مذهب حافظ شیرازی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب: ویرایش مبدأ ۲۰۱۷
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴: خط ۴:
آیا حافظ شیعه بوده است؟
آیا حافظ شیعه بوده است؟
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}در عصر حافظ، اکثر نقاط ایران، حاکمان اهل‌سنت حکمرانی می‌کردند. در دوره حکومت غزنویان حاکمان در مورد شیعیان سختگیری می‌کردند تا جایی که کتاب‌های شیعه و مراکز علمی آنها را آتش زدند و بسیاری از شیعیان کشته شدند. بر این اساس بسیاری از عارفان، شاعران و عالمان بزرگ، در حالت [[تقیه]] زندگی می‌کردند. در آن دوره فضای سیاسی اقتضاء می‌کرد که خردمندان اظهار عقیده و مذهب ننمایند، بلکه در نوعی استتار به فعالیت فرهنگی بپردازند.
{{پاسخ}}خواجه حافظ شیرازی با توجه به مذهب زمانه و شهرش و شواهدی فقهی و کلامی که در دیوان او وجود دارد، مقلد فقه شافعی و پیرو کلام اشعری است؛ با این حال تعلق خاطری عمیق و صادقانه به اهل بیت(ع) دارد و در مسلک عرفانی به عرفان شیعه نزدیک تر است تا صوفی گری سنی.<ref>پایگاه اطلاع رسانی آیت الله مکارم شیرازی https://makarem.ir/main.aspx?lid=0&typeinfo=44&catid=27651&pageindex=0&mid=406548</ref>


درباره حافظ نیز وضع چنین بود و هیچ‌کس با قاطعیت نمی‌تواند بگوید که حافظ شیرازی سنی مذهب (پیرو اهل‌سنت) است. همه اتفاق دارند که حافظ از دانشمندان و ادیبان بزرگ جهان [[اسلام]] و ایران است و هرگز نمی‌توان حافظ را در قید مذهب محصور کرد و او را به گروهی خاص منتسب داشت.  
خرمشاهی حافظ پژوه می‌گوید حافظ در اصول عقاید، یعنی مکتب کلامی، پیرو اشعری و در فروع (مذهب فقهی) شافعی است و در عین حال آشکارا گرایش به تشیع دارد، اما شیعه کامل عیار نیست و مسلّم است که مثل هر مسلمان پاک اعتقاد بی تعصب صاحبدلی دوستدار خاندان عصمت و طهارت(علیهم السلام) است.<ref><code>(5). ر.ک: حافظ نامه، خرمشاهی، بهاء الدین، ان‍ت‍ش‍ارات‌ ع‍ل‍م‍ی‌ و ف‍ره‍ن‍گ‍ی‌، ت‍ه‍ران‌، 1379 هـ ش، چاپ هفتم، ص 252.</code></ref>


برخی محققان با بررسی شواهد و قرائن معتقدند حافظ شیعه بوده اما بنابر اقتضای زمانه، اعتقاد خود را اظهار و آشکار نمی‌کرد. قراینی در دیوان و آثار او وجود دارد که نشان از علاقه او به خاندان پیامبر و امام علی(ع) دارد.حافظ در جایی نجات و رسیدن به کمال را این‌گونه ممکن می‌داند:
آیت الله شبیری زنجانی می گوید: حافظ، قاضی فالی (حاکم اهل سنّت) را مدح کرده است و این یکی دیگر از ادله سنّی بودن وی می باشد. در دوران حافظ شیراز مرکز اهل سنت بود و شیعه بودن حافظ در شیراز مثل سنی بودن یک شخص در قم است که بعید و غیر عادی است. بعضی افراد اشعاری از دیوان حافظ را دلیل بر تشیع وی می دانند در حالی که این ابیات در نسخه های کهن موجود نیست و به مرور زمان به دیوان او افزوده شده است.<ref><code>(8). جرعه ای از دریا، شبيري زنجانى، سيد موسي، موسسه كتاب شناسي شيعه، قم، 1389 هـ ش، اول، ج۲، ص۳۰۰</code></ref>  
{{شعر|حافظ اگر قدم زنی در رَهِ خاندان به صِدق|بدرقهٔ رَهَت شود همَّتِ شَحنِهٔ نجف}}
 
شارحان اشعار حافظ این بیت را چنین توضیح داده‌اند: ای حافظ اگر راه خاندان پیامبر را صادقانه بپیمایی، عنایت و توجه امیر نجف (امام علی(ع)) نگاهبان تو خواهد شد.<ref>دیوان حافظ، تصحیح خطیب رهبر، ص۴۰۳.</ref>


{{مطالعه بیشتر}}
{{مطالعه بیشتر}}
automoderated، ناظمان (CommentStreams)، trustworthy
۱۶٬۱۰۵

ویرایش