سرگذشت سرهای شهدای كربلا: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳: خط ۳:
{{سوال}}
{{سوال}}
سرانجام سرهای شهیدان کربلا، از جمله سر مبارک امام حسین(ع) چه شد؟
سرانجام سرهای شهیدان کربلا، از جمله سر مبارک امام حسین(ع) چه شد؟
{{پایان سوال}}سر همه شهدای کربلا از تن جدا شد و به‌همراه کاروان اسرای کربلا به کوفه و شام برده شد. تنها سر علی‌اصغر(ع) و حر بن یزید ریاحی از بدن جدا نگردید. مشهور علمای شیعه معتقدند سر امام حسین(ع) پس از کوفه و شام به کربلا بازگردانده شد و در کنار بدن ایشان دفن گردید. البته قول‌های دیگری بر دفن سر امام حسین(ع) در دمشق و مصر نیز وجود دارد. همچنین برخی قول‌ها بر دفن سر در مدینه و یا نجف دلالت دارد که البته پس از مدتی به کربلا بازگردانده و در آن‌جا دفن شد.
{{پایان سوال}}سر همه شهدای کربلا (جز [[علی‌اصغر(ع)]] و [[حر بن یزید ریاحی]]) از تن جدا گشته و به‌همراه [[کاروان اسیران کربلا]] به کوفه و شام برده شد. مشهور علمای شیعه معتقدند سر امام حسین(ع) پس از کوفه و شام به [[کربلا]] بازگردانده شد و در کنار بدن ایشان دفن گردید. قول‌های دیگری نیز بر دفن سر امام حسین(ع) در [[دمشق]] و [[مصر]] وجود دارد. همچنین برخی قول‌ها بر دفن سر امام در [[مدینه]] و یا [[نجف]] دلالت دارد که البته پس از مدتی به کربلا بازگردانده و در آن‌جا دفن شد.


در مورد سر دیگر شهدای کربلا نیز قول مشهور، بازگشت به کربلا و دفن در آنجا است. البته مقبره‌ای در قبرستان باب صغیر شام منسوب به سرهای شهدای کربلا وجود دارد.  
در مورد سر دیگر شهدای کربلا نیز قول مشهور، بازگشت به کربلا و دفن در آنجا است. البته مقبره‌ای در [[قبرستان باب صغیر شام]] منسوب به سرهای شهدای کربلا وجود دارد.  


== جدا شدن سر شهدای کربلا جز دو شهید ==
== جدا شدن سر شهدای کربلا جز دو شهید ==
پس از شهادت امام حسین(ع) به دستور عمر بن سعد، سر همهٔ شهدا از بدن جدا شد. در میان شهدا، تنها سر دو نفر از بدن جدا نشد:
پس از [[شهادت امام حسین(ع)]] به دستور [[عمر بن سعد]]، سر همهٔ شهدا از بدن جدا شد. در میان شهدا، تنها سر دو نفر از بدن جدا نشد:
* علی‌اصغر(ع) که پس از واقعه کربلا سر او از بدن جدا نشد؛ زیرا امام حسین(ع) او را دفن کرده بود.
* علی‌اصغر(ع) که پس از واقعه کربلا سر او از بدن جدا نشد؛ زیرا [[امام حسین(ع)]] او را دفن کرده بود.
* حر بن یزید ریاحی نیز سرش از بدن جدا نشد؛ زیرا خویشاوندان و افراد هم‌قبیله او، مانع از بریدن سر او شدند.
* حر بن یزید ریاحی نیز سرش از بدن جدا نشد؛ زیرا خویشاوندان و افراد هم‌قبیله او، مانع از بریدن سر او شدند.<ref name=":3" />
سرهای شهدا، بین قبایل مختلف تقسیم شد تا به کوفه و شام ببرند و جایزه بگیرند. پس از ورود به کوفه و مدتی حضور در آنجا، سرهای شهداء به همراه کاروان اسیران واقعه کربلا به سمت شام حرکت داده شدند.<ref>ابومخنف، وقعه الطف، تحقیق یوسفی غروی، مترجم جواد سلیمانی، ص۱۹۲ و ۱۹۹، نشر مؤسسه امام خمینی، قم.</ref>
سرهای شهدا، بین قبایل مختلف تقسیم شد تا به کوفه و شام ببرند و جایزه بگیرند. پس از ورود به کوفه و مدتی حضور در آنجا، سرهای شهداء به همراه کاروان اسیران واقعه کربلا به سمت شام حرکت داده شدند.<ref name=":3">ابومخنف، وقعه الطف، تحقیق یوسفی غروی، مترجم جواد سلیمانی، ص۱۹۲ و ۱۹۹، نشر مؤسسه امام خمینی، قم.</ref>


== سرنوشت سر امام حسین(ع) ==
== سرنوشت سر امام حسین(ع) ==
خط ۱۷: خط ۱۷:


=== بازگشت به کربلا ===
=== بازگشت به کربلا ===
مشهور علمای امامیه، معتقدند امام سجاد(ع)، در روز اربعین (بیستم ماه صفر سال ۶۱ق) وارد کربلا شده و سر امام حسین(ع) در کربلا دفن گردانید.<ref name=":1" /> سید بن طاووس در «لهوف» نقل کرده که سر امام حسین(ع)، از شام برگردانده شده و در کربلا در کنار جسد، دفن شد.<ref>اللهوف، سید بن طاووس، ص۱۱۲، چاپ دوم، صیدا.</ref> در کتاب «الآثارالباقیه عن القرون الخالیه»، نوشته ابوریحان بیرونی تصریح شده که سر مطهر، در بیستم صفر در کربلا، به جسد امام ملحق شد. سید اسرار حسینی تنکابنی نیز در کتاب «مصائب الهداه»، پس از نقل اقوال، دفن سر امام حسین در کربلا را مشهورترین قول داسته است.<ref>قاضی طباطبایی، تحقیق درباره اولین اربعین حضرت سیدالشهدا، ص۳۳۷.</ref>
مشهور علمای امامیه، معتقدند [[امام سجاد(ع)]]، در [[روز اربعین]] (بیستم ماه صفر سال ۶۱ق) وارد کربلا شده و سر امام حسین(ع) را در کربلا دفن کرد.<ref name=":1" /> [[سید بن طاووس]] در «لهوف» نقل کرده که سر امام حسین(ع)، از شام برگردانده شده و در کربلا در کنار جسد، دفن شد.<ref>اللهوف، سید بن طاووس، ص۱۱۲، چاپ دوم، صیدا.</ref> سید اسرار حسینی تنکابنی نیز در کتاب «مصائب الهداه»، پس از نقل اقوال مختلف، دفن سر امام حسین در کربلا را مشهورترین قول داسته است.<ref>قاضی طباطبایی، تحقیق درباره اولین اربعین حضرت سیدالشهدا، ص۳۳۷.</ref>
=== دفن در مصر ===
=== دفن در مصر ===
براساس برخی نقل‌ها، خلفای فاطمی سر امام حسین(ع) را از باب الفرادیس شام به عسقلان که بین شام و مصر است، بردند و از آن‌جا به مصر منتقل کردند و در مکانی که معروف است، دفن نمودند. سبط بن جوزی معتقد است این مطلب ثابت شده نیست.<ref name=":2">رجوع شود به لواجع الاشجان، ص۲۴۷.</ref> امام یافعی یمنی مکی (متوفی سال ۷۶۸) در «مرآة الجنان» نیز این قول که سر امام حسین(ع) به عسقلان یا قاهره منتقل شده، صحیح نیست.»<ref name=":0">مرآه الجنان، یافعی، ج۱، ص۱۳۶، طبع حیدر آباد، سال ۱۳۳۷هـ ق.</ref>
براساس برخی نقل‌ها، [[فاطمیان|خلفای فاطمی]] سر امام حسین(ع) را از باب الفرادیس شام به عسقلان که بین شام و مصر است، بردند و از آن‌جا به مصر منتقل کردند و در مکانی که معروف است، دفن نمودند.<ref name=":2" /> سبط بن جوزی معتقد است این مطلب ثابت شده نیست.<ref name=":2">رجوع شود به لواجع الاشجان، ص۲۴۷.</ref> امام یافعی یمنی مکی (متوفی سال ۷۶۸) در «مرآة الجنان» نیز این قول که سر امام حسین(ع) به عسقلان یا قاهره منتقل شده، صحیح نیست.»<ref name=":0">مرآه الجنان، یافعی، ج۱، ص۱۳۶، طبع حیدر آباد، سال ۱۳۳۷هـ ق.</ref>


پیروان این قول را از اهل‌سنت دانسته‌اند.<ref name=":2" />
پیروان این قول را از اهل‌سنت دانسته‌اند.<ref name=":2" />
=== دفن سر امام در نجف ===
=== دفن سر امام در نجف ===
امام صادق(ع) به شخصی که برای زیارت به نجف می‌رفت، گفت که دو قبر در آنجا می‌بیند؛ یکی بزرگ و دیگری کوچک است. اما قبر بزرگ برای امام علی(ع)‌ و قبر کوچک، محل دفن سر امام حسین(ع) است.<ref>ابن‌قولویه، كامل الزيارات، ۱۳۵۶ش، ص۳۵.</ref> همچنین نقل شده، امام صادق(ع) زمانی که به نجف آمدند، دو رکعت نماز برای زیارت امام علی(ع)، دو رکعت نماز در مکان سر امام حسین(ع) و دو رکعت در مکان منبر امام زمان(عج) خواندند.<ref>ر. ک. وسایل الشیعه، ج۱۰، باب ۳۳، از ابواب مزار، چاپ اسلامیه، تهران.</ref>
[[امام صادق(ع)]] به شخصی که برای زیارت به نجف می‌رفت، گفت که دو قبر در آنجا می‌بیند؛ یکی بزرگ و دیگری کوچک است. اما قبر بزرگ برای امام علی(ع)‌ و قبر کوچک، محل دفن سر امام حسین(ع) است.<ref>ابن‌قولویه، كامل الزيارات، ۱۳۵۶ش، ص۳۵.</ref> همچنین نقل شده، امام صادق(ع) زمانی که به نجف آمدند، دو رکعت نماز برای زیارت امام علی(ع)، دو رکعت نماز در مکان سر امام حسین(ع) و دو رکعت در مکان منبر امام زمان(عج) خواندند.<ref>ر. ک. وسایل الشیعه، ج۱۰، باب ۳۳، از ابواب مزار، چاپ اسلامیه، تهران.</ref>


البته از سید بن طاووس نقل شده که پس از دفن سر امام حسین(ع) در نجف، سر امام پس از مدتی که نزد امام علی(ع)‌ دفن شد، به جسد امام در کربلا ملحق گردید.<ref>جواهر الکلام، ج۲۰، ص۹۳.</ref> صاحب جواهر الکلام، پس از نقل روایات و کلام سید بن طاووس می‌گوید ممکن است سر امام مدتی در نجف، نزد امام علی(ع)، دفن شده باشد و پس از آن به کربلا منتقل و دفن شد. سپس روایتی را نقل کرده که امام صادق(ع) در مسیر نجف نماز خواند. و از آن حضرت سؤال شد که آن چه نمازی بود؟ امام: «این‌جا موضع سر مطهر جدم حسین(ع) است که آن را در این‌جا گذاردند.»<ref>جواهر الکلام، ج۲۰، ص۹۳.</ref>
البته از سید بن طاووس نقل شده که پس از دفن سر امام حسین(ع) در نجف، سر امام پس از مدتی که نزد امام علی(ع)‌ دفن شد، به جسد امام در کربلا ملحق گردید.<ref>جواهر الکلام، ج۲۰، ص۹۳.</ref> صاحب جواهر الکلام، پس از نقل روایات و کلام سید بن طاووس می‌گوید ممکن است سر امام مدتی در نجف، نزد امام علی(ع)، دفن شده باشد و پس از آن به کربلا منتقل و دفن شد. سپس روایتی را نقل کرده که امام صادق(ع) در مسیر نجف نماز خواند. و از آن حضرت سؤال شد که آن چه نمازی بود؟ امام: «این‌جا موضع سر مطهر جدم حسین(ع) است که آن را در این‌جا گذاردند.»<ref>جواهر الکلام، ج۲۰، ص۹۳.</ref>
=== نظرات دیگر ===
=== نظرات دیگر ===
نقلی وجود دارد که یزید سر امام را برای حاکم مدینه فرستاد و او آن را در بقیع دفن نمود.<ref>شذرات الذهب، عماد حنبلی، ج۱، ص۶۷؛ البدایه و النهایه، ابن‌کثیر، ج۸، ص۲۰۴.</ref> این خبر از زبیر بن بکار نقل شده، و او هم از دشمنان اهل‌بیت(ع) دانسته شده که علمای شیعه، به گفتار او اعتماد نکرده‌اند.<ref>قاضی طباطبایی، تحقیق درباره اولین اربعین حضرت سیدالشهدا، ص۳۱۸.</ref> البته افرادی که این قول را پذیرفته‌اند نیز معتقدند سر امام پس از مدینه به کربلا  انتقال داده شد.
نقلی وجود دارد که یزید سر امام را برای حاکم مدینه فرستاد و او آن را در بقیع دفن نمود.<ref>شذرات الذهب، عماد حنبلی، ج۱، ص۶۷؛ البدایه و النهایه، ابن‌کثیر، ج۸، ص۲۰۴.</ref> این خبر از زبیر بن بکار نقل شده، و او هم از دشمنان اهل‌بیت(ع) دانسته شده که علمای شیعه، به گفتار او اعتماد نکرده‌اند.<ref>قاضی طباطبایی، تحقیق درباره اولین اربعین حضرت سیدالشهدا، ص۳۱۸.</ref> البته افرادی که این قول را پذیرفته‌اند نیز معتقدند سر امام پس از مدینه به کربلا  انتقال داده شد.{{مدرک|date=نوامبر ۲۰۲۱}}


برخی مورخان نیز نقل کرده‌اند که سر امام حسین(ع)‌ در دمشق دفن شده است.<ref>البلاذرى‏، أنساب الأشراف‏، ۱۹۹۶م، ج۳، ص۲۱۴.</ref>
برخی مورخان نیز نقل کرده‌اند که سر امام حسین(ع)‌ در دمشق دفن شده است.<ref>البلاذرى‏، أنساب الأشراف‏، ۱۹۹۶م، ج۳، ص۲۱۴.</ref>
۱۱٬۹۱۳

ویرایش