دلیل عذاب نشدن مشرکین در زمان پیامبر اسلام(ص): تفاوت میان نسخه‌ها

با نگرشی به تاریخ صدر اسلام می‌بینیم که پیامبر از ایمان آوردن مردم مکه ناامید نشد و از هر فرصتی برای تبلیغ اسلام استفاده کرد، در نتیجه و پس از فتح مکه اکثر مردم مسلمان شدند و حتی سران [[قریش]]، همانند [[ابوسفیان]] نیز به ظاهر اسلام آوردند. همین مقدار برای دفع عذاب دنیوی کافی است. به علاوه، این امکان همیشه وجود داشت که نسل‌های آینده همین کفار و مشرکان، جزو مؤمنین باشند؛ از این رو خداوند مشرکان را عذاب نکرده است.

|سوره=انفال|آیه=۳۳}} علامه طباطبایی پس از نقل نظریات مختلف درباره عذاب یاد شده در آیه، نتیجه می‌گیرد؛ که این آیه مربوط به عذاب دنیوی است و تا وقتی پیامبر در قید حیاتند و نیز پس از ایشان تا وقتی استغفار در میان امت جاری باشد، عذاب را نفی می‌کند؛ ولی با ضمیمه این آیه به آیاتی که عذاب را به این امت وعده می‌دهند؛ مثل آیه ۴۷ یونس، نتیجه می‌گیرد که در آینده، این امت به جایی می‌رسند که استغفار را نیز ترک خواهند کرد و عذاب الهی نازل خواهد شد.<ref>طباطبایی، سید محمد حسین، همان، ج۹، ص۷۱.</ref> و این قانون ثابت خداوند است که هرگاه رسولی بفرستد، پس از ابلاغ پیام و پذیرش عده‌ای و انکار عده‌ای دیگر، عذاب الهی بین مؤمنین و تکذیب کنندگان فاصله خواهد انداخت و مؤمنین نجات می‌یابند؛ زیرا بر اساس آیه ۴۹ سوره یونس، هر امتی، اجل و مهلتی دارد که هر گاه به پایان برسد عذاب الهی در همان لحظه نازل خواهد شد. قابل توجه است که در آیه بعدی، عذاب را به مجرمین نیز سرایت می‌دهد و به تکذیب کنندگان اکتفا نمی‌کند و این گمان را باطل می‌کند که این امت به خاطر پیامبر هیچ‌گاه عذاب نخواهد شد؛ چنان‌که در آیه ۱۲۳ سوره نساء نیز این آرزو را باطل کرده است.<ref>همان، ج۱۰، صص ۷۰ – ۷۴.</ref>

در آیه ۸ سوره هود نیز تصریح می‌کند که خداوند عذاب را به تأخیر انداخته است و در پاسخ به استهزاء کفار که سؤال می‌کنند، چه عاملی باعث عدم نزول عذاب شده است، می‌فرماید: {{قرآن|أَلَا يَوْمَ يَأْتِيهِمْ لَيْسَ مَصْرُوفًا عَنْهُمْ |ترجمه=آگاه باش، روزى كه [عذاب‌] به آنان برسد از ايشان بازگشتنى نيست.}}<ref>همان، ص۱۵۵.</ref>

تذکر این نکته لازم است که آنچه مورد بحث بود عذاب استیصال بود که عذابی است همه‌گیر و بنیان کن و این منافاتی با عذاب‌های جزیی؛ مانند: قتل و اسارت مشرکان ندارد که خداوند در آیه ۵۲ سوره توبه، آن را عذاب خوانده است و با عذاب برخی از افراد مشرک؛ مثل ابولهب و ابوجهل نیز منافاتی ندارد.<ref>همان، ج۹، ص۶۸.</ref>