trustworthy
۴۷۹
ویرایش
Mafkalam
۲۸ نوامبر ۲۰۲۱ عضو شد
ابرابزار
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{شروع متن}} {{سوال}} آيا پديده‌ها و مخلوقات هستي، اثر خداوند است يا خلقت خداون...» ایجاد کرد) |
(ابرابزار) |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{شروع متن}} | {{شروع متن}} | ||
{{سوال}} | {{سوال}} | ||
آیا پدیده‌ها و مخلوقات هستی، اثر خداوند است یا خلقت خداوند؟ و اگر اثر خداوند است چرا در قرآن فرموده است که از خاک خلق شده‌اید؟ | |||
{{پایان سوال}} | {{پایان سوال}} | ||
{{پاسخ}} | {{پاسخ}} | ||
پاسخ در چند محور ارائه | پاسخ در چند محور ارائه می‌شود: | ||
۱- درباره پرسش اول | ۱- درباره پرسش اول باید گفت: که فلسفه خاصی که آفریدن و خلقت را در مقابل اثر بودن قرار بدهد و بگوید، موجودات عالم مخلوق و آفریده خدا نیستند بلکه اثر خداوند هستند، تا کنون مطرح نشده است، در هر صورت نکته اساسی این مسئله آن است که آنچه در آموزه‌های دینی و اصطلاح علمای اهل کلام (متکلمین) به مخلوق تعبیر می‌شود مثلاً خدا خالق و موجودات عالم مخلوق و آفریده شده اوست. در اصطلاح فلسفی گفته می‌شود: خداوند علت و سبب است و سایر موجودات معلول و مسبب هستند. و آنچه در فلسفه به نام علت و معلول و در علم کلام به نام خالق و مخلوق یاد می‌شود، در اصطلاح عرفان نظری با تعبیر اثر و مؤثر و اینکه عالم جلوه خداوند است مطرح شده است.<ref>فیض کاشانی، کلمات مکنونه فی علوم اهل الحکمه و المعرفه، تهران، مؤسسه انتشارات فراهانی، ۱۳۶۰ ش، ص۴ و ۲۵.</ref> | ||
پس آنچه در اصطلاح علم | پس آنچه در اصطلاح علم کلام به عنوان مخلوق یاد می‌شود در اصطلاح فلسفه به نام معلول خوانده می‌شود و در اصطلاح عرفان تحت عنوان اثر و جلوه الهی مطرح است. همه این اصطلاحات ناظر به یک حقیقت است و تنها تفاوت در تعبیر است و هرگز این اصطلاحات در صدد نفی همدیگر نیستند، بلکه هر کدام در جای خود درست است. | ||
بنابراین اگر گفته می‌شود که موجودات عالم اثرات خداوند هستند بدین معنا است که آنها مخلوقات خداوند هستند، چه اینکه اگر گفته شود موجودات عالم معلول‌های علت هستی بخش یعنی خداوند هستند، باز مراد همان است و تنافی بین این اصطلاحات وجود ندارد؛ یعنی اثر بودن منافی با مخلوق بودن نیست. پس عالم با تمام پدیده‌ه ای خود مخلوق، اثر، و معلول خداوند است. | |||
امام | امام خمینی ـ رحمه الله علیه ـ در تفسیر سوره حمد ضمن مباحثی مبسوط درباره این گونه تفاوت در تعبیرها و اصطلاح‌ها، نکته‌های آموزنده‌ای را مطرح کرده و فرموده است: گاهی اختلافاتی بین اهل نظر پدید می‌آید که زبانهای یکدیگر را درست نمی‌دانند، هر طایفه‌ای یک زبان خاصّ دارند، فلاسفه زبان خاص به خودشان را دارند، زبان عرفا هم خاص به خودشان است، فقها هم اصطلاح خاص به خودشان را دارند، مثلاً فلاسفه با تعبیرات «عله العلل» «معلول اول و معلول ثانی» و امثال آن همیشه با تعبیر علیت و معلولیت تعبیر می‌کنند و گاهی تعبیر سبب و مسبب و مبدء و اثر دارند، فقهاء تعبیر معلولیت و علت دارند و در عین حال بیشتر با تعبیر خالق و مخلوق تعبیر می‌کنند، عرفا تعبیراتی مثل ظاهر، مظهر، تجلی و امثال آن دارند.<ref>موسوی خمینی، سید روح الله، سوره حمد، نشر مؤسسه آثار امام، ۱۳۷۶ ش، ص۱۷۵ تا ۱۹۳، جلسه ۵.</ref> | ||
پس مخلوق بودن منافات با اثر بودن و معلول بودن ندارد، | پس مخلوق بودن منافات با اثر بودن و معلول بودن ندارد، بلکه هر کدام از عبارات و تعبیرات یاد شده در واقع از یک معنا حکایت می‌کند. | ||
حال که | حال که بیان شد مؤثر و اثر همان علت و معلول و همان خالق و مخلوق است و بین آنها تفاوتی وجود ندارد روشن می‌شود که واژهٔ خلقت در قرآن مجید نیز به همان معناست. | ||
۲- اما در مورد بخش دوم سؤال باید گفت درباره هیچ پدیده غیر از انسان در قرآن گفته نشده که از خاک خلق شده است، تنهادر مورد انسان است که خداوند | ۲- اما در مورد بخش دوم سؤال باید گفت درباره هیچ پدیده غیر از انسان در قرآن گفته نشده که از خاک خلق شده است، تنهادر مورد انسان است که خداوند می‌فرماید اورا از خاک آفریدم، وقتی خداوند انسان را از خاک آفریده است انسان می‌شود اثر دست قدرت آفریدگار ومخلوق او، روی این حساب هیچ اشکالی ندارد که خداوند انسان را از خاک بیافریندو انسان هم اثر ومخلوق او باشد. | ||
{{پایان پاسخ}} | {{پایان پاسخ}} | ||
{{مطالعه بیشتر}} | {{مطالعه بیشتر}} | ||
۱. | == منابع جهت مطالعه بیشتر == | ||
۱. جوادی آملی، حیات حقیقی انسان در قرآن، نشر مرکز اسراء، قم، ۱۳۸۳ ش. | |||
۲. | ۲. مرتضی مطهری، تماشاگه راز، انتشارات صدرا، سال ۱۳۷۲ ش. | ||
۳. | ۳. مطهری، مرتضی، عرفان حافظ، نشر صدرا، چاپ ۱۶، سال ۱۳۷۸ ش. | ||
۴. | ۴. جوادی آملی، حکمت عبادات، ص۲۵، نشر اسراء، قم، ۱۳۷۸ ش. | ||
{{پایان مطالعه بیشتر}} | {{پایان مطالعه بیشتر}} | ||
==منابع== | == منابع == | ||
{{پانویس}} | |||
{{شاخه | {{شاخه | ||
| شاخه اصلی = | | شاخه اصلی = | ||
| شاخه فرعی۱ = | | شاخه فرعی۱ = | ||
| شاخه فرعی۲ = | | شاخه فرعی۲ = | ||
| شاخه فرعی۳ = | | شاخه فرعی۳ = | ||
}} | }} | ||
{{تکمیل مقاله | {{تکمیل مقاله | ||
| شناسه = | | شناسه = | ||
| تیترها = | | تیترها = | ||
| ویرایش = | | ویرایش = | ||
| لینک‌دهی = | | لینک‌دهی = | ||
| ناوبری = | | ناوبری = | ||
| نمایه = | | نمایه = | ||
| تغییر مسیر = | | تغییر مسیر = | ||
| ارجاعات = | | ارجاعات = | ||
| بازبینی = | | بازبینی = | ||
| تکمیل = | | تکمیل = | ||
| اولویت = | | اولویت = | ||
| کیفیت = | | کیفیت = | ||
}} | }} | ||
{{پایان متن}} | {{پایان متن}} | ||