ارزیابی روایات تطبیق آیات بر اهل‌بیت(ع): تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۷: خط ۷:


== اصل تطبیق آیات بر اهل‌بیت(ع) ==
== اصل تطبیق آیات بر اهل‌بیت(ع) ==
محققان معتقدند اصل تطبیق آیات بر اهل‌بیت یا دیگران، یک امر عقلایی ثابت شده و لازمه [[قاعده جری و تطبیق]] است. علامه طباطبایی، در کتاب قرآن در اسلام آورده:
محققان معتقدند اصل تطبیق آیات بر اهل‌بیت یا دیگران، یک امر عقلایی بوده و لازمه [[قاعده جری و تطبیق]] است. علامه طباطبایی، در [[کتاب قرآن در اسلام]] آورده:
{{نقل قول| قرآن؛ کتابی است همگانی و همیشگی، در غایب مانند حاضر جاری است و به آینده و گذشته، مانند حال منطبق می‌شود. بنابر این هرگز مورد نزول آیه‌ای مخصّص آن آیه نخواهد بود و اگر آیه‌ای که درباره شخص یا اشخاص معینی نازل شده، در مورد نزول خود منجمد نشده، به هر موردی که صفات و خصوصیات با مورد نزول آیه شریک است، سرایت خواهد نمود.}}
{{نقل قول| قرآن؛ کتابی است همگانی و همیشگی، در غایب مانند حاضر جاری است و به آینده و گذشته، مانند حال منطبق می‌شود. بنابر این هرگز مورد نزول آیه‌ای مخصص آن آیه نخواهد بود. اگر آیه‌ای که درباره شخص یا اشخاص معینی نازل شده، در مورد نزول خود منجمد نشده، به هر موردی که صفات و خصوصیات با مورد نزول آیه شریک است، سرایت خواهد نمود.}}
محققان معتقدند که جری و انطباق از ویژگی‌های منحصر به فرد قرآن نیست، بلکه موارد بسیاری از جمله قانون کشورها نیز این ویژگی را دارا هستند.
محققان معتقدند که جری و انطباق از ویژگی‌های منحصر به فرد قرآن نیست، بلکه موارد بسیاری از جمله قانون کشورها نیز این ویژگی را دارا هستند.


==آیات انطباق یافته بر اهل‌بیت(ع) در روایات تفسیری==
==آیات انطباق یافته بر اهل‌بیت(ع) در روایات تفسیری==
روایات بسیاری وجود دارد که در آنها الفاظ و آیات قرآن یا بر اهل بیت و ولایت آنها منطبق شده یا بر دشمنان اهل بیت و حکومت آنها. طبق تحقیقی که در مورد روایات تطبیق به انجام رسیده است، مجموع این دسته از روایات به دو هزار و یکصد و سی روایت می‌رسد.<ref name=":0">. زهرا حسینی، جمع‌آوری روایات تطبیق در تفاسیر روایی شیعه و…، (پایان‌نامه کارشناسی ارشد).</ref> {{یادداشت|مجموع روایات مربوط به تفسیر سوره‌های قرآن در تفسیر برهان به یازده هزار و هشتصد و شصت و چهار و در تفسیر نورالثقلین به سیزده هزار و پانصد و هفتاد و دو روایت می‌رسد.}}
روایات بسیاری وجود دارد که در آنها الفاظ و آیات قرآن بر اهل‌بیت و ولایت آنها تطبیق داده شده است. طبق تحقیقی که در مورد روایات تطبیق به انجام رسیده، مجموع این دسته از روایات به دو هزار و یکصد و سی روایت می‌رسد.<ref name=":0">. زهرا حسینی، جمع‌آوری روایات تطبیق در تفاسیر روایی شیعه و…، (پایان‌نامه کارشناسی ارشد).</ref> {{یادداشت|این تعداد براساس کتاب‌هایی مانند تفسیر برهان و نور الثقلین، بیشتر نیز می‌گردد؛ به نحوی که مجموع روایات تطبیق در تفسیر برهان به یازده هزار و هشتصد و شصت و چهار و در تفسیر نورالثقلین به سیزده هزار و پانصد و هفتاد و دو روایت می‌رسد.}}


براساس این تحقیق تعداد احادیث نقل شده از پیامبر(ص) و هر یک از ائمه(ع) به تفکیک به این شرح است:
براساس این تحقیق تعداد احادیث نقل شده از پیامبر(ص) و هر یک از ائمه(ع) به تفکیک به این شرح است:
خط ۶۰: خط ۶۰:
|}
|}
درباره وضعیت سندی این روایات، طی تحقیقی که به عمل آمده،<ref name=":0" /> از مجموع دو هزار و صد و سی روایت، تعداد نهصد و پنجاه و یک روایت به صورت مقطوع السند یا مرسل و یک هزار و یکصد و هفتاد و نه روایت به صورت مستند نقل شده است. در سند ششصد و چهل و نُه روایت از این روایات، افرادی وجود دارند که در کتاب‌های معتبر رجالی، متهم به غلوّ و فساد عقیده هستند.
درباره وضعیت سندی این روایات، طی تحقیقی که به عمل آمده،<ref name=":0" /> تعداد نهصد و پنجاه و یک روایت به صورت مقطوع السند یا مرسل و یک هزار و یکصد و هفتاد و نه روایت به صورت مستند نقل شده است. در سندِ ششصد و چهل و نُه روایت از این روایات، افرادی وجود دارند که در کتاب‌های معتبر رجالی، متهم به غلوّ و فساد عقیده هستند.


محققان، بسیاری از این روایات را دارای مشکل دانسته‌اند؛ برخی از آنها مخالف نصّ و ظاهر آیات است؛ برخی در واقع توهین به اهل‌بیت به شمار می‌آید. بعضی از آنها مخالف قواعد ادبی است و برخی نیز مخالف واقعیت‌های تاریخی.<ref>. برای مطالعه بیشتر ر.ک. محمد کاظم شاکر، روش‌های تأویل قرآن.</ref> البته این مخالفت‌ها، منافاتی با پذیرش برخی از این نوع روایات ندارد.
محققان، بسیاری از این روایات را دارای مشکل دانسته‌اند؛ برخی از آنها مخالف نص و ظاهر آیات است. برخی در واقع توهین به اهل‌بیت به شمار می‌آید. بعضی از آنها مخالف قواعد ادبی و برخی مخالف واقعیت‌های تاریخی است.<ref>. برای مطالعه بیشتر ر.ک. محمد کاظم شاکر، روش‌های تأویل قرآن.</ref> البته این مخالفت‌ها، منافاتی با پذیرش برخی از این روایات ندارد.


=== علت تطبیق آیات بسیار بر اهل‌بیت(ع) ===
محققان در مورد این‌که چرا در روایات، آیات زیادی از قرآن بر امامان، تأویل شده، معتقدند پس از رحلت رسول اکرم(ص) مسئله خلافت و ولایت، مهم‌ترین موضوع سیاسی، اجتماعی و مذهبی بوده است و جریان حق و باطل، روشن‌ترین نمود خود را در جریان درگیری بین طرف داران اهل بیت و مخالفان آنها داشته است. طبیعی است که در چنین شرایطی، امامان شیعه که از آگاه‌ترین افراد به تأویل و تفسیر قرآن هستند، آیاتی از قرآن را بر جریانات زمان خویش منطبق سازند. البته عده ای هم از این موضوع سوء استفاده کرده و مطالب ناروایی را تحت این عنوان به ائمه نسبت داده‌اند.
محققان در مورد این‌که چرا در روایات، آیات زیادی از قرآن بر امامان، تأویل شده، معتقدند پس از رحلت رسول اکرم(ص) مسئله خلافت و ولایت، مهم‌ترین موضوع سیاسی، اجتماعی و مذهبی بوده است و جریان حق و باطل، روشن‌ترین نمود خود را در جریان درگیری بین طرف داران اهل بیت و مخالفان آنها داشته است. طبیعی است که در چنین شرایطی، امامان شیعه که از آگاه‌ترین افراد به تأویل و تفسیر قرآن هستند، آیاتی از قرآن را بر جریانات زمان خویش منطبق سازند. البته عده ای هم از این موضوع سوء استفاده کرده و مطالب ناروایی را تحت این عنوان به ائمه نسبت داده‌اند.


۱۱٬۹۱۳

ویرایش