تفاوت قسط و عدل: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۳: خط ۱۳:
اما قسط از لغت اضداد است که هم به معنی عدل می‌آید و هم به معنای ظلم و تعدی.
اما قسط از لغت اضداد است که هم به معنی عدل می‌آید و هم به معنای ظلم و تعدی.


برخی در تفاوت قسط با عدل چنین گفته‌اند که قسط جنبه تطبیق مفهوم عدالت و اجراء آن در مصادیق و مواردش را دارا است و وقتی عدل بخواهد تحقق و بروز داشته باشد، از آن به قسط تعبیر می‌گردد. یعنی عدل قسطی است که ظهور یافته و محسوس گشته و از همین روست که ترازو کردن اشیاء را قسط می‌گویند. چون عدل و تعادل را به صورت آشکارا نمایش می‌دهد. شاهد این تفاوت آیه ۹ از سوره حجرات است که می‌فرماید: {{قرآن|... فَأَصْلِحُوا بَیْنَهُمَا بِالْعَدْلِ وَأَقْسِطُوا إِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ الْمُقْسِطِینَ}} که در این آیه ۲ واژه عدل و قسط کنار هم آمده است و ظاهراً باید این دو واژه متفاوت باشد.<ref>ر. ک. ابی هلال عسکری، معجم الفروق اللغویه، ص۴۲۸.</ref>
برخی در تفاوت قسط با عدل چنین گفته‌اند که قسط جنبه تطبیق مفهوم عدالت و اجراء آن در مصادیق و مواردش را دارا است و وقتی عدل بخواهد تحقق و بروز داشته باشد، از آن به قسط تعبیر می‌گردد. شاهد این تفاوت آیه ۹ سوره حجرات است که می‌فرماید: {{قرآن|... فَأَصْلِحُوا بَیْنَهُمَا بِالْعَدْلِ وَأَقْسِطُوا إِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ الْمُقْسِطِینَ
}} که در این آیه ۲ واژه عدل و قسط کنار هم آمده است و در ظاهر با یکدیگر متفاوت هستند.<ref>ر. ک. ابی هلال عسکری، معجم الفروق اللغویه، ص۴۲۸.</ref>


در تفسیر نمونه در بیان تفاوت بین قسط و عدل ذیل آیه ۲۹ از سوره اعراف آمده است که: می‌دانیم عدالت مفهوم وسیعی دارد که همه اعمال نیک را در بر می‌گیرد، زیرا حقیقت عدالت آن است که هر چیز را در مورد خود به کار برند و به جای خود نهند، گرچه میان عدالت و قسط تفاوتی وجود دارد، عدالت به این گفته می‌شود که انسان حق هر کسی را بپردازد و نقطه مقابلش آن است که ظلم و ستم کند و حقوق افراد را از آنها دریغ دارد، ولی قسط مفهومش آن است که حق کسی را به کس دیگری ندهند و به تعبیر دیگر تبعیض روا ندارد و نقطه مقابلش آن است که حق کسی را به دیگری بدهند ولی مفهوم وسیع این دو کلمه مخصوصاً هنگامی که جدا از یکدیگر استعمال می‌شوند تقریباً مساوی است و به معنای رعایت اعتدال در همه چیز و همه کار و هر چیز را به جای خویش قرار دادن می‌باشد.<ref>مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۵۳ش، ج۶، ص۱۴۳.</ref>
در تفسیر نمونه در بیان تفاوت بین قسط و عدل ذیل آیه ۲۹ از سوره اعراف آمده است که: می‌دانیم عدالت مفهوم وسیعی دارد که همه اعمال نیک را در بر می‌گیرد، زیرا حقیقت عدالت آن است که هر چیز را در مورد خود به کار برند و به جای خود نهند، گرچه میان عدالت و قسط تفاوتی وجود دارد، عدالت به این گفته می‌شود که انسان حق هر کسی را بپردازد و نقطه مقابلش آن است که ظلم و ستم کند و حقوق افراد را از آنها دریغ دارد، ولی قسط مفهومش آن است که حق کسی را به کس دیگری ندهند و به تعبیر دیگر تبعیض روا ندارد و نقطه مقابلش آن است که حق کسی را به دیگری بدهند ولی مفهوم وسیع این دو کلمه مخصوصاً هنگامی که جدا از یکدیگر استعمال می‌شوند تقریباً مساوی است و به معنای رعایت اعتدال در همه چیز و همه کار و هر چیز را به جای خویش قرار دادن می‌باشد.<ref>مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۵۳ش، ج۶، ص۱۴۳.</ref>
۱۱٬۹۱۳

ویرایش