ارتداد: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۸ بایت حذف‌شده ،  ‏۲۶ ژوئیهٔ ۲۰۲۱
ابرابزار
بدون خلاصۀ ویرایش
(ابرابزار)
خط ۲۶: خط ۲۶:
{{نوشتار اصلی|آیات و روایات درباره حکم ارتداد}}در قرآن آیاتی درباره مرتدین زمان پیامبر آمده و عذاب آخرت را به ایشان وعده داده است؛ اما مجازات دنیوی درباره آنها بیان نشده است. {{قرآن|... وَ مَنْ یَرْتَدِدْ مِنْکُمْ عَنْ دِینِهِ فَیَمُتْ وَ هُوَ کافِرٌ فَأُولئِکَ حَبِطَتْ أَعْمالُهُمْ فِی الدُّنْیا وَ الآخِرَه وَ أُولئِکَ أَصْحابُ النَّارِ هُمْ فِیها خالِدُونَ|ترجمه=ولی کسی که از آیینش برگردد، و در حال کفر بمیرد، تمام اعمال نیک (گذشته) او در دنیا و آخرت، بر باد می‌رود؛ و آنان اهل دوزخند؛ و همیشه در آن خواهند بود.|سوره=بقره|آیه=۲۱۷}}
{{نوشتار اصلی|آیات و روایات درباره حکم ارتداد}}در قرآن آیاتی درباره مرتدین زمان پیامبر آمده و عذاب آخرت را به ایشان وعده داده است؛ اما مجازات دنیوی درباره آنها بیان نشده است. {{قرآن|... وَ مَنْ یَرْتَدِدْ مِنْکُمْ عَنْ دِینِهِ فَیَمُتْ وَ هُوَ کافِرٌ فَأُولئِکَ حَبِطَتْ أَعْمالُهُمْ فِی الدُّنْیا وَ الآخِرَه وَ أُولئِکَ أَصْحابُ النَّارِ هُمْ فِیها خالِدُونَ|ترجمه=ولی کسی که از آیینش برگردد، و در حال کفر بمیرد، تمام اعمال نیک (گذشته) او در دنیا و آخرت، بر باد می‌رود؛ و آنان اهل دوزخند؛ و همیشه در آن خواهند بود.|سوره=بقره|آیه=۲۱۷}}


برخی محققین نه تنها می‌گویند حکم اعدام مرتد در قرآن نیامده است بلکه آن را مخالف قرآن می‌دانند. «حکم قتل برای دشنام به پیامبر رحمت(ص) نیز هیچ مستند قرآنی ندارد. واضح است که قرآن کریم از دشنام و بی‌احترامی و اسائه ادب به هر انسانی نهی کرده است و رعایت احترام و ادب نسبت به پیامبر(ص) را لازم دانسته است. اما به مجازات کردن بی ادبان به ساحت نبوی نپرداخته است. ایذاء خدا و رسول لعن دنیا و آخرت و عذاب الیم و خوار کننده اخروی در پی دارد (توبه ۶۱ و احزاب ۵۷). اما محرومیت از رحمت الهی تلازمی با اشد مجازات دنیوی ندارد. هر ملعونی واجب القتل و مهدورالدم نیست. کافرین، مشرکین، ظالمین، مرتدین، منافقین، ناقضین عهدالله، بنی اسرائیل، قاذفین محصنات و قاتلین به عمد، از جمله ملعونین الهی در قرآن کریم هستند. از این ملعونین تنها قتل عمد مجازات اعدام دارد و رمی محصنات نیز مجازات تازیانه دارد. دارندگان اعتقادات باطل علیرغم ملعون بودن مشمول هیچ مجازات دنیوی نیستند.»<ref>محسن کدیور، رساله نقد مجازات مرتد و ساب النبی</ref>  
برخی محققین نه تنها می‌گویند حکم اعدام مرتد در قرآن نیامده است بلکه آن را مخالف قرآن می‌دانند. «حکم قتل برای دشنام به پیامبر رحمت(ص) نیز هیچ مستند قرآنی ندارد. واضح است که قرآن کریم از دشنام و بی‌احترامی و اسائه ادب به هر انسانی نهی کرده است و رعایت احترام و ادب نسبت به پیامبر(ص) را لازم دانسته است. اما به مجازات کردن بی ادبان به ساحت نبوی نپرداخته است. ایذاء خدا و رسول لعن دنیا و آخرت و عذاب الیم و خوار کننده اخروی در پی دارد (توبه ۶۱ و احزاب ۵۷). اما محرومیت از رحمت الهی تلازمی با اشد مجازات دنیوی ندارد. هر ملعونی واجب القتل و مهدورالدم نیست. کافرین، مشرکین، ظالمین، مرتدین، منافقین، ناقضین عهدالله، بنی اسرائیل، قاذفین محصنات و قاتلین به عمد، از جمله ملعونین الهی در قرآن کریم هستند. از این ملعونین تنها قتل عمد مجازات اعدام دارد و رمی محصنات نیز مجازات تازیانه دارد. دارندگان اعتقادات باطل علیرغم ملعون بودن مشمول هیچ مجازات دنیوی نیستند.»<ref>محسن کدیور، رساله نقد مجازات مرتد و ساب النبی</ref>


در نقد حکم مجازات اعدام برای مرتد می‌گویند: «در قرآن کریم ، تنها از دو مورد مشخص برای جواز قتل آدمی ( به عنوان کیفر ) دفاع شده است. الف) مورد قصاص برای قتل عمد. ب ) ایجاد فساد و برهم زدن امنیت جان و مال دیگران .»<ref>احمد قابل، مقاله ارتداد</ref> و ارتداد را داخل این دو حکم نمی‌دانند: «حکم اعدام مرتد در صورتی پذیرفته می شود که حقیقتا مصداق «إفساد فی الأرض» باشد و روشن است که «تغییر عقیده بخاطر نارسایی دلایل و براهین ارائه شده از سوی متولیان و مدافعان اندیشه یا ضعف فکری انسان پژوهشگر » هیچ ارتباطی به « افساد فی الأرض » ندارد.<ref>احمد قابل، مقاله ارتداد</ref>
در نقد حکم مجازات اعدام برای مرتد می‌گویند: «در قرآن کریم، تنها از دو مورد مشخص برای جواز قتل آدمی (به عنوان کیفر) دفاع شده است. الف) مورد قصاص برای قتل عمد. ب) ایجاد فساد و برهم زدن امنیت جان و مال دیگران .»<ref>احمد قابل، مقاله ارتداد</ref> و ارتداد را داخل این دو حکم نمی‌دانند: «حکم اعدام مرتد در صورتی پذیرفته می‌شود که حقیقتاً مصداق «إفساد فی الأرض» باشد و روشن است که «تغییر عقیده بخاطر نارسایی دلایل و براهین ارائه شده از سوی متولیان و مدافعان اندیشه یا ضعف فکری انسان پژوهشگر» هیچ ارتباطی به «افساد فی الأرض» ندارد.<ref>احمد قابل، مقاله ارتداد</ref>


=== روایات ===
=== روایات ===
خط ۴۳: خط ۴۳:
در صحت و اعتبار این روایات برخی فقها تشکیک و بعضی رد کرده‌اند: «مستند اصلی حکم قتل مرتد و ساب النبی(ص) برخی اخبار آحاد است. این اخبار با محکمات قرآن کریم ناسازگار است. هر روایتی که با محکمات قرآن ناسازگار باشد مردود است. و در نتیجه: اخبار قتل مرتد و ساب النبی به دلیل ناسازگاری با قرآن مردود هستند.»<ref>محسن کدیور، رساله نقد مجازات مرتد و ساب النبی</ref>
در صحت و اعتبار این روایات برخی فقها تشکیک و بعضی رد کرده‌اند: «مستند اصلی حکم قتل مرتد و ساب النبی(ص) برخی اخبار آحاد است. این اخبار با محکمات قرآن کریم ناسازگار است. هر روایتی که با محکمات قرآن ناسازگار باشد مردود است. و در نتیجه: اخبار قتل مرتد و ساب النبی به دلیل ناسازگاری با قرآن مردود هستند.»<ref>محسن کدیور، رساله نقد مجازات مرتد و ساب النبی</ref>


«توسعه در مفهوم و مصداق ارتداد »، مبناي فتاوي بسياري از فقهاء را تشكيل مي‌دهد. ترديدي نيست كه اين رويكرد، بر خلاف « توصيه‌هاي مؤكد شريعت» است. رويكرد پذيرفته شده‌ي عقلي و نقلي در بحث كيفرها يا عناوين مجرمانه، چيزي جز « لزوم تضييق در مفهوم و مصداق عناوين مجرمانه و كيفرها» نيست. <ref>احمد قابل، مقاله ارتداد</ref>
«توسعه در مفهوم و مصداق ارتداد»، مبنای فتاوی بسیاری از فقهاء را تشکیل می‌دهد. تردیدی نیست که این رویکرد، بر خلاف «توصیه‌های مؤکد شریعت» است. رویکرد پذیرفته شدهٔ عقلی و نقلی در بحث کیفرها یا عناوین مجرمانه، چیزی جز «لزوم تضییق در مفهوم و مصداق عناوین مجرمانه و کیفرها» نیست.<ref>احمد قابل، مقاله ارتداد</ref>


در نقد نظریه رایج در باب ارتداد گفته‌اند: «ديدگاه اين گروه از فقهاء در بحث ارتداد ، از يك سو با «احتياط در نفوس و دماء» سازگار نيست و از سوي ديگر، با قاعده ي « درأ » ( ادرئوا الحدود بالشبهات ) سازگاري ندارد و از طرفي ، با روش علمي «حمل مطلقات بر مقيدات» و «بحث حكومت و ورود برخي ادله نسبت به برخي ديگر » در مراجعه به مجموعه ي روايات مربوط به بحث ارتداد، هماهنگي ندارد.» <ref>احمد قابل، مقاله ارتداد</ref>
در نقد نظریه رایج در باب ارتداد گفته‌اند: «دیدگاه این گروه از فقهاء در بحث ارتداد، از یک سو با «احتیاط در نفوس و دماء» سازگار نیست و از سوی دیگر، با قاعدهٔ «درأ» (ادرئوا الحدود بالشبهات) سازگاری ندارد و از طرفی، با روش علمی «حمل مطلقات بر مقیدات» و «بحث حکومت و ورود برخی ادله نسبت به برخی دیگر» در مراجعه به مجموعهٔ روایات مربوط به بحث ارتداد، هماهنگی ندارد.»<ref>احمد قابل، مقاله ارتداد</ref>


== مجازات مرتد ==
== مجازات مرتد ==
خط ۵۷: خط ۵۷:
برخی محققین حکم قتل مرتد را خلاف احکام اسلامی می‌دانند: «حکم به مهدورالدم بودن افراد به اتهام ارتداد یا سب النبی(ص) فاقد مستند معتبر شرعی از کتاب و سنت و اجماع و عقلاست، بلکه بر خلاف قرآن و عقل بوده و به دلیل مفاسد متعدد مترتب بر آن یقیناً موجب وهن اسلام است.»<ref>محسن کدیور، رساله نقد مجازات مرتد و ساب النبی</ref>
برخی محققین حکم قتل مرتد را خلاف احکام اسلامی می‌دانند: «حکم به مهدورالدم بودن افراد به اتهام ارتداد یا سب النبی(ص) فاقد مستند معتبر شرعی از کتاب و سنت و اجماع و عقلاست، بلکه بر خلاف قرآن و عقل بوده و به دلیل مفاسد متعدد مترتب بر آن یقیناً موجب وهن اسلام است.»<ref>محسن کدیور، رساله نقد مجازات مرتد و ساب النبی</ref>


یکی از محققین معاصر می‌گوید: «صدور « حکم قتل » برای انسانی که دچار گمان و عقیده ای واهی یا شک و تردید ناشی از عدم علم و آگاهی است و هیچ اقدام دشمنانه و ستمگرانه‌ای برای برهم زدن امنیت جان و مال و شرف دیگران نکرده و نمی‌کند ، بدون تردید « تجرّی = جرأت ورزیدن » در امری بسیار خطیر است که از جانب خدای سبحان ، به عنوان « قتل عام همه‌ی بشر » نام‌گذاری شده و «بدترین نوع افساد فی الأرض» است . (مطابق نص صریح قرآن، « هرگونه قتل یک فرد آدمی ، بدون وجود حق قصاص یا اقدام وی به افساد فی الأرض، همچون قتل همه‌ی آدمیان است » ) .
یکی از محققین معاصر می‌گوید: «صدور «حکم قتل» برای انسانی که دچار گمان و عقیده ای واهی یا شک و تردید ناشی از عدم علم و آگاهی است و هیچ اقدام دشمنانه و ستمگرانه‌ای برای برهم زدن امنیت جان و مال و شرف دیگران نکرده و نمی‌کند، بدون تردید «تجرّی = جرأت ورزیدن» در امری بسیار خطیر است که از جانب خدای سبحان، به عنوان «قتل‌عام همهٔ بشر» نام‌گذاری شده و «بدترین نوع افساد فی الأرض» است. (مطابق نص صریح قرآن، «هرگونه قتل یک فرد آدمی، بدون وجود حق قصاص یا اقدام وی به افساد فی الأرض، همچون قتل همهٔ آدمیان است»).


 آیا آن همه تأکید بر لزوم و وجوب «حفظ دماء و نفوس» و لزوم عقلی احتیاط در این امور و نهی صریح قرآنی از «اسراف در قتل» و تأکید روایات بر «لزوم اجتناب از اجرای حدود الهی در موارد شبهه» موجب تأمل بزرگان علم و فقه از شیعه و اهل سنت نمی‌شود تا برای جلوگیری از شرکت خویش در «بزرگترین گناه کبیره» (قتل یک بی گناه که همچون قتل عام تمامی بشر است) که معمولا با فتوی و نظر آنان تحقق می‌یابد ، اقدام به بازنگری در «بحث ارتداد» کنند؟!!»<ref>احمد قابل، مقاله ارتداد</ref>{{مطالعه بیشتر}}
آیا آن همه تأکید بر لزوم و وجوب «حفظ دماء و نفوس» و لزوم عقلی احتیاط در این امور و نهی صریح قرآنی از «اسراف در قتل» و تأکید روایات بر «لزوم اجتناب از اجرای حدود الهی در موارد شبهه» موجب تأمل بزرگان علم و فقه از شیعه و اهل سنت نمی‌شود تا برای جلوگیری از شرکت خویش در «بزرگترین گناه کبیره» (قتل یک بی گناه که همچون قتل‌عام تمامی بشر است) که معمولاً با فتوی و نظر آنان تحقق می‌یابد، اقدام به بازنگری در «بحث ارتداد» کنند؟!!»<ref>احمد قابل، مقاله ارتداد</ref>{{مطالعه بیشتر}}


== مطالعه بیشتر ==
== مطالعه بیشتر ==
خط ۸۷: خط ۸۷:
}}
}}
{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
  | شناسه =
  | شناسه =شد
  | تیترها =
  | تیترها =شد
  | ویرایش =
  | ویرایش =شد
  | لینک‌دهی =
  | لینک‌دهی =شد
  | ناوبری =
  | ناوبری =
  | نمایه =
  | نمایه =
خط ۹۷: خط ۹۷:
  | بازبینی =
  | بازبینی =
  | تکمیل =
  | تکمیل =
  | اولویت =
  | اولویت =ب
  | کیفیت =
  | کیفیت =ج
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}
۱۵٬۱۶۱

ویرایش