۱٬۴۰۷
ویرایش
سفارش به ماندن زن در خانه و سیره حضرت زهرا(س) (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۲۲ ژوئن ۲۰۲۱، ساعت ۱۲:۲۲
، ۲۲ ژوئن ۲۰۲۱ابرابزار
بدون خلاصۀ ویرایش |
(ابرابزار) |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{در دست ویرایش|کاربر=Rahmani }} | {{در دست ویرایش|کاربر=Rahmani}} | ||
{{شروع متن}} | {{شروع متن}} | ||
{{سوال}} | {{سوال}} | ||
| خط ۵: | خط ۵: | ||
{{پایان سوال}} | {{پایان سوال}} | ||
{{پاسخ}} | {{پاسخ}} | ||
متن روایت بدین شکل در کتاب بحار الانوار بیان شده است، {{متن عربی|سأل رسول الله أصحابه عن المرأة ماهی، قالوا: عورة، قال: فمتی تکون أدنی من ربها؟ فلم یدروا، فلما سمعت فاطمة(س) ذلک قالت: أدنی ما تکون من ربها أن تلزم قعر بیتها، فقال رسول الله(ص): إن فاطمة بضعة منی.}}<ref>مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، تهران، اسلامیه، ۱۳۹۵ق، ج۴۳، ص۹۲.</ref> درباره روایت مذکور توضیحاتی لازم است تا در خصوص حضور سالم زن در اجتماع از این روایت و امثال آن رفع شبهه شود. | |||
==الفاظ حدیث== | == الفاظ حدیث == | ||
دو لفظ «عوره» و «قعر» در روایت آمده که شرح آن را از مجمع البحرین می‌جوییم: | دو لفظ «عوره» و «قعر» در روایت آمده که شرح آن را از مجمع البحرین می‌جوییم: | ||
| خط ۱۴: | خط ۱۴: | ||
از سوی دیگر به ساعات تنهایی (و لذت) در قرآن کریم عوره گفته شده‌است، هر چه که انسان به خاطر حیاء آن را بپوشاند، عوره اطلاق می‌شود و با توجه به همین جنبه از زنانگی بانوان به زن عوره گفته شده‌است. | از سوی دیگر به ساعات تنهایی (و لذت) در قرآن کریم عوره گفته شده‌است، هر چه که انسان به خاطر حیاء آن را بپوشاند، عوره اطلاق می‌شود و با توجه به همین جنبه از زنانگی بانوان به زن عوره گفته شده‌است. | ||
بنابراین روایت، اصحاب این جنبه از جنبه‌های زندگی بانوان مورد نظرشان بوده‌است و پیامبر (ص) آن را تقریر فرمودند. پس باید در این بخش از زندگی کاملاً محفوظ باشد. امّا بنابر قاعده «اثبات شیء نفی اشیاء دیگر را نمی‌کند» (اگر گفتی: انسان متفکر است، منظورت این نیست که احساس ندارد، کار نمی‌کند و…) زن منحصر در این امر نیست، ویژگی‌های ارزشمند زنان و نیز فصل‌های مشترک بین زن و مرد بسیار است. | بنابراین روایت، اصحاب این جنبه از جنبه‌های زندگی بانوان مورد نظرشان بوده‌است و پیامبر(ص) آن را تقریر فرمودند. پس باید در این بخش از زندگی کاملاً محفوظ باشد. امّا بنابر قاعده «اثبات شیء نفی اشیاء دیگر را نمی‌کند» (اگر گفتی: انسان متفکر است، منظورت این نیست که احساس ندارد، کار نمی‌کند و…) زن منحصر در این امر نیست، ویژگی‌های ارزشمند زنان و نیز فصل‌های مشترک بین زن و مرد بسیار است. | ||
ب. قعر به معنای پایین چاه و امثال آن است که و معنی مصدری آن از ریشه درآوردن درخت و مانند آن است و تعبیر کنایی جلوس در قعر بیت (نشستن در انتهای خانه) کنایه از بودن در خانه است. | ب. قعر به معنای پایین چاه و امثال آن است که و معنی مصدری آن از ریشه درآوردن درخت و مانند آن است و تعبیر کنایی جلوس در قعر بیت (نشستن در انتهای خانه) کنایه از بودن در خانه است. | ||
| خط ۲۳: | خط ۲۳: | ||
اثبات صحت و ضعف یک روایت مبتنی بر دو مرحله است: ۱. بررسی سند؛ ۲. بررسی متن و قراین موجود. مرسوم بین فقهای شیعه این است که به صرف ضعف سند از روایت دست نمی‌کشند.<ref>ر. ک. همدانی، آقارضا، کتاب الصلاه (مصباح الفقیه)، چاپ سنگی، ص۱۲؛ نایینی، حسین، فواید الاصول، جامعه مدرسین، ج۳، ص۶۷.</ref> | اثبات صحت و ضعف یک روایت مبتنی بر دو مرحله است: ۱. بررسی سند؛ ۲. بررسی متن و قراین موجود. مرسوم بین فقهای شیعه این است که به صرف ضعف سند از روایت دست نمی‌کشند.<ref>ر. ک. همدانی، آقارضا، کتاب الصلاه (مصباح الفقیه)، چاپ سنگی، ص۱۲؛ نایینی، حسین، فواید الاصول، جامعه مدرسین، ج۳، ص۶۷.</ref> | ||
این روایت از جهت سند مرسله است، امّا چند روایت بر این مضمون (دوری زن از نامحرمان) دلالت دارد. سیره بانوان اهل بیت عصمت (ع) هم بر همین منوال بوده‌است و سیره متشرعه تا قرون و اعصار و حتی در عصر حاضر چنین است. | این روایت از جهت سند مرسله است، امّا چند روایت بر این مضمون (دوری زن از نامحرمان) دلالت دارد. سیره بانوان اهل بیت عصمت(ع) هم بر همین منوال بوده‌است و سیره متشرعه تا قرون و اعصار و حتی در عصر حاضر چنین است. | ||
نکته‌ای که با ید توجه شود این است که مواردی از گفتگوی با راویان حدیث و اصحاب ائمه (ع)<ref>ر. ک. بحارالانوار، همان، ج۴۳، ص۶۲، ملاقات با جابر انصاری.</ref> و تعدادی خطابه و نطق‌های تاریخی<ref>همان، ج۲۹، دارالرضا، ص۲۱۵، خطبه فدکیه.</ref> و نیز حضور در جبهه‌های نبرد با کفار<ref>حضور حضرت زهرا (س) در احد.</ref> و منافقان<ref>حضور زینب و بانوان اهل بیت (ع) در کربلا.</ref> است که اینها، همه قابل سازگاری با سیره مذکور است. | نکته‌ای که با ید توجه شود این است که مواردی از گفتگوی با راویان حدیث و اصحاب ائمه(ع)<ref>ر. ک. بحارالانوار، همان، ج۴۳، ص۶۲، ملاقات با جابر انصاری.</ref> و تعدادی خطابه و نطق‌های تاریخی<ref>همان، ج۲۹، دارالرضا، ص۲۱۵، خطبه فدکیه.</ref> و نیز حضور در جبهه‌های نبرد با کفار<ref>حضور حضرت زهرا(س) در احد.</ref> و منافقان<ref>حضور زینب و بانوان اهل بیت(ع) در کربلا.</ref> است که اینها، همه قابل سازگاری با سیره مذکور است. | ||
== ۳. بررسی متن و دلالت حدیث == | == ۳. بررسی متن و دلالت حدیث == | ||
حضور زن در خانه به نحو مبالغه‌آمیزی در این روایت تأکیده شده‌است، همانگونه که در شرح لغات حدیث آمد مراد از این حضور حفظ سنگر خانه و خانواده است. اگر ضرورتی برای بیرون رفتن حادث شد حجاب محکم زن ادامه همان حضور است. این نوع حضور بهترین عبادت برای زن است. اگر حضرت زهرا (س) برای متانت و شخصیت خود را در موارد ضروری، که تاریخ آن را نقل کرده‌است، احساس خطر می‌کردند روش دیگری را برای مواظبت بر دوری از نامحرمان در آن سنگر برمی‌گزیدند و گرنه هیچ‌گاه به اختیار، خود را در میدان‌های مختلط قرار نمی‌دادند. رفتن به مسجد مدینه و آویختن پرده‌ای برای جدا کردن زن و مرد،<ref>بحارالانوار، همان، دارالرضا، ۱۴۱۲، ج۲۹، ص۲۲۰.</ref> رفتن به بیابانهای مدینه دور از چشم نامحرمان و گاهی درون چاردیواری محصور بیت الاحزان شاهدی بر این مدعاست. | حضور زن در خانه به نحو مبالغه‌آمیزی در این روایت تأکیده شده‌است، همانگونه که در شرح لغات حدیث آمد مراد از این حضور حفظ سنگر خانه و خانواده است. اگر ضرورتی برای بیرون رفتن حادث شد حجاب محکم زن ادامه همان حضور است. این نوع حضور بهترین عبادت برای زن است. اگر حضرت زهرا(س) برای متانت و شخصیت خود را در موارد ضروری، که تاریخ آن را نقل کرده‌است، احساس خطر می‌کردند روش دیگری را برای مواظبت بر دوری از نامحرمان در آن سنگر برمی‌گزیدند و گرنه هیچ‌گاه به اختیار، خود را در میدان‌های مختلط قرار نمی‌دادند. رفتن به مسجد مدینه و آویختن پرده‌ای برای جدا کردن زن و مرد،<ref>بحارالانوار، همان، دارالرضا، ۱۴۱۲، ج۲۹، ص۲۲۰.</ref> رفتن به بیابانهای مدینه دور از چشم نامحرمان و گاهی درون چاردیواری محصور بیت الاحزان شاهدی بر این مدعاست. | ||
ما اگر به حضور شایسته زن در اجتماع به عنوان پیام انقلاب اسلامی افتخار می‌کنیم حضوری با این کیفیت را مدنظر داریم. دو عنصر و شرط اساسی دراین حضور است: ۱. وجوب آن کار؛ ۲. حفظ متانت و دوری از رفتارهای ناشایست. | ما اگر به حضور شایسته زن در اجتماع به عنوان پیام انقلاب اسلامی افتخار می‌کنیم حضوری با این کیفیت را مدنظر داریم. دو عنصر و شرط اساسی دراین حضور است: ۱. وجوب آن کار؛ ۲. حفظ متانت و دوری از رفتارهای ناشایست. | ||