اولین کتاب رجالی شیعه: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴: خط ۴:
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
[[پرونده:کتاب الرجال البرقی.jpg|بندانگشتی|300x300پیکسل|کتاب [[رجال برقی (کتاب)|رجال برقی]]، قدیمی‌ترین کتاب رجالی شیعه که از میان نرفته و در دسترس است.]]
[[پرونده:کتاب الرجال البرقی.jpg|بندانگشتی|300x300پیکسل|کتاب [[رجال برقی (کتاب)|رجال برقی]]، قدیمی‌ترین کتاب رجالی شیعه که از میان نرفته و در دسترس است.]]
'''اولین کتاب‌های رجالی شیعه''' در قرن اول و دوم هجری قمری، به دست [[ابورافع]]، [[ابومخنف]] و [[محمد حبیش]] نوشته شده‌اند؛ البته این کتاب‌ها از میان رفته‌اند. نخستین کتاب رجالی شیعه که امروزه در دسترس است، کتاب [[رجال برقی (کتاب)|رجال برقی]] است که در سال ۱۸۳ق، توسط [[محمد بن خالد برقی]] نگاشته شده است.<ref name=":0">طلاییان، رسول، مأخذشناسی رجال شیعه، قم، مؤسسه علمی فرهنگی دار الحدیث، ۱۳۸۱ش، ص۱۳.</ref>
'''اولین کتاب‌های رجالی شیعه''' در قرن اول و دوم هجری قمری، به دست [[ابورافع]]، [[ابومخنف]] و [[محمد حبیش]] نوشته شده‌اند که هیچ کدام از این کتاب‌ها، امروزه وجود ندارند. نخستین کتاب رجالی شیعه که امروزه در دسترس است، کتاب [[رجال برقی (کتاب)|رجال برقی]] است که در قرن دوم توسط [[محمد بن خالد برقی]] نگاشته شده است.<ref name=":0">طلاییان، رسول، مأخذشناسی رجال شیعه، قم، مؤسسه علمی فرهنگی دار الحدیث، ۱۳۸۱ش، ص۱۳.</ref>


سیر تدوین نخستین کتاب‌های رجالی شیعه چنین دانسته شده است:
سیر تدوین نخستین کتاب‌های رجالی شیعه چنین دانسته شده است:


* '''رجال  ابن ابی رافع''': این کتاب در قرن اول هجری قمری به دست عبیدالله بن ابی رافع، کاتب [[امام علی(ع)]]، نوشته شده است. در این کتاب، فهرست نام‌های [[شهدای جنگ جمل]]، [[جنگ صفین|صفین]] و [[جنگ نهروان|نهروان]] را ذکر کرده است.<ref>آقابزرگ تهرانی، الذریعه، ج۱۰، ص۸۳ و ۱۳۰، به نقل از طلاییان، رسول، مأخذشناسی رجال شیعه، قم، مؤسسه علمی فرهنگی دار الحدیث، ۱۳۸۱ش، ص۱۳.</ref>  
* '''رجال  ابن ابی‌رافع''': این کتاب در قرن اول هجری قمری به دست عبیدالله بن ابی‌رافع، کاتب [[امام علی(ع)]]، نوشته شده است. در این کتاب، فهرست نام‌های [[شهدای جنگ جمل]]، [[جنگ صفین|صفین]] و [[جنگ نهروان|نهروان]] ذکر شده است.<ref>آقابزرگ تهرانی، الذریعه، ج۱۰، ص۸۳ و ۱۳۰، به نقل از طلاییان، رسول، مأخذشناسی رجال شیعه، قم، مؤسسه علمی فرهنگی دار الحدیث، ۱۳۸۱ش، ص۱۳.</ref>  
* '''رجال ابی مخنف لوط بن یحیی ازدی''' (درگذشت ۱۵۱ق): [[احمد بن علی نجاشی|نجاشی]]، رجال‌نگار شیعه، شرح‌حال این نویسنده را در کتاب رجالی خود ذکر کرده است؛<ref>نجاشیَ، رجال النجاشی، ص۳۲۰، ش ۸۷۵، به نقل از طلاییان، رسول، مأخذشناسی رجال شیعه، قم، مؤسسه علمی فرهنگی دار الحدیث، ۱۳۸۱ش، ص۱۳.</ref> اگر چه نام کتاب رجالی او را، در فهرست آثار این مؤلف نیاورده است.<ref name=":0" />
* '''رجال ابی‌مخنف لوط بن یحیی ازدی''' (درگذشت ۱۵۱ق): [[احمد بن علی نجاشی|نجاشی]]، رجال‌نگار شیعه، شرح‌حال این نویسنده را در کتاب رجالی خود ذکر کرده<ref>نجاشیَ، رجال النجاشی، ص۳۲۰، ش ۸۷۵، به نقل از طلاییان، رسول، مأخذشناسی رجال شیعه، قم، مؤسسه علمی فرهنگی دار الحدیث، ۱۳۸۱ش، ص۱۳.</ref> ولی نامی از کتاب رجالی او را نیاورده است.<ref name=":0" />
* '''رجال محمد حبیش''' (درگذشت ۱۵۸ق):<ref name=":0" /> [[آقا بزرگ تهرانی]]، تراجم‌نگار،  این کتاب را با عنوان رجال محمد، فهرست کرده است.<ref>آقابزرگ تهرانی، الذریعه، ج ۱۰، ص۱۴۷، به نقل از طلاییان، رسول، مأخذشناسی رجال شیعه، قم، مؤسسه علمی فرهنگی دار الحدیث، ۱۳۸۱ش، ص۱۳.</ref>
* '''رجال محمد حبیش''' (درگذشت ۱۵۸ق):<ref name=":0" /> [[آقا بزرگ تهرانی]]، تراجم‌نگار،  این کتاب را با عنوان رجال محمد، فهرست کرده است.<ref>آقابزرگ تهرانی، الذریعه، ج ۱۰، ص۱۴۷، به نقل از طلاییان، رسول، مأخذشناسی رجال شیعه، قم، مؤسسه علمی فرهنگی دار الحدیث، ۱۳۸۱ش، ص۱۳.</ref>
* '''کتاب اَلرِّجالِ ابو عبداللَّه محمد بن خالد برقی''' (درگذشت ۲۷۴ یا ۲۸۰ق): به گفته [[ابن ندیم]]، کتاب‌شناس قرن چهارم قمری،‌ این کتاب مشتمل بر فهرست نام‌های راویانی است که از امام علی(ع) روایت کرده‌اند.<ref name=":0" />
* '''کتاب الرجال ابو عبداللَّه محمد بن خالد برقی''' (درگذشت ۲۷۴ یا ۲۸۰ق): به گفته [[ابن ندیم]]، کتاب‌شناس قرن چهارم قمری،‌ این کتاب مشتمل بر فهرست نام‌های راویانی است که از امام علی(ع) روایت کرده‌اند.<ref name=":0" />


== جستارهای وابسته ==
== جستارهای وابسته ==
۱۱٬۹۱۳

ویرایش