جن یا فرشته بودن ابلیس: تفاوت میان نسخه‌ها

۱ـ ابلیس دارای اولاد و ذریه است و فرشتگان فرزند ندارند.}}<ref>کهف/۵۰.</ref>

۱ـ خداوند در آیه {{قرآن|فسجدوا الا ابلیس…<ref>فاطر/۱.</ref> ابلیس را از فرشتگان استثنا نموده است و همین استثنا دلیل بر این است که ابلیس از فرشتگان است، زیرا استثنا ظهور در اتصال دارد نه انقطاع و انفصال.

از دلیل دوم پاسخ داده شده که: ابلیس در این امر از باب غلبه داخل بود زیرا او با ملائکه همنشینی داشت و ظاهر امر شامل او نیز شده است اما این دلیل نمی‌شود که او از جنس ملائکه باشد همان‌طور که منافقان در خطاب {{قرآن|یا ایها الذین امنوا}} داخلند با آن که ایمان ندارند.}}<ref>رجایی تهرانی، علی‌رضا، جن و شیطان، قم، نبوغ، ۱۳۷۵، ج۱، ص۲۹، ۳۱، و رجایی تهران، علی‌رضا، فرشتگان، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، ۱۳۷۶،

از آیه ۶ سوره تحریم استنباط می‌شود که ملائکه محض اطاعتند و در آن‌ها معصیت وجود ندارد و اطلاق در آیه شامل دنیا و آخرت می‌شود. پس آنان نه در دنیا عصیان دارند و نه در آخرت و تکلیف فرشتگان از سنخ تکلیف در اجتماع بشری نیست، زیرا تکلیف آن است که تکلیف کننده اراده خود را متعلق به فصل مکلف می‌کند و این تعلیق امری است اعتباری که به دنبال آن پای ثواب و عقاب به میان می‌آید که در صورت اطاعت متعلق به پاداش و در صورت عصیان سزاوار کیفر می‌گردد زیرا انسان موجودی مختار آفریده شده است اما در غیر ظرف اجتماع، مثلاً در میان ملائکه که زندگی آن‌ها اجتماعی نیست و اعتبار در آن راه ندارد و مختار به معصیت نیستند و فرض طاعت و معصیت در مورد آن‌ها مصداق پیدا نمی‌کند. آری فرشتگان نیز از آفریده‌های نورانی الهی هستند که اراده نمی‌کنند مگر آنچه را که خدا اراده کرده باشد.{{قرآن|بل عباد مکرمون لا یسبقونه بالقول و هم بامره یعملون.<ref>انبیاء/۲۶، ۲۷.</ref> به همین دلیل در عالم فرشتگان جزا و پاداشی نیست و در حقیقت مکلف به تکالیف تکوینی‌اند نه تشریعی که مکلف بودن آنان نیز به دلیل اختلاف درجات آن‌ها گوناگون است. چنان‌چه می‌فرماید: {{قرآن|و ما منا الا له مقام معلوم}}.<ref>صافات/۱۶۴، طباطبایی، سید محمد حسین، المیزان، ج۱۹، ص۳۳۴، نقل از اکبر دهقان، هزار و یک نکته از قرآن کریم، تهران، مرکز فرهنگی درس‌هایی از قرآن، ص۵۴۳، ۵۴۴.</ref>