وظایف مشترک و متمایز پیامبر و امام: تفاوت میان نسخه‌ها

{{پایان سوال}}

{{پاسخ}}

بدون تردید پیامبر اکرم(ص) در مدت بیست و سه سال نبوت خویش، وظایف و شؤون مختلفی را در قبال جامعه اسلامی بر عهده داشتند که کلیات آنها عبارتند از:

پر واضح است که با اعلام خاتمیت دین اسلام، پس از وفات پیامبر اسلام(ص) آمدن شریعتی جدید برای همیشه، منتفی شده است. خداوند متعال ختم نبوت را این چنین اعلام می‌فرماید: «محمد، پدر هیچ‌یک از مردان شما نبوده و نیست؛ ولی فرستاده خدا و خاتم پیامبران است…»<ref>احزاب/ ۴۰.</ref> بنابراین پس از شریعت اسلام، هیچ پیامبری خواه پیامبر تشریعی یا تبلیغی<ref>پیامبران به دو گروه عمده تقسیم می‌شوند: ۱. پیامبران تشریعی که از جانب خداوند شریعت خاصی را به بشر عرضه داشتند. ۲. پیامبران تبلیغی که وظیفه تبلیغ و ترویج همان شریعتی را که از سوی پیامبر تشریعی آورده شده است به عهده داشتند.</ref> نخواهد آمد و نبوت پیامبر اسلام پایان‌دهنده سلسله پیامبران توحیدی است. این عقیده مورد اتفاق و اجماع همه مسلمانان<ref>نگاه کنید به سبحانی، جعفر، الالهیات، ج۳، ص۴۸۵.</ref> و از ضروریات دین تلقی می‌شود و منکر آن در واقع منکر اسلام و نبوت پیامبر اسلام است.<ref>نگاه کنید به مصباح یزدی، محمدتقی، راهنماشناسی، قم، انتشارات مرکز مدیریت حوزه علمیه، ۱۳۶۷، ص۳۶۷.</ref>

پس هیچ‌کس بعد از پیامبر(ص) نمی‌تواند مدعی مقام دریافت و ابلاغ وحی باشد حتی امامان شیعه که در اکثر شؤون‌شان با پیامبر(ص) مشترک است از این مقام محروم هستند. البته وحی در اینجا به معنای وحی نبوت است نه به معنای الهام و تحدیث که این مرتبه شامل ائمه هم می‌شود.<ref>نگاه کنید به مصباح یزدی، محمدتقی، راهنماشناسی، همان، ص۳۷۸ و ۳۷۹.</ref>

پس معلوم شد که امامت چیزی جز تداوم و استمرار وظائف و شؤون نبوت و رسالت نیست و مقام امامت مقام تحقق و عینیت بخشیدن به اهداف رسالت است.

در مباحث پیشین بیان شد که امامان شیعه همه وظایف و مسئولیت‌های پیامبر اکرم(ص) را به غیر از مقام دریافت و ابلاغ وحی بر عهده دارند، چون آنان جانشینان واقعی و به حق پیامبر(ص) هستند؛ لذا برخی بزرگان همچون شهید مطهری آن وظایف و شؤون مشترک با پیامبر را تحت عنوان مراتب امامت در سه چیز خلاصه کرده است که عبارتند از:<ref>مطهری، مرتضی، امامت و رهبری، ص۲۸ تا ص۳۵.</ref>

این مرتبه که مهمترین و اصلی‌ترین وظیفه امام به شمار می‌رود نوعی کارشناسی حقیقی اسلام است که به تبیین و تفسیرِ صحیح و کامل وحی می‌پردازد، و از هر گونه خطا و اشتباهی مصون است، چرا که هم معصوم است و هم علم خویش را از ناحیه خداوند و از راهی غیرعادی از پیامبر اکرم گرفته است. بدون تردید یکی از مهمترین عوامل و عناصر اکمال و اتمام دین و خاتمیت اسلام، وجود امامانی است که نقش پیامبران تبلیغی گذشته را ایفا می‌کنند و مرجعیت دینی مسلمانان را به عهده می‌گیرند و پاسخ‌گوی نیازهای واقعی جامعه مسلمین هستند.

این مرتبه که اوج مفهوم و مرتبه امامت است، اعتقاد به وجود انسان کاملی است که «حامل معنویت کلی انسانیت» و قطب و محور عالم امکان است. بر این اساس هیچ زمانی ممکن نیست که زمین از حجتِ حق و وجود انسان کامل خالی باشد؛ زیرا که به تعبیر روایات، «لولا الحجه لساخت الارض باهلها»<ref>مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۲۳، ص۲۹.</ref> اگر حجت خدا و انسان کامل وجود نداشته باشد زمین، ساکنان خود را می‌بلعد.

{{مطالعه بیشتر}}

{{پانویس|۲}}

{{شاخه

}}

{{پایان متن}}