سخت‌ترین مصیبت کربلا برای امام حسین(ع): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (ابرابزار)
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۵: خط ۵:
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
در تقابل و رؤیا رویی جبهه حق علیه باطل در طول تاریخ، صحنه‌های ماندگاری بر جای مانده است؛ مانند رؤیا رویی قابیل با هابیل و همین‌طور نمرود با ابراهیم، فرعون با موسی و… یکی از این جبهه‌ها که ماندگارترین آنها و در عین حال غم‌انگیزترین آنها تا روز قیامت است صحنه زیبای عاشورا و نهضت حسین بن علی(ع) در مقابل طاغوت زمان خویش یزید بن معاویه است. این واقعه دارای ابعاد متفاوتی می‌باشد. بعد سیاسی، دینی، اجتماعی، فرهنگی و عاطفی از جمله این ابعاد، هستند. بی شک این نهضت نقش بزرگی در تبیین و تثبیت اسلام ناب محمّدی داشته است، امّا در این میان بعد عاطفی این واقعه که عبارت است از نحوه رؤیا رویی اهل بیت با مشکلات و تحمل و کنار آمدن آنها با مصیبت‌ها، درس‌های خوبی به جامعه بشریت در طول تاریخ داده و می‌دهد.


نکته دیگر این که در طول این واقعه مخصوصاً در روز عاشورا مصائب زیادی بر اهل بیت وارد آمده که هر کدام به نوبه خود، بزرگ و طاقت فرسا بود؛ مانند مصیبت غریبی امام حسین(ع)، عطش وی و کودکان و حرم، شهادت علی اکبر، عباس بن علی، غارت خیام و….<ref>شهرستانی، سید محمد حسین، اشک روان بر امیر کاروان (ترجمه خصائص الحسینیه)، قم، مؤسسه مطبوعاتی دارالکتاب (جزایری)، چاپ هفتم، ۱۳۱۳ق، ص۱۵۸ و ۱۵۹.</ref>
==ابعاد واقعه کربلا==
در تقابل و رویارویی تاریخی جبهه حق علیه باطل، صحنه‌های ماندگاری بر جای مانده است؛ مانند رویارویی قابیل با هابیل، نمرود با ابراهیم، فرعون با موسی و… . از ماندگارترین و غم‌انگیزترین آنها تا روز قیامت صحنه عاشورا و نهضت حسین بن علی(ع) در مقابل یزید بن معاویه است. این واقعه دارای ابعاد سیاسی، دینی، اجتماعی، فرهنگی و عاطفی متفاوتی است. این نهضت نقش بزرگی در تبیین و تثبیت اسلام داشته است. در این میان بعد عاطفی این واقعه که عبارت است از نحوه رویارویی اهل‌بیت(ع) با مشکلات، تحمل و کنار آمدن آنها با مصیبت‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.


حال سؤال این است که در میان این همه مصیبت‌ها، کدام یک از این‌ها برای ابی عبدالله(ع) مشکل‌تر بوده است؟
==مصائب کربلا==
در طول این واقعه مخصوصاً در روز عاشورا مصائب زیادی بر اهل‌بیت وارد آمده که هر کدام به نوبه خود، بزرگ و طاقت فرسا بود. مانند مصیبت غریبی امام حسین(ع)، عطش کودکان و اهل حرم، شهادت فرزندان، برادران و یاران، غارت خیمه‌ها.<ref>شهرستانی، سید محمد حسین، اشک روان بر امیر کاروان (ترجمه خصائص الحسینیه)، قم، مؤسسه مطبوعاتی دارالکتاب (جزایری)، چاپ هفتم، ۱۳۱۳ق، ص۱۵۸ و ۱۵۹.</ref>


باید بگوئیم هر کدام از این مصیبت‌ها به نوبه خود بزرگ بوده است، تا جایی که بعضی از آنها، نقش محوری و کلیدی، در شناساندن چهره زشت دشمن و ترسیم چهره زیبا و مظلوم امام حسین(ع) و اصحاب با وفای وی داشته است.<ref>سید بن طاووس، اللهوف، قم، دارالاسوه، چاپ سیزدهم، ۱۳۷۸ش، ص۱۶۶.</ref> امّا در میان این مصیبت‌ها چند مورد برای امام(ع) خیلی سنگین و دردآور بوده، تا جایی که در این مصائب، بر حالات ابی عبدالله و حتی بر چهره نورانی حضرتش اثری گران گذارده است؛ که ما در ذیل چند نمونه مهم آن را متذکر می‌شویم:
==بزرگترین مصیبت‌های کربلا==
همه مصیبت‌های واقعه کربلا به نوبه خود بزرگ بوده است، تا جایی که بعضی از آنها، نقش محوری و کلیدی، در شناساندن چهره زشت دشمن و ترسیم چهره زیبا و مظلوم امام حسین(ع) و اصحاب وی داشته است.<ref>سید بن طاووس، اللهوف، قم، دارالاسوه، چاپ سیزدهم، ۱۳۷۸ش، ص۱۶۶.</ref> در میان این مصیبت‌ها چند مورد برای امام(ع) سنگین و درد آورتر بوده، تا جایی که در این مصائب، بر حالات ابی‌عبدالله و حتی بر چهره حضرتش اثر گذاشته است. چند نمونه آن چنین است:


۱. شهادت علی اکبر(ع)، علی اکبر کسی است که خُلقا، خَلقا و منطقا شبیه به پیامبر اکرم(ص) بود، به طوری که از ابی عبدالله(ع) در تواریخ مختلف آمده است که «کنا اذا شتقنا برسول الله(ص) نظرنا الی علیّ».<ref>اللهوف، همان، ص۱۶۶؛ اصفهانی، ابوالفرج، مقاتل الطالبیین، قم، منشورات رضی، چاپ دوم، ۱۴۰۵ق، ص۷۷.</ref> یعنی ما هر گاه مشتاق جمال نورانی پیامبر، می‌شدیم، به علی اکبر نگاه می‌کردیم. این فرمایش از آن وجود بالا و والا، نشانه شدت علاقه روحی و عاطفی امام به فرزندشان می‌باشد و قرائنی بر سنگینی مصیبت و بر این مطلب وجود دارد:
* شهادت علی‌اکبر(ع): در مورد علی‌اکبر گفته شده است؛ اخلاق، منطق و حتی وجودش شبیه پیامبر اکرم(ص) بود. از امام حسین(ع) مقل شده که در مورد علی اکبر فرمود: ما هر گاه مشتاق دیدن پیامبر(ص)، می‌شدیم، به علی‌اکبر نگاه می‌کردیم.<ref>اللهوف، همان، ص۱۶۶؛ اصفهانی، ابوالفرج، مقاتل الطالبیین، قم، منشورات رضی، چاپ دوم، ۱۴۰۵ق، ص۷۷.</ref> این سخن امام، نشانه شدت علاقه روحی و عاطفی امام به فرزندش می‌باشد. قرائنی بر سنگینی مصیبت شهادت علی اکبر برای امام حسین(ع) وجود دارد:


الف) هنگام به میدان رفتن علی، خطاب به ابن سعد کرده و فرمودند: «خداوند نسلت را قطع کند؛ همان گونه که نسل مرا قطع کردی».<ref>اللهوف، همان، ص۱۶۶.</ref> این بیان امام(ع) شدت عاطفه ابی عبدالله(ع) و مقام والای علی اکبر و اوج مصیبت را می‌رساند.
: هنگام به میدان رفتن علی‌اکبر، امام خطاب به عمر بن سعد فرمود: «خداوند نسلت را قطع کند؛ همان گونه که نسل مرا قطع کردی».<ref>اللهوف، همان، ص۱۶۶.</ref>


ب) هنگام شهادت علی اکبر، امام بالای جنازه وی گریه شدیدی کرد، که به نقل از مقاتل تا آن روز کسی ابی عبداله(ع) را این‌طور ندیده بود و با این تعبیر آمده است: «قبکا، بکاء عالیا»؛ یعنی با صدای بلند گریه سر داد. این نشان گر اوج فاجعه از سوی دشمن و اوج مصیبت و عاطفه، از جانب ابی عبدالله(ع)(ع) است.
: هنگام شهادت علی‌اکبر، امام بالای جنازه وی گریه شدیدی کرد، گفته‌اند تا آن روز کسی ابی‌عبدالله(ع) را این‌طور ندیده بود. با این تعبیر گریه حضرت را توصیف نمودند: «فبکا، بکاء عالیا»؛ یعنی با صدای بلند گریه سر داد.


در جای دیگر دارد که «سر علی را به دامن گرفت و به سینه چسبانید و صدا زد: «ولدی علی، علی الدنیا بعدک العفا؛ دنیا پس از تو ارزش ماندن ندارد».<ref>ابن نما، حلّی، مثیر الاحزان، قم، مؤسسه امام مهدی(عج)، ۱۴۰۶ق؛ شیخ مفید، الارشاد، قم، مؤسسه اهل البیت لاحیاء التراث، چاپ اول، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۱۰۷.</ref>
: گفته شده امام در هنگام شهادت فرزندش سر علی را به دامن گرفت و به سینه چسبانید و صدا زد: «ولدی علی، علی الدنیا بعدک العفا؛ دنیا پس از تو ارزش ماندن ندارد».<ref>ابن نما، حلّی، مثیر الاحزان، قم، مؤسسه امام مهدی(عج)، ۱۴۰۶ق؛ شیخ مفید، الارشاد، قم، مؤسسه اهل البیت لاحیاء التراث، چاپ اول، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۱۰۷.</ref>


۲. دومین حادثه دردناک و سخت برای امام، شهادت حضرت ابی الفضل العباس(ع) است؛ شخصیت بسیار بزرگی که امام سجاد(ع) از او تعریف و تمجید کرده است و فرموده: «کان عمّنا عباس(ع) نافذ البصیر»؛ یعنی عموی ما عباس دارای ایمان قوّی و دارای بصیرت در دین بوده است، قرائنی نشان می‌دهد که این مصیبت جانکاه تأثیر عمیقی بر جسم و روح ابی عبدالله(ع) گذاشته است که در ذیل ذکر می‌کنیم:
۲. دومین حادثه دردناک و سخت برای امام، شهادت حضرت ابی الفضل العباس(ع) است؛ شخصیت بسیار بزرگی که امام سجاد(ع) از او تعریف و تمجید کرده است و فرموده: «کان عمّنا عباس(ع) نافذ البصیر»؛ یعنی عموی ما عباس دارای ایمان قوّی و دارای بصیرت در دین بوده است، قرائنی نشان می‌دهد که این مصیبت جانکاه تأثیر عمیقی بر جسم و روح ابی عبدالله(ع) گذاشته است که در ذیل ذکر می‌کنیم:
خط ۵۸: خط ۶۰:


== مطالعه بیشتر ==
== مطالعه بیشتر ==
* تأملی در نهضت عاشورا، دکتر رسول جعفریان.
* ''تأملی در نهضت عاشورا''، رسول جعفریان.
* اشک روان بر امیر کاروان، ترجمه خصائص الحسینیه، شیخ جعفر شوشتری.
* ''اشک روان بر امیر کاروان''، ترجمه خصائص الحسینیه، جعفر شوشتری.
* عاشورا، ریشه‌ها، انگیزه‌ها و…، زیر نظر آیت الله مکارم شیرازی، محققین رستم‌نژاد و داوودی.
* ''عاشورا، ریشه‌ها، انگیزه‌ها و…''، زیر نظر مکارم شیرازی، تحقیق رستم‌نژاد و داوودی.
* پژوهشکده علوم و فرهنگ اسلامی، نگاهی نو به جریان عاشورا، گروه تاریخ و سیره.
* ''نگاهی نو به جریان عاشورا''، پژوهشکده علوم و فرهنگ اسلامی، گروه تاریخ و سیره.


== منابع ==
== منابع ==
۷٬۲۳۰

ویرایش