نقش عقل در تحصیل معرفت دینی: تفاوت میان نسخه‌ها

== محدوده عقل در معرفت دینی ==

در دین نیز امور ثابتی وجود دارد که دست عقل به آنها نمی‌رسد؛ و منظور ما همین عقل عادی است که آن را به کار می‌گیریم، نه عقل درک کننده امور متعالی که ما به آن دسترسی نداریم. این عقل قوه‌ای است که همه انسان‌های عادی، آن را دارا هستند. علت عدم دسترسی عقل ما به بعضی از امور، عدم احاطه ما به تمام مصالح و مفاسد افعال است. ممکن است مصالحِ دنیایی مخصوص هر فعلی، به وسیله تجربه به دست آید، ولی آیا اثرات آخرتی یک فعل، قابل تجربه است؟ عقل توانایی درک امور آخرتی را ندارد و لذا نمی‌تواند به وجوب عملی خاص، به دلیل مصالح آخرتی آن، حکم کند. هم چنین عقل نمی‌تواند مصالح و مفاسد ابدی یا خفی و مکتوم را درک کند؛ چون قابل تجربه نیست. آنچه در چنین قضایایی حکم می‌کند، دین است که احکام تعبدی صادر می‌کند.

* عقل، غالبا در مفاهیم طبیعی، قدرت فهم دارد و حقایق [[آخرت]] و ماورای طبیعت، برای عقل، قابل تجربه نیست.<ref>خسروپناه، کلام جدید، ص۸۳.</ref>

* درک عقل محدود به کلیات است و جزئیات دین را نمی‌توان با عقل درک کرد؛ زیرا جزئیات در دسترس برهان عقلی قرار نمی‌گیرد.<ref>مصباح یزدی، محمد تقی، چکیده‌ای از اندیشه‌های بنیادین اسلامی، ص۶۹.</ref>

* درک امور شهودی نیاز به امور باطنی دارد و عقل قابلیت دریافت آن‌ها را ندارد. البته عقل می‌تواند از امور شهودی، مفهوم انتزاع کند و آن را تجزیه و تحلیل نماید.<ref>مصباح یزدی، محمد تقی، چکیده‌ای از اندیشه‌های بنیادین اسلامی، ص۱۷۴.</ref>