|
|
| خط ۵: |
خط ۵: |
| {{پایان سوال}} | | {{پایان سوال}} |
| {{پاسخ}} | | {{پاسخ}} |
| اجمال پاسخ از پرسش ماهیت عذاب و ثواب قبر و برزخ این شد که ادراک کنندهٔ اصلی، روح است. دردها، اندوه‌ها، شادی‌ها و لذت‌های معنوی، بهترین گواه به درستی این مطلب اند. بدن دنیایی فقط، وسیلهٔ ادراک حوادث دنیاست و خودش دریافت کننده نیست که با نابودی آن، دیگر، اندوه و شادی قابل ادراک نباشد.<ref>ر. ک. فیض کاشانی، علم الیقین، ج۲، ص۱۰۹۶.</ref>
| | عذاب قبر را نه در قبرهای مادی و نه بر بدن‌های مادی بلکه در [[برزخ]] دانسته‌اند که روح پس از مرگ به آن عالم رفته است. ادراک کننده اصلی دردها، اندوه‌ها، شادی‌ها و لذت‌ها پس از مرگ را روح دانسته‌اند که پس از مرگ نیز وجود داشته و به حیات خود ادامه می دهد. روایات، قبر حقیقی را در [[عالم برزخ]] معرفی کرده‌اند و تأکید دارند که پس از مرگ تا [[قیامت]]، تنها یک عالم وجود دارد و آن عالم برزخ است.<ref>الفروع من الکافی، ج۳، ص۲۴۲.</ref> |
|
| |
|
| در توضیح بدن مثالی گفته شد که برزخ، لذت‌ها و دردهایی دارد که با قوانین خود مناسب است؛ بنابراین اگرچه جسم مادی بسوزد یا خوراک جانوران شود، روح باقی است و با بدن مثالی، اندوه و شادی را دریافت می‌کند؛<ref>تعبیر روایات از بدن و قالب مثالی این بود: «فی صوره کصوره»، بحارالانوار، ج۶، ص۲۴۴; «فی قالب کقالبه فی الدنیا کهیئه الاجساد»، فروع کافی، ج۳، ص۲۴۵; و به گفتهٔ مرحوم مجلسی: «مسئلهٔ بدن سبک و قالب مثالی در برزخ در روایات بسیار معتبر آمده است»، بحار، ج۶، ص۲۷۱.</ref> درست مانند شخصی که در بستر نرم و آرام خوابیده است؛ ولی اندوه‌های جانکاه، او را به شدت، آزار می‌دهد.
| | لذت‌ها و دردهای برزخ براساس قوانین مادی نبوده و با قوانین خود مناسب است؛ بنابراین اگرچه جسم مادی بسوزد یا خوراک جانوران شود، روح باقی است و با بدن مثالی، اندوه و شادی را دریافت می‌کند.<ref>تعبیر روایات از بدن و قالب مثالی این بود: «فی صوره کصوره»، بحارالانوار، ج۶، ص۲۴۴; «فی قالب کقالبه فی الدنیا کهیئه الاجساد»، فروع کافی، ج۳، ص۲۴۵; و به گفتهٔ مرحوم مجلسی: «مسئلهٔ بدن سبک و قالب مثالی در برزخ در روایات بسیار معتبر آمده است»، بحار، ج۶، ص۲۷۱.</ref> |
|
| |
|
| از امام (علیه السلام) سؤال شد: «شخصی که به دار آویخته شده است، آیا عذاب قبر دارد؟» فرمود: «بلی، خداوند به هوا فرمان می‌دهد که او را مورد فشار قرار دهد». در روایت دیگر آمده است: «خداوند هوا و زمین یکی است».<ref>الفروع من الکافی، ج۳، ص۲۴۱.</ref>
| | البته روح، به این دلیل که در حیات دنیایی با جسم ارتباط داشته؛ به آن توجه دارد. این توجه در ساعت‌های اولیهٔ مرگ، بسیار زیاد است و تا قیامت، روح به محل دفن و قبر خود توجه دارد. همچنین، وجود و اثبات بدن مثالی سبب نمی‌شود که بدن مادی به‌طور کامل بی‌ارزش شود؛ بلکه در مواردی، به بدن مادی نیز پس از زنده شدن، عذاب‌ها و پاداش‌هایی می‌رسد.<ref>ر. ک. میر احمد فقیه نی ریزی، گفتگویی پیرامون قبر، ص۱۷۹.</ref> |
| | |
| ابوجعفر طحاوی که دستش از دانش اهل بیت(ع) کوتاه بوده است؛ در توجیه عذاب قبر کسانی که جسدشان خوراک حیوانات یا طعمهٔ آتش شده است یا اصلاً دفن نشده‌اند را به علم الهی و مشیت او واگذار کرده است.<ref>شرح العقیده الطحاویه، ص۱۱۶.</ref>
| |
| | |
| البته روح، به این دلیل که در حیات دنیایی با جسم ارتباط داشته است؛ به آن توجه دارد. این توجه در ساعت‌های اولیهٔ مرگ، بسیار زیاد است و تا قیامت، روح به محل دفن و قبر خود توجه دارد. همچنین، وجود و اثبات بدن مثالی سبب نمی‌شود که بدن مادی به‌طور کامل بی‌ارزش شود؛ بلکه در مواردی، به بدن مادی نیز عذاب‌ها و پاداش‌هایی می‌رسد. بنابر گزارش برخی از منابع، هنگامی که قبر معاویه ـ علیه الهاویه ـ را شکافتند، تنها خطی از خاکستر را دیدند و در مقابل، وقتی قبر ریاحی را شکافتند، جنازه اش سالم و کامل بود.<ref>ر. ک. میر احمد فقیه نی ریزی، گفتگویی پیرامون قبر، ص۱۷۹; مشروح این بخش خواهد آمد.</ref> | |
|
| |
|
| == منابع == | | == منابع == |