حضور امام حسن(ع) و امام حسین(ع) در فتح ایران: تفاوت میان نسخه‌ها

حضور امام حسن(ع) و امام حسین(ع) در جنگ با ایران، موضوع مورد اختلاف میان مورخان است. عده‌ای حضور آن دو امام به‌خصوص در فتح طبرستان را قطعی دانسته‌اند. در مقابل برخی این موضوع را کاملاً رد کرده و اعتقاد دارند این موضوع در منابع قدیمی شیعی نیامده است.  

موافقان معتقدند حضور آن دو امام در جنگ با ایران، به دلیل اخلاق اسلامی و مصالح و منافع اسلام بوده است. برای نمونه حضور آن‌ها برای جلوگیری از تعرض و رفتار غیر اسلامی احتمالی لشکر اسلام بوده و مراقب بودند لشکر پیروز بر شکست‌خوردگان ظلم نکنند. حضور آن‌ها ارتباطی با اعتقاد برخی مبتنی بر گسترش اسلام توسط جنگ‌افروزی نداشته است؛ زیرا در فرهنگ شیعه نمی‌توان مردم و جوامع را به زور، به اسلام فراخواند.

مورخ شیعی باقر شریف قرشی معتقد است که: امام حسن و امام حسین ـ علیهماالسلام ـ علاقه داشتند دامنه نفوذ اسلام گسترش و توسعه پیدا کند و از آنجایی که این فتوحات را در خدمت دین و در جهت گسترش و توسعه اسلام می‌دیدند به صفوف مجاهدان پیوستند.<ref>قرشی، باقر شریف، زندگانی امام حسن ـ علیه‌السلام ـ ترجمه فخرالدین حجازی، (تهران بیجا، ۱۳۵۳ شمسی، جلد ۱ صفحه ۱۴۰</ref>

[[علامه جعفر مرتضی عاملی]]، در مقابل نظریه حضور دو امام، معتقد است که حسنین(ع) در هیچ‌یک از فتوحاتِ خلفای سه‌گانه شرکت نداشتند. شرکت نکردن آنها، به جهت این بود که فتوحات در آن زمان به نفع اسلام نبوده و حتی ضربه‌ای بر پیکره اسلام وارد کرد. همچنین در جهاد ابتدایی باید حکم امام معصوم باشد و لذا چون در این زمان امام معصوم در رأس حکومت نیست، جهاد معنی ندارد.<ref>عاملی، جعفر مرتضی، تحلیلی از زندگانی سیاسی امام حسن مجتبی، ترجمه سپهری، محمد، تهران، سازمان تبلیبغات، ۱۳۶۹, صفحه ۱۵۰.</ref>