نفقه: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۵۳ بایت حذف‌شده ،  ‏۷ مارس ۲۰۲۱
خط ۷: خط ۷:


== نفقه زوجه ==
== نفقه زوجه ==
قانون مدنی در تعریف نفقه زوجه می‌گوید: «نفقه عبارت است از مسکن و البسه و غذا و اثاث‌البیت که به‌طور متعارف با وضعیت زن متناسب باشد و خادم در صورت عادت زن به داشتن خادم یا احتیاج او به واسطه مرض یا نقصان اعضاء».<ref>ماده ۱۱۰۷ قانون مدنی.</ref> چنان‌که ملاحظه می‌شود، ماده مذکور فقط مسکن، پوشاک، خوراک، اثاث خانه و خدمتگزار را ذکر کرده و از سایر چیزهایی که عرفاً مورد احتیاج زن است، مانند هزینه دارو و درمان و آرایش و شستشو سخنی نگفته است. اگر ظاهر قانون را ملاک عمل قرار دهیم، باید بگوییم این گونه هزینه‌ها، چنان‌که گروهی از فقهای امامیه گفته‌اند جزء نفقه نیست. لیکن می‌توان گفت آنچه در قانون مدنی در ماده ۱۱۰۷ آمده حصری نیست و هر چیزی که بر حسب عرف مورد احتیاج زن باشد، جزو نفقه است و مرد باید آن را برای زن فراهم کند.
[[قانون مدنی]] در تعریف نفقه زوجه می‌گوید: «نفقه عبارت است از مسکن و البسه و غذا و اثاث‌البیت که به‌طور متعارف با وضعیت زن متناسب باشد و خادم در صورت عادت زن به داشتن خادم یا احتیاج او به واسطه مرض یا نقصان اعضاء».<ref>ماده ۱۱۰۷ قانون مدنی.</ref> چنان‌که ملاحظه می‌شود، ماده مذکور فقط مسکن، پوشاک، خوراک، اثاث خانه و خدمتگزار را ذکر کرده و از سایر چیزهایی که عرفاً مورد احتیاج زن است، مانند هزینه دارو و درمان و آرایش و شستشو سخنی نگفته است. اگر ظاهر قانون را ملاک عمل قرار دهیم، باید بگوییم این گونه هزینه‌ها، چنان‌که گروهی از فقهای امامیه گفته‌اند جزء نفقه نیست. لیکن می‌توان گفت آنچه در قانون مدنی در ماده ۱۱۰۷ آمده حصری نیست و هر چیزی که بر حسب عرف مورد احتیاج زن باشد، جزو نفقه است و مرد باید آن را برای زن فراهم کند.


از کلمه «احتیاج» که در ذیل ماده بکار رفته است نیز می‌توان این معنی را استنتاج کرد. بعضی از فقهای بزرگ امامیه،<ref>جواهر، ج۳۱، ص۳۳۲ به بعد، و مسالک، ج۱، ص۵۳۳.</ref> نیز همین نظر را پذیرفته‌اند.
از کلمه «احتیاج» که در ذیل ماده بکار رفته است نیز می‌توان این معنی را استنتاج کرد. بعضی از فقهای بزرگ [[امامیه]]،<ref>جواهر، ج۳۱، ص۳۳۲ به بعد، و مسالک، ج۱، ص۵۳۳.</ref> نیز همین نظر را پذیرفته‌اند.


به هر حال، در نفقه زن چنان‌که از ماده ۱۱۰۷ قانون مدنی بر می‌آید، وضعیت و احتیاجات زن به‌طور متعارف ملاک عمل است نه وضعیت مرد. پس اگر زن از خانواده متمکن و پولداری باشد، شوهر بناچار باید وسائل زندگی او را، آن چنان‌که شأن و وضع اجتماعی و خانوادگی او اقتضاء می‌کند، فراهم آورد.<ref>صفایی، حسین و امامی، اسد الله، مختصر حقوق خانواده، تهران، نشر دادگستر، ۱۳۷۶، ص۱۳۶.</ref>
به هر حال، در نفقه زن چنان‌که از ماده ۱۱۰۷ قانون مدنی بر می‌آید، وضعیت و احتیاجات زن به‌طور متعارف ملاک عمل است نه وضعیت مرد. پس اگر زن از خانواده متمکن و پولداری باشد، شوهر بناچار باید وسائل زندگی او را، آن چنان‌که شأن و وضع اجتماعی و خانوادگی او اقتضاء می‌کند، فراهم آورد.<ref>صفایی، حسین و امامی، اسد الله، مختصر حقوق خانواده، تهران، نشر دادگستر، ۱۳۷۶، ص۱۳۶.</ref>
خط ۲۲: خط ۲۲:
'''مقدار نفقه'''
'''مقدار نفقه'''


دو نکته مهم در مورد مقدار نفقه (اعم از نفقه زوجه یا نفقه خویشان)
۱. همان‌طور که فقهای امامیه فرموده‌اند،<ref>مسالک، ج۱، ص۵۵۸، و جواهر، ج۳۱، ص۳۷۶ تا ۳۷۸.</ref> در نفقه مقدار معینی شرط نیست؛ بلکه مقدار واجب، مقدار کفایت است. یعنی مقداری که احتیاج واجب‌النفقه را رفع کند.


۱. همان‌طور که فقهای امامیه فرموده‌اند،<ref>برای نفقه اقارب، ر.ک. مسالک، ج۱، ص۵۵۸، و جواهر، ج۳۱، ص۳۷۶ تا ۳۷۸.</ref> در نفقه مقدار معینی شرط نیست بلکه مقدار واجب، مقدار کفایت است، یعنی مقداری که احتیاج واجب النفقه را رفع کند.
۲. باید در انفاق و نفقه دادن شأن و وضعیت واجب‌النفقه نیز مد نظر قرار گیرد؛ مثلاً لباس یا مسکنی که به عنوان نفقه در اختیار او گذارده می‌شود باید متناسب با شأن و وضع اجتماعی او باشد و عرف و عادت محل در این باره ملاک عمل خواهد بود.<ref>مختصر حقوق خانواده، همان، ص۳۹۳.</ref>
 
۲. باید در انفاق و نفقه دادن شأن و وضعیت واجب النفقه نیز مد نظر قرار گیرد؛ مثلاً لباس یا مسکنی که به عنوان نفقه در اختیار او گذارده می‌شود باید متناسب با شأن و وضع اجتماعی او باشد و عرف و عادت محل در این باره ملاک عمل خواهد بود.<ref>مختصر حقوق خانواده، همان، ص۳۹۳.</ref><span></span>
{{مطالعه بیشتر}}
{{مطالعه بیشتر}}


۱۵٬۱۶۱

ویرایش