ولایت انتصابی یا انتخابی ولی‌فقیه: تفاوت میان نسخه‌ها

ولایت انتصابی و انتخابی فقیه

پیروان نظریه ولایت‌فقیه، دو دیدگاه در مورد این نظریه ذکر کرده‌اند:  

نصب به معنای مشخص کردن شخصی برای مقام و مسئولیت است. در این نظریه، فقیه واجد شرایط، ولایت و مشروعیت خود را با نصب از ناحیه خداوند و با واسطه امام معصوم اخذ می‌کند. انتصابی بودن ولایت فقیه به این معناست که در عصر غیبت، فقیهی که واجد شرایط علمی و عملی است، از سوی امامان معصوم(ع) به مقام فتوا دادن و قضاوت کردن رسیده است.

در این نظریه، مردم مسلمان، فقیه را برای مسئولیت فتوا دادن و قضاوت کردن انتخاب نمی‌کنند. علاوه بر این، چنین نیست که مردمِ مسلمان، او را وکیل خود برای حکومت کنند و نقش مردم تنها در فعلیت بخشیدن و نه حجیت بخشیدن است.<ref>جوادی آملی، عبدالله، ولایت فقیه (ولایت فقاهت و عدالت)، قم، مرکز نشر اسراء، ۱۳۷۹ش، ص۳۸۹.</ref> مشهور فقیهان، پیرو این نظریه هستند.<ref>بررسی تطبیقی نظریه‌های ولایت فقیه، ص۴۰۹ و ۵۰ و ۵۴ص۱۶۷ تا ۱۷۰. ب</ref>

نظریه انتخابی بودنِ ولایت فقیه، در مقابل نظریه انتصاب قرار دارد. در این نظریه، خداوند، انتخابِ حاکم اسلامی در عصر غیبت را به مردم واگذار کرده است. در این نظریه، مشروعیت حکومت، زمانی محقق می‌شود که این انتخاب توسط مردم باشد. فقیهانِ واجدِ شرایط، افرادی هستند که صلاحیت بر عهده گرفتن مقام رهبری را دارند. این فقیهان و شرائط آن‌ها، از جانب ائمه معصوم، معرفی شده و مردم یکی از آنان را با اختیار انتخاب کرده و ولایت امر و حاکمیت نظام را به وی تفویض می‌کنند.<ref>بررسی تطبیقی نظریه‌های ولایت فقیه، ص۶۶.</ref>

در این نظریه، مشروعیت ولایت فقیه را الهی ـ مردمی دانسته و مردم را به عنوان یکی از پایه‌های اساسی مشروعیت قلمداد می‌کند.در این نظریه فقدان هر یک از مشروعیت الهی یا مشروعیت مردمی، حکومت اسلامی تحقق نمی‌یابد.<ref>بررسی تطبیقی نظریه‌های ولایت فقیه، ص۵۵.</ref>{{پایان پاسخ}}