داده‌است. بسیار است که برای محفوظ ماندن یک چیز نفیس آن را با مطالب ساده‌ای می‌آمیزند تا کمتر جلب توجه کند. در این قسمت از آیه، خداوند آن روز را این گونه توصیف می‌کند: ۱) روز ناامیدی کفار و مشرکین. ۲) مسلمانان در این روز از کفار نترسند و از من بترسند. ۳) در این روز دین کامل شد. ۴) در این روز نعمت الهی به اتمام رسید. ۵) خداوند به دین اسلام راضی شد.

از این خصوصیات روشن می‌شود که تا قبل از این روز، کافران طمع و امید داشتند که اسلام را در آینده از بین ببرند، ولی خداوند آن‌ها را ناامید کرده. تا قبل از این مسلمانان یک نوع ترس و هراس نسبت به آینده اسلام داشتند، ولی با آمدن آن حکم الهی، خداوند ترس آنها را هم از بین برد. همچنین تا قبل از این، اسلام به اکمال نرسیده بود و نعمت الهی به اتمام نرسیده بود.

یا اجتماع مسلمانان در روز عرفه و کامل شدن مراسم حج باعث ناامیدی کفار شده است کما اینکه بعضی گفته‌اند: هرگز اجتماع مسلمانان در روز عرفه باعث ناامیدی کفار نخواهد شد؛ زیرا قبلاً با فتح مکه از این جهت ناامید شده بودند، و قبلاً هم آیه برائت نازل شده بود و کفار ناامید شده بودند، پس آیه ربطی به عرفات ندارد.

می‌دانیم کفار منتظر این بودند که با از دنیا رفتن پیامبر(ص) که رکن اساسی اسلام بود، ضربه خود را به اسلام بزنند، اما وقتی که پیامبر(ص) علی(ع) را به جانشینی خود از طرف خداوند انتخاب کرد کفار نسبت به آینده اسلام هم ناامید شدند.

روایات پیرامون آیه: درباره این که آیه الْیَوْمَ أَکْمَلْتُ لَکُم.. شأن نزولش چیست؟ در بسیاری از کتب معتبر اهل سنت، شأن نزول آیه را جریان نصب علی(ع) در غدیر خم دانسته‌اند که ما به بعضی از آن‌ها اشاره می‌کنیم:

خوارزمی در «مناقب» از ابی سعید خدری نقل می‌کند: ان النبی(ص) یوم دعا الناس الی غدیر خم امر بما تحت الشجره من الشوک فقمّ و ذلک یوم الخمیس ثم دعا الناس الی علیّ فاخذ بضبعه فرفعها حتی نظر الناس الی بیاض ابطه ثم لم یتفرقا حتی نزلت الْیَوْمَ أَکْمَلْتُ لَکُمْ دِینَکُمْ وَ أَتْمَمْتُ عَلَیْکُمْ نِعْمَتِی وَ رَضِیتُ لَکُمُ الْإِسْلامَ دِینا.<ref>خوارزمی، المناقب، مؤسسه انتشارات اسلامی، چاپ سوم، ۱۴۱۷ هـ، ص۱۳۵.</ref>

پیامبر(ص) در غدیر خم مردم را دعوت کرد و امر فرمود تا خار و خاشاک زیر درخت را جارو کردند، آن روز، روز پنج‌شنبه بود، بعد مردم را به طرف علی دعوت کرد، پیامبر(ص) بازوی علی را گرفت و بلند کرد به طوری که سفیدی زیر بغل پیامبر(ص) معلوم شد، هنوز متفرق نشده بودند که این آیه نازل شد: امروز دین شما را به اکمال رساندم و نعمت الهی را به اتمام رساندم، بعضی از منابع معتبر اهل سنت که این روایت را نقل کرده‌اند از این قرارند:

 

۲. عبدالله حسکانی، شواهد التنزیل (تهران: مؤسسه طبع و نشر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، چاپ اول، ۱۴۱۱ ه)، ج۱، ص۲۰۲. عن ابن هریره: قال من صام یوم ثمانیه عشر من ذی الحجه کتب الله له صیام ستین شهراً و هو یوم غدیر خم لما اخذ النبی بید علی فقال: الست ولی المؤمنین؟ قالوا نعم یا رسول الله، فقال من کنت مولاه فعلیّ مولاه، فقال عمر بن الخطاب بخ بخ لک یا ابن ابی طالب اصبحت مولای و مولا کل مؤمن، و انزل الله «الیوم اکملت لکم دینکم…»<ref>حسکانی، عبدالله، شواهد التنزیل، تهران، مؤسسه طبع و نشر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، چاپ اول، ۱۴۱۱ هـ، ج۱، ص۱۵۶.</ref>

 

علی بن محمد حموینی، بعد از نقل این روایت می‌گوید: هذا حدیث الغدیر و له طرق کثیره الی ابی سعید سعد بن مالک الخدری الانصاری ابن مغازلی، المناقب (بیروت، دار الاضواء، چاپ دوم، ۱۴۱۲ ه) ص۶۹.