automoderated، ناظمان (CommentStreams)
۱۵٬۱۶۱
ویرایش
A.rezapour (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
A.rezapour (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۵: | خط ۵: | ||
{{پایان سوال}} | {{پایان سوال}} | ||
{{پاسخ}} | {{پاسخ}} | ||
اجتهاد پویا و امکان انطباق با مقتضیات زمان و مکان یکی از مهمترین ویژگیهای فقه شیعه است. ثبات و جاودانگی در عین قابلیت انعطاف و تطبیق با مقتضیات زمان و مکان، ویژگی منحصر به فردی است که فقه شیعه را از قانون گذاریهای عرفی و دیگر مکاتب فقهی متمایز میسازد. در این نگره، هم «{{متن عربی|حَلاَلُ مُحَمَّدٍ حَلاَلٌ أَبَداً إِلَى يَوْمِ اَلْقِيَامَةِ وَ حَرَامُهُ حَرَامٌ أَبَداً إِلَى يَوْمِ اَلْقِيَامَةِ}}؛ حلال و حرام محمد(ص) تا روز قیامت جاری است»، اصل و قاعده است و هم قاعده «{{متن عربی|عَلَيْنَا إِلْقَاءُ اَلْأُصُولِ وَ عَلَيْكُمُ اَلتَّفْرِيعُ}}؛ بر ما ائمه است که اصول و قواعد کلی را به شما بگوییم و بر شماست که فروع را از آن استنباط کنید». | [[اجتهاد پویا]] و امکان انطباق با مقتضیات زمان و مکان یکی از مهمترین ویژگیهای فقه [[شیعه]] است. ثبات و جاودانگی در عین قابلیت انعطاف و تطبیق با مقتضیات زمان و مکان، ویژگی منحصر به فردی است که فقه شیعه را از قانون گذاریهای عرفی و دیگر مکاتب فقهی متمایز میسازد. در این نگره، هم «{{متن عربی|حَلاَلُ مُحَمَّدٍ حَلاَلٌ أَبَداً إِلَى يَوْمِ اَلْقِيَامَةِ وَ حَرَامُهُ حَرَامٌ أَبَداً إِلَى يَوْمِ اَلْقِيَامَةِ}}؛ حلال و حرام محمد(ص) تا روز قیامت جاری است»، اصل و قاعده است و هم قاعده «{{متن عربی|عَلَيْنَا إِلْقَاءُ اَلْأُصُولِ وَ عَلَيْكُمُ اَلتَّفْرِيعُ}}؛ بر ما ائمه است که اصول و قواعد کلی را به شما بگوییم و بر شماست که فروع را از آن استنباط کنید». | ||
برای انطباق اسلام با مقتضیات زمان و مکان در درجه اول تقاضای زمان و مکان به وسیله اموزهها و اهتمامات معارف اسلامی به دقت مورد ارزیابی قرار میگیرد اگر این تقاضا از نظر اسلام مشروع و بر اساس مصالح و مفاسد انسان و اهداف خلقت بود با استفاده از روشها و ابزارهای فقهی که زمینهساز پویایی اجتهاد در اسلام است حکمی همجهت و همسو با تقاضای زمان و مکان صادر میشود. لکن درصورتی که تقاضای زمان و مکان تقاضای نامشروعی بود نه تنها هیچ حکم همسویی در رابطه با ان نخواهد بود بلکه بی شک شاهد مبارزه و تعامل منفی اسلام و احکام اسلامی با این تقاضای نامشروع خواهیم بود. | |||
== مقضیات زمان و مکان == | == مقضیات زمان و مکان == | ||
مقتضیات زمان و مکان در حقیقت شرایطی است که در عرصه زمان یا مکان ایجاد و به دست انسان ساخته و پرداخته میگردد. اسلام هم در مورد ارزش گذاری و نوع نگرش بر تغییرات و اقتضائاتی که در گستره زمان و مکان حاصل میشود و هم در مورد احکام مرتبط با این تغییرات نظر دارد. | |||
شهید مطهری در این مورد میفرماید: «اسلام یک سیستم قانونگذاری خیلی پیشرفته و عجیب دارد که به همان دلیل میتواند با پیشرفتهای زمان هماهنگ و بلکه هادی و راهنما باشد، در عین اینکه با انحرافات زمان مبارزه میکند…. اسلام دینی است که جدا از قانون خلقت نیست یعنی واضع این قانون، خالق این خلقت است و آن را مطابق و هماهنگ با خلقت وضع کرده است؛ یعنی همانگونه که در خلقت پیوسته تحول و تطور صورت میگیرد، در این سیستم قانونگذاری هم قابلیت تحولنگری و پویایی وجود دارد». | [[شهید مطهری]] در این مورد میفرماید: «اسلام یک سیستم قانونگذاری خیلی پیشرفته و عجیب دارد که به همان دلیل میتواند با پیشرفتهای زمان هماهنگ و بلکه هادی و راهنما باشد، در عین اینکه با انحرافات زمان مبارزه میکند…. اسلام دینی است که جدا از قانون خلقت نیست یعنی واضع این قانون، خالق این خلقت است و آن را مطابق و هماهنگ با خلقت وضع کرده است؛ یعنی همانگونه که در خلقت پیوسته تحول و تطور صورت میگیرد، در این سیستم قانونگذاری هم قابلیت تحولنگری و پویایی وجود دارد». | ||
لکن باید به این نکته توجه داشت که همه تحولات و اقتضائات زمان و مکان از نظر اسلام پسندیده و مورد تأیید نیست تا اسلام بخواهد با | لکن باید به این نکته توجه داشت که همه تحولات و اقتضائات زمان و مکان از نظر اسلام پسندیده و مورد تأیید نیست تا اسلام بخواهد با آن منطبق باشد. نظر فقهی و اسلامی در صورتی با مقتضیات زمان و مکان منطبق میشود و حکم همسو با آن را ارائه میدهد که این مقتضیات با اصول و ارزشهای پذیرفته شده اسلامی (که از منشأ وحی و علم الهی و منطبق بر فطرت بشری است) منافات و تعارضی نداشته باشد. | ||
بسیاری از اقتضائات زمان و مکان بر اساس طبیعت ظالمانه و استثمارگر انسانها به وجود میآید بی شک احکام اسلامی نه تنها بر این اقتضائات منطبق نمیگردد بلکه به مبارزه با آن برمیخیزد. | بسیاری از اقتضائات زمان و مکان بر اساس طبیعت ظالمانه و استثمارگر انسانها به وجود میآید بی شک احکام اسلامی نه تنها بر این اقتضائات منطبق نمیگردد بلکه به مبارزه با آن برمیخیزد. | ||
در مقابل، برخی اقتضائات زمان و مکان به واسطه پیشرفت و تعالی انسانها در ابعاد مختلف فرهنگی، اجتماعی، صنعتی و علوم مختلف میباشد. اسلام بهطور شایسته، دستآوردهای مثبت این عرصهها را شناسایی کرده و حکم مقتضی در مورد آن صادر مینماید. | در مقابل، برخی اقتضائات زمان و مکان به واسطه پیشرفت و تعالی انسانها در ابعاد مختلف فرهنگی، اجتماعی، صنعتی و علوم مختلف میباشد. اسلام بهطور شایسته، دستآوردهای مثبت این عرصهها را شناسایی کرده و حکم مقتضی در مورد آن صادر مینماید. | ||
=== اقتضای زمان و مکان در رابطه با حقوق زن === | === اقتضای زمان و مکان در رابطه با حقوق زن === | ||
بی شک تقاضای زمان و مکان در ابتدای ظهور اسلام و قبل و بعد از | بی شک تقاضای زمان و مکان در ابتدای ظهور اسلام و قبل و بعد از آن در کشورهای اروپایی در ارتباط با زن و حقوق زن چیزی برخلاف نگرش و دستورات اسلامی است. | ||
زنان در یونان باستان از همه حقوق محروم و فاقد هرگونه جایگاه و شأن و منزلتی بودند، بلکه مانند شیء مملوک معامله میشدند، و از حقوق اقتصادی بهرهای نداشتند، چون اصلاً از اطلاق عنوان انسان بر آنان دریغ میشد.<ref>منیسی، سامیه؛ المرأه فی الإسلام؛ صص ۲۶–۲۵.</ref> همچنانکه در یونان باستان، زن نه تنها مخلوقی حقیر شناخته میشد بلکه حداقل به عنوان انسان با زن رفتار نمیشد. زن همانند شیء در اختیار مرد بود و مرد مجاز بود هرگونه رفتاری را با او انجام دهد. از اینرو در این منطقه نیز، زنان بی بهره از هرگونه حقوق انسانی و فعالیتهای اقتصادی بودند.<ref>عبدالحمید محمد، محمود؛ حقوق المرأه بین الإسلام و الدیانات الأخری، ص۱۹.</ref> در ایران عصر هخامنشیان و اشکانیان وضعیت بهتر از این نبود. رقتبارتر از همه وضعیت زنان در عربستان و دوره جاهلیت قبل از اسلام بوده است که در آن مردان دارای اختیارات نامحدود بوده ولی زنان ملک پدران و شوهران تلقی شده، قابل معامله بودهاند. یکی از بدترین سنتهای رائج در جاهلیت، عمل غیرانسانی زنده به گور کردن دختران بوده است.<ref>همان؛ صص ۲۲–۲۱.</ref> | زنان در یونان باستان از همه حقوق محروم و فاقد هرگونه جایگاه و شأن و منزلتی بودند، بلکه مانند شیء مملوک معامله میشدند، و از حقوق اقتصادی بهرهای نداشتند، چون اصلاً از اطلاق عنوان انسان بر آنان دریغ میشد.<ref>منیسی، سامیه؛ المرأه فی الإسلام؛ صص ۲۶–۲۵.</ref> همچنانکه در یونان باستان، زن نه تنها مخلوقی حقیر شناخته میشد بلکه حداقل به عنوان انسان با زن رفتار نمیشد. زن همانند شیء در اختیار مرد بود و مرد مجاز بود هرگونه رفتاری را با او انجام دهد. از اینرو در این منطقه نیز، زنان بی بهره از هرگونه حقوق انسانی و فعالیتهای اقتصادی بودند.<ref>عبدالحمید محمد، محمود؛ حقوق المرأه بین الإسلام و الدیانات الأخری، ص۱۹.</ref> در ایران عصر هخامنشیان و اشکانیان وضعیت بهتر از این نبود. رقتبارتر از همه وضعیت زنان در عربستان و دوره جاهلیت قبل از اسلام بوده است که در آن مردان دارای اختیارات نامحدود بوده ولی زنان ملک پدران و شوهران تلقی شده، قابل معامله بودهاند. یکی از بدترین سنتهای رائج در جاهلیت، عمل غیرانسانی زنده به گور کردن دختران بوده است.<ref>همان؛ صص ۲۲–۲۱.</ref> | ||
خط ۳۳: | خط ۳۱: | ||
ذکر این مثال طولانی برای نشان دادن اقتضای گسترده زمان و مکان در مورد حقوق زن بود!!! آیا اسلام بایستی با این تقاضای زمان و مکان که به شدت به وسیله ادیان تحریف شده و حکومتهای خودکامه و هم در ارتکاز مردم عصر و حتی خود زنان پذیرفته شده بود منطبق میگردید و احکام خویش را بر اساس این اقتضاء ظالمانه زمان و مکان پایهریزی میکرد؟ | ذکر این مثال طولانی برای نشان دادن اقتضای گسترده زمان و مکان در مورد حقوق زن بود!!! آیا اسلام بایستی با این تقاضای زمان و مکان که به شدت به وسیله ادیان تحریف شده و حکومتهای خودکامه و هم در ارتکاز مردم عصر و حتی خود زنان پذیرفته شده بود منطبق میگردید و احکام خویش را بر اساس این اقتضاء ظالمانه زمان و مکان پایهریزی میکرد؟ | ||
اسلام نه تنها با این اقتضاء زمان و مکان منطبق نشد بلکه | اسلام نه تنها با این اقتضاء زمان و مکان منطبق نشد بلکه همواره در برابر این تفکر نسبت به زن ایستادگی کرد. از همان ابتدای ظهور اسلام، در نگرش اسلامی، زن به عنوان موهبت الهی و از همان گوهر خلقت مرد<ref>نسا: ۱</ref>معرفی گردید که در طرح نظام احسن آفرینش<ref>تین / ۴</ref>قرار گرفته، خدای تبارک و تعالی به خاطر آفریدن او به خود تبریک گفته است.<ref>مومنون :۴</ref> استقلال فردی، اقتصادی، اجتماعی، سیاسی او به وسیله احکام نورانی اسلام به رسمیت شناخته شد<ref>نساء:۳۲</ref> و به نقش محوری او در خانواد ه و تولید و تربیت و پرورش انسان تکیه و تأکید گردید.<ref>بقره :۲۲۳</ref> | ||
اقتضا زمان و مکان در عصر جدید در ارتباط با زن و تضییع حقوق زن به شکل دیگری رقم خورده است. در غرب همزمان با پیشرفت علم و صنعت و تکنولوژی در عصر روشنگری، نظام سرمایهداری شکل گرفت. پیشبرد اهداف سرمایهداری در قالب رشد و گسترش | اقتضا زمان و مکان در عصر جدید در ارتباط با زن و تضییع حقوق زن به شکل دیگری رقم خورده است. در غرب همزمان با پیشرفت علم و صنعت و تکنولوژی در عصر روشنگری، نظام سرمایهداری شکل گرفت. پیشبرد اهداف سرمایهداری در قالب رشد و گسترش کارخانهها، شرکتها و کارگاههای صنعتی، کشاورزی، … بود. این امر مقتضی نیروی کار گسترده، ارزان قیمت، پرکار، پربازده و در عین حال کم ادعا و کم توقع بود تا در جهت اهداف سرمایهداری یعنی تفوق قدرت، ثروت و شهوت گام بردارد. | ||
بهترین راه برای این هدف جلب زنان به عنوان نیمی از پیکره جامعه بشری به نظام کار و اقتصاد و صنعت بود. روشی که در ضمن آن صاحبان سرمایه و سردمداران سرمایهداری با انبوه تقاضا و نیروی کار روبرو میشدند و این امر خود بخود زمینهساز خدمات ارزانتر کارگران میشد. ضمن آنکه زنان توقعات کمتری نسبت به مردان داشته و کمتر برای صاحبان سرمایه مشکل ساز بودند علاوه بر این جذب نیروی زن میتوانست ابزار مهیج، تاثیر گذار و غیرقابل جایگزین برای تبلیغ و گسترش بازار فروش و مصرف گرایی با توسل به فرهنگ ابتذال و برهنگی باشد. | بهترین راه برای این هدف جلب زنان به عنوان نیمی از پیکره جامعه بشری به نظام کار و اقتصاد و صنعت بود. روشی که در ضمن آن صاحبان سرمایه و سردمداران سرمایهداری با انبوه تقاضا و نیروی کار روبرو میشدند و این امر خود بخود زمینهساز خدمات ارزانتر کارگران میشد. ضمن آنکه زنان توقعات کمتری نسبت به مردان داشته و کمتر برای صاحبان سرمایه مشکل ساز بودند. علاوه بر این جذب نیروی زن میتوانست ابزار مهیج، تاثیر گذار و غیرقابل جایگزین برای تبلیغ و گسترش بازار فروش و مصرف گرایی با توسل به فرهنگ ابتذال و برهنگی باشد. | ||
این راهکار با نقش محوری زن در خانواده به عنوان مادر و همسر در تعارض بود لذا بایستی در درجه اول ارزشهایی که با عنوان نهاد خانواده در اذهان مردم شکل گرفته بود نابود گردد. پرورش ایدههای فمنیستی و ادعاهای تساوی مطلق حقوق زن و مرد و استقلال مطلق زنان از مردان در تمام امور شعار پرطمطراقی بود که رفته رفته زمینههای چاره اندیشی شیطانی ایده سرمایهداری غرب را آماده نمود وبه این وسیله زن از جایگاه مقدس مادری و همسری در نهاد زیر بنایی خانواه جدا گردید و به ابزار سرمایهداری برای تکامل قدرت، شهرت و شهوت تبدیل شد. | این راهکار با نقش محوری زن در خانواده به عنوان مادر و همسر در تعارض بود لذا بایستی در درجه اول ارزشهایی که با عنوان نهاد خانواده در اذهان مردم شکل گرفته بود نابود گردد. پرورش ایدههای فمنیستی و ادعاهای تساوی مطلق حقوق زن و مرد و استقلال مطلق زنان از مردان در تمام امور شعار پرطمطراقی بود که رفته رفته زمینههای چاره اندیشی شیطانی ایده سرمایهداری غرب را آماده نمود وبه این وسیله زن از جایگاه مقدس مادری و همسری در نهاد زیر بنایی خانواه جدا گردید و به ابزار سرمایهداری برای تکامل قدرت، شهرت و شهوت تبدیل شد. | ||
خطر چنین اقتضایی که بشر در زمان و مکان معاصر با آن روبروست به هیچ وجه کمتر از اقتضاءات زمان و مکان عصر جاهلیت در عربستان یا قرون وسطی و بعد از | خطر چنین اقتضایی که بشر در زمان و مکان معاصر با آن روبروست به هیچ وجه کمتر از اقتضاءات زمان و مکان عصر جاهلیت در عربستان یا قرون وسطی و بعد از آن در غرب نیست. تبعات مخرب و ویرانگر این تقاضای زمان و مکان نه تنها دامنگیر شخصیت زن گردیده بلکه تکامل مادی و معنوی کل بشر و بشریت را به مخاطره انداخته است. | ||
بی شک نگرش اسلام به این اقتضا زمان و مکان نیز منفی است و احکام اسلامی به هیچ وجه بر این تقاضای نامیمون منطبق نمیگردد. | بی شک نگرش اسلام به این اقتضا زمان و مکان نیز منفی است و احکام اسلامی به هیچ وجه بر این تقاضای نامیمون منطبق نمیگردد. | ||
== اجتهاد پویا == | == اجتهاد پویا == | ||
اجتهاد در فقه شیعه به دست آوردن و استنباط احکام موضوعات مختلف از کتاب ، سنت ، عقل، اجماع و اصول عملیهٔ شرعی و عقلی است. به بیان دیگر فقیه با استفاده از منابع فوق میکوشد تا اراده الهی را در مورد موضوعات مختلف استنباط نماید نه اینکه بنا بر سلایق و تقاضاهای نامشروع زمان و مکان هر آنچه را که | اجتهاد در فقه شیعه به دست آوردن و استنباط احکام موضوعات مختلف از کتاب ، سنت ، عقل، اجماع و اصول عملیهٔ شرعی و عقلی است. به بیان دیگر فقیه با استفاده از منابع فوق میکوشد تا اراده الهی را در مورد موضوعات مختلف استنباط نماید نه اینکه بنا بر سلایق و تقاضاهای نامشروع زمان و مکان هر آنچه را که عدهای از آن خوششان بیاید بیان کند. مجتهد در زمینه استنباط احکام به دو دسته موضوعات روبرو است. یک دسته موضوعاتی که در زمان ظهور اسلام وجود داشته و ائمه (ع) به آن پرداختهاند و یک دسته از موضوعاتی که با مروز زمان و بر اساس تغییر شرایط و اقتضائات زمان و مکان حادث میشوند و به مسائل مستحدثه معروف هستند. | ||
مجتهد با استفاده از ابزارهای چهارگانه ( | مجتهد با استفاده از ابزارهای چهارگانه (قرآن، سنت، عقل، اجماع) و در ضمن اصول و مبانی استنباطی که به وسیله ائمه معصومین (ع) در اختیار فقیه قرار داده شده میتواند اراده الهی در مورد حکم مسائل مختلف قدیمی یا مستحدث و جدید را شناسایی و استنباط نماید. | ||
[[امام صادق(ع)]] میفرماید هیچ چیز که مورد اختلاف دو نفر قرار گیرد وجود ندارد الا اینکه در کتاب خدا اصلی برای آن وجود دارد لکن به عقل انسانها نرسیده است.»<ref>قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع مَا مِنْ أَمْرٍ یَخْتَلِفُ فِیهِ اثْنَانِ إِلَّا وَ لَهُ أَصْلٌ فِی کِتَابِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ لَکِنْ لَا تَبْلُغُهُ عُقُولُ الرِّجَال الکافی ج۱ ۶۰ باب الرد إلی الکتاب و السنه و أنه لیس شیء من الحلال و الحرام و جمیع ما یحتاج الناس إلیه إلا و قد جاء فیه کتاب أو سنه. ص: ۵۹</ref> | |||
و [[امام رضا(ع)]] میفرماید:بر ماست که اصول را بیان کنیم و بر شماست (بر فقها است) که احکام دیگر را با استفاده از این اصول بیان نمایند»<ref>عن الرِّضَا ع قَالَ عَلَیْنَا إِلْقَاءُ الْأُصُولِ وَ عَلَیْکُمُ التَّفْرِیع وسائل الشیعه ج۲۷ ۶۲ ۶ باب عدم جواز القضاء و الحکم بالرأی و الاجتهاد و المقاییس و نحوها من الاستنباطات الظنیه فی نفس الأحکام الشرعیه … ص: ۳۵</ref> | |||
به عبارت دیگر تمام احکام یا تغییر احکام بایستی با استناد به اصول و مقرراتی که به وسیله | به عبارت دیگر تمام احکام یا تغییر احکام بایستی با استناد به اصول و مقرراتی که به وسیله ائمه معصومین و قرآن بیان شده است صورت گیرد تا مبادا حلال خدا حرام یا حرام الهی حلال گردد. از طرفی یکی از اصول و مبانی احکام الهی آن است که «حلال محمد حلال ابداً الی یوم القیامه و حرام محمد حرام ابداً الی یوم القیامه؛ حلال و حرام دین محمد صلوات الله علیه تا روزقیامت به حکم خود باقی است. | ||
البته این مطلب به معنای عدم پویایی یا عدم امکان تغییر در احکام الهی نیست بلکه امکان تغییر در احکام الهی نیز یکی از احکام الهی است که البته بر اساس اصول و ضوابط خاصی که به وسیله ائمه معصومین علیهم السلام و آموزههای قرانی بیان شده است امکانپذیر است. | البته این مطلب به معنای عدم پویایی یا عدم امکان تغییر در احکام الهی نیست بلکه امکان تغییر در احکام الهی نیز یکی از احکام الهی است که البته بر اساس اصول و ضوابط خاصی که به وسیله ائمه معصومین علیهم السلام و آموزههای قرانی بیان شده است امکانپذیر است. | ||
خط ۶۰: | خط ۵۸: | ||
این بدین معناست که احکام الهی از مصالح و مفاسد واقعی تبعیت میکند که مجتهد موظف است با روشی که قران و اهل بیت در اختیار او قرار دادهاند احکام الهی را استنباط نماید. | این بدین معناست که احکام الهی از مصالح و مفاسد واقعی تبعیت میکند که مجتهد موظف است با روشی که قران و اهل بیت در اختیار او قرار دادهاند احکام الهی را استنباط نماید. | ||
== | == ویژگی های فقه پویا و اجتهاد اسلامی == | ||
پویایی فقه اسلام بمعنای آن است که در فقه اسلامی بنبست وجود ندارد؛ همه موضوعاتی که در گذر زمان پیشروی فرد مسلمان یا جامعه قرار میگیرد در دین اسلام دارای راهکار منطبق بر مصالح و مفاسد واقعی اوست. در فقه اسلام با اتکا بر آموزههای اسلامی مقتضیات خیر و شر زمان و مکان به خوبی تشخیص داده میشود و بر اساس مصالح و مفاسد حکم مقتضی صادر میشود. | |||
پویایی اجتهاد و فقه اسلامی به خاطر چند ویژگی منحصر به فرد تعبیه شده در آموزههای اسلامی است که این امکان را مهیا میکند که به نیازها و پدیدههای ثابت و متغیر انسان و جامعه بشری به نحو شایستهای پاسخگو باشد. | پویایی اجتهاد و فقه اسلامی به خاطر چند ویژگی منحصر به فرد تعبیه شده در آموزههای اسلامی است که این امکان را مهیا میکند که به نیازها و پدیدههای ثابت و متغیر انسان و جامعه بشری به نحو شایستهای پاسخگو باشد. | ||
خط ۸۵: | خط ۸۳: | ||
۷. احکام امضایی در کنار احکام تأسیسی:با وجود آنکه بسیاری از احکام اسلامی به وسیله شارع مقدس بیان شده است لکن در کنار ان بسیاری از احکام و مقررات اجتماعی و سیاسی و … به وسیله دین اسلام تأیید و امضا شده است که میتواند منشأ پویایی و انعطافپذیری احکام اسلام گردد. به عنوان مثال از نظر اسلام در مورد زن و شوهر حق انتخاب مسکن و شغل و طلاق برای مرد درنظر گرفته شده است لکن به وسیله قرارداد و شرط ضمن عقد تمام این موارد قابل انتقال به زن میباشد. | ۷. احکام امضایی در کنار احکام تأسیسی:با وجود آنکه بسیاری از احکام اسلامی به وسیله شارع مقدس بیان شده است لکن در کنار ان بسیاری از احکام و مقررات اجتماعی و سیاسی و … به وسیله دین اسلام تأیید و امضا شده است که میتواند منشأ پویایی و انعطافپذیری احکام اسلام گردد. به عنوان مثال از نظر اسلام در مورد زن و شوهر حق انتخاب مسکن و شغل و طلاق برای مرد درنظر گرفته شده است لکن به وسیله قرارداد و شرط ضمن عقد تمام این موارد قابل انتقال به زن میباشد. | ||
البته نکته دیگری در رمز تغییر در احکام اسلامی وجود دارد که منشأ ان به اختلاف برخی فقها دربرداشت و استنباط از ادله احکام شرعی برمی گردد که این امر ممکن است سبب بروز اختلاف فتوا در موضوع خاصی شود که امری طبیعی و مقتضای مباحث علمی است. به عنوان مثال در دیه مسلمان و کافر این اختلاف در استنباط باعث شده که مشهور فقها به نصف بودن دیه کافر نسبت به مسلمان و برخی فقها نیز به تساوی دیه فتوا دهند. | البته نکته دیگری در رمز تغییر در احکام اسلامی وجود دارد که منشأ ان به اختلاف برخی فقها دربرداشت و استنباط از ادله احکام شرعی برمی گردد که این امر ممکن است سبب بروز اختلاف فتوا در موضوع خاصی شود که امری طبیعی و مقتضای مباحث علمی است. به عنوان مثال در دیه مسلمان و کافر این اختلاف در استنباط باعث شده که مشهور فقها به نصف بودن دیه کافر نسبت به مسلمان و برخی فقها نیز به تساوی دیه فتوا دهند.<span></span> | ||
<span></span> | |||
== منابع == | == منابع == |