اختلاف اصلی شیعیان و اهل‌سنت: تفاوت میان نسخه‌ها

۱. تعصبات قبیله‌ای و گرایش‌های حزبی، چنانچه سایر قبایل قریش همیشه به خاطر رقابت و حسادت قبیله‌ای با قبیله بنی‌هاشم به خاطر وجود حضرت محمد(ص) از این قبیل، دشمنی کرده و سعی می‌کردند آنها را تضعیف کنند.

۲. عدم فهم دقیق مفاهیم و حقایق دینی از سوی بعضی از مسلمانان، که این خودش باز، دلایل و عوامل زیادی دارد از جمله، مسلمان شدن سریع و غافل‌گیرانه و بدون برنامه اقوام و قبیله‌های عرب و ملل گوناگون با فرهنگ‌های مختلف، در اثر فتوحات و گسترش اسلام. چنانچه رسول خدا(ص) در حدیثی از گروهی سخن می‌گوید: که قرآن می‌خوانند، اما در فهم دین، آنچنان به خطا می‌روند که تیر از کمان.<ref>. ابن حنبل، المسند، بیروت، دارالجیل، ج۱، صص، ۱۶۰، ۱۴۷، ۱۱۳، ۱۰۸، ۹۲، ۸۸ و ج۲، ص۲۱۹ و ج۳، صص ۲۹، ۳۲، ۱۵، ۵ و ج۴، ص، ۴۲۲، و ج۵، ص۳۱؛ مسلم بن حجاج، صحیح مسلم، بیروت، مؤسسه عزالدین، ج۱، ص۱۰۶۴–۱۰۶۳، متقی هندی، کنزالعمال، بیروت، مؤسسه الرساله، ص۱۳۱–۱۲۶.</ref>

۳. منع تدوین و نقل حدیث از سوی خلیفه اول، دوم و سوم،<ref>. ابن کثیر، تاریخ ابن کثیر، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ج۸، ص۱۰۷؛ متقی هندی، پیشین، ج۵، صص ۲۳۹ و ۴۸۶۵.</ref> که خود این آثار سوء زیادی از جمله: ۱. از بین رفتن بخش عظیمی از احادیث ۲. وضع و جعل احادیث ۳. اختلاف حدیث (زیرا هنگامی‌که اعتماد بر حافظه باشد، بدیهی است که خصوصیات الفاظ گاه از ذهن غائب گردد) ۴. تشکیک در سنت ۵. غصب حق اهل بیت و تبعات سوء دیگری که در جامعه مسلمین به دنبال داشت.

۴. توطئه دستگاه‌های حکومتی در جهت دامن‌زدن به اختلافات فکری و مشغول کردن مردم به مسائل غیر مهم و بهره‌برداری سیاسی از آن و در حقیقت حکام جور، از سه عامل تطمیع، تهدید و تبلیغ در جهت دامن‌زدن به اختلافات و دور کردن مردم از اسلام واقعی و زمینه‌سازی برای حکومت خود استفاده می‌کردند.