هول مطلع: تفاوت میان نسخه‌ها

۴۱۲ بایت حذف‌شده ،  ‏۲۱ نوامبر ۲۰۲۱
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴: خط ۴:
هول مطلع چیست؟
هول مطلع چیست؟
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
== ترس از هول مطلع ==
علی(ع) فرمود:
خود را برای مرگ و پیشامدهای آن آماده کنید… تنگی قبرها، شدت اندوه و هول مطلع.<ref>محمد دشتی، نهج البلاغه، ص۱۰۹، خ ۱۹۰.</ref>
در جای دیگر، حضرت پس از مذمت دنیا و بیان سختی‌های آن فرمود:
پس از دنیا، هول مطلع، سکرات موت و ایستادن در برابر عدل الهی است.<ref>همان، ص۳۳، خ ۸۳، ب ۲۴.</ref>
امام حسن مجتبی (علیه السلام) هنگام مرگ، بسیار می‌گریست. وقتی علت را جویا شدند، فرمود:
برای دو چیز می گریه می‌کنم، هول مطلع و جدایی از دوستان.<ref>بحار الانوار، ج۶، ص۱۶۱ و ۱۶۰، حدیث ۲۲.</ref>
ابوذر غفاری وقتی فرزندش را به خاک سپرد، فرمود:
اگر هول مطلع نبود، دوست داشتم به جای تو بودم.<ref>الفروع من الکافی، ج۳، ص۲۵۰، باب نوادر، ح ۴.</ref>
در دعاها وارد شده است:
اللهم اعوذ بک من هول المطلع.<ref>طریحی، مجمع البحرین، ج۳، ص۵۵.</ref>


== مفهوم‌شناسی ==
== مفهوم‌شناسی ==
«هول مطلع» مرکب از دو جزء هول و مطلع است. «هول» به معنای ترس و فریاد بزرگ است.<ref>همان، ج۴، ص۴۴۴.</ref> «مطلع» یعنی جایگاهی که از چیزی آگاهی حاصل می‌شود و این جایگاه، موقعیت بلند و مرتفعی دارد.<ref>همان، ج۳، ص۵۵.</ref> حاصل ترکیب چنین می‌شود: ترس و فریادی که از آگاهی یافتن در یک جایگاه بلند حاصل می‌شود. اکنون باید دید که روایات و دانشمندان، چگونه هول مطلع را معنا کرده‌اند و کدام یک از آنها، با معنایی که از لغت استفاده می‌شود، همخوانی دارد؟
«هول مطلع» مرکب از دو جزء هول و مطلع است. «هول» به معنای ترس و فریاد بزرگ است.<ref>همان، ج۴، ص۴۴۴.</ref> «مطلع» یعنی جایگاهی که از چیزی آگاهی حاصل می‌شود و این جایگاه، موقعیت بلند و مرتفعی دارد.<ref>همان، ج۳، ص۵۵.</ref> حاصل ترکیب چنین می‌شود: ترس و فریادی که از آگاهی یافتن در یک جایگاه بلند حاصل می‌شود.


دو معنا برای هول مطلع ذکر شده است:


هول مطلع، آن منزلی است که بلافاصله پس از قبض روح، فرشتگان روح انسان را به سوی آسمان می‌برند و آنجا به حالات خود، ـ ثواب و کرامت یا عقاب و اهانت ـ آگاهی می‌یابد. اینجا اگر شخص، کافر یا گنه کار باشد، فزعی عظیم و وحشتی هولناک بر او چیره می‌شود.<ref>طبرسی نوری، کفایه الموحدین، ج۳، ص۲۲۴; و علم الهدی، معاد و عدل، ص۸۸ و ۸۹.</ref>
۱. هول مطلع، مکانی است که پس از قبض روح، فرشتگان روح انسان را به سوی آسمان می‌برند. اینجا اگر شخص، کافر یا گنه کار باشد، وحشتی هولناک بر او چیره می‌شود.<ref>طبرسی نوری، کفایه الموحدین، ج۳، ص۲۲۴; و علم الهدی، معاد و عدل، ص۸۸ و ۸۹.</ref>


از امام صادق (علیه السلام) نقل شده است:
از امام صادق(ع)  


چون روح مؤمن از بدنش خارج شد، ملائکه آن را به آسمان می‌برند و بر او ترحم و طلب مغفرت می‌کنند. از هفت آسمان می‌گذرند تا به عرش الهی می‌رسند. آنجا خداوند نیز بر او ترحم می‌کند و دستور می‌دهد که روح او را، نزد جسدش برگردانید؛ چون او را از زمین آفریدم و بار دیگر از زمین خارج می‌کنم.<ref>همان، به نقل از: اختصاص شیخ مفید.</ref>
چون روح مؤمن از بدنش خارج شد، ملائکه آن را به آسمان می‌برند و بر او ترحم و طلب مغفرت می‌کنند. از هفت آسمان می‌گذرند تا به عرش الهی می‌رسند. آنجا خداوند نیز بر او ترحم می‌کند و دستور می‌دهد که روح او را، نزد جسدش برگردانید؛ چون او را از زمین آفریدم و بار دیگر از زمین خارج می‌کنم.<ref>همان، به نقل از: اختصاص شیخ مفید.</ref>


امام باقر (علیه السلام) فرمود:
امام باقر(ع) فرمود:


چون روح کافر را پس از قبض به آسمان برند، درهای آن، به رویش بسته می‌شود و ملائکه او را لعنت می‌کنند.<ref>همان.</ref>
چون روح کافر را پس از قبض به آسمان برند، درهای آن، به رویش بسته می‌شود و ملائکه او را لعنت می‌کنند.<ref>همان.</ref>
خط ۵۶: خط ۳۶:


ساعت‌های خاک سپاری، میت مشغول است. چون به استقبال هول مطّلع و سؤال نکیر و منکر می‌رود.<ref>سیوطی، شرح الصدور، ص۱۵۵.</ref>
ساعت‌های خاک سپاری، میت مشغول است. چون به استقبال هول مطّلع و سؤال نکیر و منکر می‌رود.<ref>سیوطی، شرح الصدور، ص۱۵۵.</ref>
== ترس از هول مطلع ==
علی(ع) فرمود:
خود را برای مرگ و پیشامدهای آن آماده کنید… تنگی قبرها، شدت اندوه و هول مطلع.<ref>محمد دشتی، نهج البلاغه، ص۱۰۹، خ ۱۹۰.</ref>
در جای دیگر، حضرت پس از مذمت دنیا و بیان سختی‌های آن فرمود:
پس از دنیا، هول مطلع، سکرات موت و ایستادن در برابر عدل الهی است.<ref>همان، ص۳۳، خ ۸۳، ب ۲۴.</ref>
امام حسن مجتبی (علیه السلام) هنگام مرگ، بسیار می‌گریست. وقتی علت را جویا شدند، فرمود:
برای دو چیز می گریه می‌کنم، هول مطلع و جدایی از دوستان.<ref>بحار الانوار، ج۶، ص۱۶۱ و ۱۶۰، حدیث ۲۲.</ref>
ابوذر غفاری وقتی فرزندش را به خاک سپرد، فرمود:
اگر هول مطلع نبود، دوست داشتم به جای تو بودم.<ref>الفروع من الکافی، ج۳، ص۲۵۰، باب نوادر، ح ۴.</ref>
در دعاها وارد شده است:
اللهم اعوذ بک من هول المطلع.<ref>طریحی، مجمع البحرین، ج۳، ص۵۵.</ref>


== منابع ==
== منابع ==
۱۱٬۹۱۳

ویرایش