بدعت: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۸۸ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۹ ژانویهٔ ۲۰۲۱
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۹: خط ۹:
«بدعت» در لغت چیز نو و جدید را گویند، و هر گاه به خداوند نسبت داده شود «بدیع السموات، ایجادکننده آسمان‌ها» به معنای ایجاد و خلقت چیزی بدون وسیله و ماده و بدون زمان و مکان است.
«بدعت» در لغت چیز نو و جدید را گویند، و هر گاه به خداوند نسبت داده شود «بدیع السموات، ایجادکننده آسمان‌ها» به معنای ایجاد و خلقت چیزی بدون وسیله و ماده و بدون زمان و مکان است.


و در اصطلاح شرعی عبارت است از آنچه در دین به صورت جدید به وجود آمده، در حالی که نه در قرآن ریشه دارد و نه در سنت اساس؛ و به این جهت آن را «بدعت» گویند که بدعت‌گذار از ناحیه خود آن چیزی را در دین ایجاد و افزوده است.<ref>ر. ک. راغب اصفهانی، المفردات فی غریب القرآن، بیجا، دفتر نشر الکتاب، ۱۴۰۴ ق، ص۳۸–۳۹؛ ر.ک. الطریحی، فخر الدین، مجمع البحرین، ج۱، ص۱۶۴.</ref>
و در اصطلاح شرعی عبارت است از آنچه در دین به صورت جدید به وجود آمده، در حالی که نه در قرآن ریشه دارد و نه در سنت اساس؛ و به این جهت آن را «بدعت» گویند که بدعت‌گذار از ناحیه خود آن چیزی را در دین ایجاد و افزوده است.<ref>راغب اصفهانی، المفردات فی غریب القرآن، بیجا، دفتر نشر الکتاب، ۱۴۰۴ ق، ص۳۸–۳۹؛ ر.ک. الطریحی، فخر الدین، مجمع البحرین، ج۱، ص۱۶۴.</ref>


در قرآن، واژه «بدعت» به همین صورت نیامده است، بلکه مشتقات آن (که در قرآن چهار نوبت آمده) گاهی به صورت «بدیع»<ref>بقره/۱۱۷، انعام/۱۰۱.</ref> یا «بدْعاً»<ref>احقاف/۹.</ref> آمده که معنای لغوی دارد، یعنی چیز تازه، و به معنای اصطلاحی یک بار به صورت «اِبْتَدعَ» آمده است، ولی معنای بدعت با الفاظ دیگر که همان معنی را می‌رساند، در قرآن آمده است.
در قرآن، واژه «بدعت» به همین صورت نیامده است، بلکه مشتقات آن (که در قرآن چهار نوبت آمده) گاهی به صورت «بدیع»<ref>بقره/۱۱۷، انعام/۱۰۱.</ref> یا «بدْعاً»<ref>احقاف/۹.</ref> آمده که معنای لغوی دارد، یعنی چیز تازه، و به معنای اصطلاحی یک بار به صورت «اِبْتَدعَ» آمده است، ولی معنای بدعت با الفاظ دیگر که همان معنی را می‌رساند، در قرآن آمده است.
خط ۲۸: خط ۲۸:
۱. [[پیامبر اکرم(ص)]] «اَهْلُ البِدْعَه فالمخالِفُون لِاَمْرِ الله و لِکتابِهِ و رسُولِهِ الْعامِلُون بِرأیِهِمْ و اَهْوائِهِمْ و اِنْ کَثُرُوا؛ اهل بدعت کسانی هستند که با فرمان الهی و کتاب آسمانی قرآن؛ و (سخنان) پیامبر اکرم مخالفت می‌ورزند و طبق خواسته‌ها و هواهای نفسانی خویش رفتار می‌کنند (آنها اهل بدعتند) هر چند جمع زیادی باشند»<ref>متقی هندی، کنز العمال، بیروت، موسسهالرساله، ج۱۶، ص۱۸۴، شماره ۴۴۲۱۶.</ref>
۱. [[پیامبر اکرم(ص)]] «اَهْلُ البِدْعَه فالمخالِفُون لِاَمْرِ الله و لِکتابِهِ و رسُولِهِ الْعامِلُون بِرأیِهِمْ و اَهْوائِهِمْ و اِنْ کَثُرُوا؛ اهل بدعت کسانی هستند که با فرمان الهی و کتاب آسمانی قرآن؛ و (سخنان) پیامبر اکرم مخالفت می‌ورزند و طبق خواسته‌ها و هواهای نفسانی خویش رفتار می‌کنند (آنها اهل بدعتند) هر چند جمع زیادی باشند»<ref>متقی هندی، کنز العمال، بیروت، موسسهالرساله، ج۱۶، ص۱۸۴، شماره ۴۴۲۱۶.</ref>


۲. و آن حضرت فرمود: «زمانی فرا می‌رسد که عده‌ای از دانایان امّت من مسائلی را بهم مخلوط نموده و اشتباه (و بدعت ایجاد) می‌کنند، آنان بدترین افراد امّت من می‌باشند»<ref>همان، ج۱۰، ص۲۱۱، شماره ۲۹۱۱۵.</ref>
۲. و آن حضرت فرمود: «زمانی فرا می‌رسد که عده‌ای از دانایان امّت من مسائلی را بهم مخلوط نموده و اشتباه (و بدعت ایجاد) می‌کنند، آنان بدترین افراد امّت من می‌باشند»<ref>متقی هندی، کنز العمال، بیروت، موسسه الرساله، ج۱۰، ص۲۱۱، شماره ۲۹۱۱۵.</ref>


== بدعت‌گذاران منفورترین چهره در اسلام ==
== بدعت‌گذاران منفورترین چهره در اسلام ==
خط ۳۷: خط ۳۷:
۲. [[امام علی(ع)]] فرموده است: «منفورترین آفریده‌ها نزد خدا دو شخصند، مردی (و شخصی) که خدا او را به حال خود گذاشته و از راه راست دور افتاده است؛ دل او شیفته بدعت است و مردم را گمراه کرده به فتنه‌انگیزی می‌کشاند و راه رستگاری گذشتگان را گم کرده و طرفداران خود و آیندگان را گمراه ساخته است، بار گناه دیگران را بر دوش کشیده و گرفتار زشتی‌های خود نیز می‌باشد؛ و مردی که مجهولاتی به هم بافته و در میان انسان‌های نادانِ امت، جایگاهی پیدا کرده و در تاریکی‌های فتنه فرورفته است.»<ref>نهج البلاغه، خطبه ۱۷.</ref>
۲. [[امام علی(ع)]] فرموده است: «منفورترین آفریده‌ها نزد خدا دو شخصند، مردی (و شخصی) که خدا او را به حال خود گذاشته و از راه راست دور افتاده است؛ دل او شیفته بدعت است و مردم را گمراه کرده به فتنه‌انگیزی می‌کشاند و راه رستگاری گذشتگان را گم کرده و طرفداران خود و آیندگان را گمراه ساخته است، بار گناه دیگران را بر دوش کشیده و گرفتار زشتی‌های خود نیز می‌باشد؛ و مردی که مجهولاتی به هم بافته و در میان انسان‌های نادانِ امت، جایگاهی پیدا کرده و در تاریکی‌های فتنه فرورفته است.»<ref>نهج البلاغه، خطبه ۱۷.</ref>


و در جای دیگر فرمود: «و بدترین مردم نزد خدا رهبر ستمگری است که خود گمراه و مایه گمراهی دیگران است که سنّت پذیرفته را بمیراند و بدعت ترک شده را زنده گرداند».<ref>همان، خطبه ۱۶۴.</ref>
و در جای دیگر فرمود: «و بدترین مردم نزد خدا رهبر ستمگری است که خود گمراه و مایه گمراهی دیگران است که سنّت پذیرفته را بمیراند و بدعت ترک شده را زنده گرداند».<ref>نهج‌البلاغه، خطبه ۱۶۴.</ref>


== آثار، خطرات، و مفاسد بدعت ==
== آثار، خطرات، و مفاسد بدعت ==
خط ۴۶: خط ۴۶:
۲. از بین رفتن سنت‌های نیکو: علی(ع) می‌فرماید: «هیچ بدعتی در دین ایجاد نمی‌شود مگر آن که سنتی (نیکو) ترک گردد، پس از بدعت‌ها بپرهیزید و با راه راست حق باشید؛ نیکوترین کارها سنتی است که سالیان بر آن گذشته و درستی آن ثابت شده باشد و بدترین کارها (بدعت و) آنچه که تازه پیدا شده و آینده آن روشن نیست».<ref>نهج البلاغه، خطبه ۱۴۵.</ref>
۲. از بین رفتن سنت‌های نیکو: علی(ع) می‌فرماید: «هیچ بدعتی در دین ایجاد نمی‌شود مگر آن که سنتی (نیکو) ترک گردد، پس از بدعت‌ها بپرهیزید و با راه راست حق باشید؛ نیکوترین کارها سنتی است که سالیان بر آن گذشته و درستی آن ثابت شده باشد و بدترین کارها (بدعت و) آنچه که تازه پیدا شده و آینده آن روشن نیست».<ref>نهج البلاغه، خطبه ۱۴۵.</ref>


۳. هلاکت و گمراهی: رسول اکرم فرمود: «ایّاکُمْ و ابتدع فانّ کُلَّ بدْعَه ضلالَه؛ از بدعت گذاری دوری کنید که باعث گمراهی و ضلالت می‌شود.<ref>کنز العمال، همان، ج۱، ص۲۲۱، حدیث ۱۱۱۳.</ref> و علی(ع) در این زمینه می‌فرماید: «همانا خداوند پیامبری راهنما را با کتابی گویا، و دستوری استوار برانگیخت؛ هلاک نشود جز کسی که تبهکار است و بدانید که بدعت‌ها به رنگ حق درآمده و هلاک کننده‌اند، مگر خداوند ما را از آن‌ها حفظ فرماید»<ref>نهج البلاغه، خطبه ۱۶۹.</ref> و در جای دیگر فرمود: «بدترین مردم نزد خدا رهبر ستمگری است که خود گمراه و مایه گمراهی دیگران است، که سنت پذیرفته را بمیراند و بدعت ترک شده را زنده گرداند<ref>همان، خطبه ۱۶۴.</ref>» در روایات فوق به روشنی به آثار خطرناک بدعت که گمراهی و هلاکت باشد، اشاره شده است.
۳. هلاکت و گمراهی: رسول اکرم فرمود: «ایّاکُمْ و ابتدع فانّ کُلَّ بدْعَه ضلالَه؛ از بدعت گذاری دوری کنید که باعث گمراهی و ضلالت می‌شود.<ref>کنز العمال، همان، ج۱، ص۲۲۱، حدیث ۱۱۱۳.</ref> و علی(ع) در این زمینه می‌فرماید: «همانا خداوند پیامبری راهنما را با کتابی گویا، و دستوری استوار برانگیخت؛ هلاک نشود جز کسی که تبهکار است و بدانید که بدعت‌ها به رنگ حق درآمده و هلاک کننده‌اند، مگر خداوند ما را از آن‌ها حفظ فرماید»<ref>نهج البلاغه، خطبه ۱۶۹.</ref> و در جای دیگر فرمود: «بدترین مردم نزد خدا رهبر ستمگری است که خود گمراه و مایه گمراهی دیگران است، که سنت پذیرفته را بمیراند و بدعت ترک شده را زنده گرداند<ref>نهج‌البلاغه، خطبه ۱۶۴.</ref>» در روایات فوق به روشنی به آثار خطرناک بدعت که گمراهی و هلاکت باشد، اشاره شده است.


== ریشه بدعت‌ها ==
== ریشه بدعت‌ها ==
خط ۵۸: خط ۵۸:


== وظیفه مسلمانان و آگاهان جامعه در برابر بدعت‌ها ==
== وظیفه مسلمانان و آگاهان جامعه در برابر بدعت‌ها ==
بر تمام مسلمانان بویژه عالمان و آگاهان جامعه لازم است که در برابر هرگونه انحراف فکری و کج‌اندیشی‌ها مقاومت و مبارزه و مقابله نماید، و یکی از مصداق‌های مهم «امر به معروف و نهی از منکر» مبارزه با بدعت‌ها است. پیامبر اکرم(ص) فرمود:<ref>کنز العمال، همان، ج۱۰، ص۲۱۶، شماره ۲۹۱۴۰.</ref> هرگاه بدعت‌ها ظاهر شد باید آگاهان جامعه (برای مقابله با آن‌ها) علم خود را نشر دهد، (و جواب بدعت‌گذاران را بدهد) و اگر کسی علم خود را کتمان و پنهان کند، مثل این است که تمامی آنچه را که بر محمد(ص) نازل گشته (یعنی قرآن را) کتمان و انکار نموده است.»<ref>فیض کاشانی، محسن، محجه البیضاء، مؤسسه الاعلمی، ج۱، ص۱۲۵.</ref> در حدیث فوق سکوت در برابر بدعت و بدعت‌گذاران گناه بسیار بزرگ در حد انکار قرآن شمرده شده است. پیامبر اکرم(ص) فرمود: «هر کس با بدعت‌گذار کنار آمده و او را مورد احترام قرار دهد (در واقع) به نابودی اسلام کمک (و کمر) بسته است.»<ref>همان.</ref><span></span>
بر تمام مسلمانان بویژه عالمان و آگاهان جامعه لازم است که در برابر هرگونه انحراف فکری و کج‌اندیشی‌ها مقاومت و مبارزه و مقابله نماید، و یکی از مصداق‌های مهم «امر به معروف و نهی از منکر» مبارزه با بدعت‌ها است. پیامبر اکرم(ص) فرمود:<ref>کنز العمال، همان، ج۱۰، ص۲۱۶، شماره ۲۹۱۴۰.</ref> هرگاه بدعت‌ها ظاهر شد باید آگاهان جامعه (برای مقابله با آن‌ها) علم خود را نشر دهد، (و جواب بدعت‌گذاران را بدهد) و اگر کسی علم خود را کتمان و پنهان کند، مثل این است که تمامی آنچه را که بر محمد(ص) نازل گشته (یعنی قرآن را) کتمان و انکار نموده است.»<ref>فیض کاشانی، محسن، محجه البیضاء، مؤسسه الاعلمی، ج۱، ص۱۲۵.</ref> در حدیث فوق سکوت در برابر بدعت و بدعت‌گذاران گناه بسیار بزرگ در حد انکار قرآن شمرده شده است. پیامبر اکرم(ص) فرمود: «هر کس با بدعت‌گذار کنار آمده و او را مورد احترام قرار دهد (در واقع) به نابودی اسلام کمک (و کمر) بسته است.»<ref>فیض کاشانی، محسن، محجه البیضاء، مؤسسه الاعلمی، ج۱، ص۱۲۵.</ref><span></span>
{{مطالعه بیشتر}}
{{مطالعه بیشتر}}


automoderated، ناظمان (CommentStreams)، trustworthy
۱۶٬۰۱۱

ویرایش