علت‌های شکل‌گیری غلات شیعه در جعل حدیث: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
خط ۵۰: خط ۵۰:
====عوامل سیاسی====
====عوامل سیاسی====


* دشمنی با اسلام و اهل بیت(ع):
* '''دشمنی با اسلام و اهل بیت(ع)''': در برخی از موارد، دشمنان اسلام و اهل بیت(ع) مانند امویان و عبّاسیان، برای مخدوش کردن چهره واقعی ائمه و در مواردی تخریب چهره واقعی اسلام، با سخنان غالیانه و نشر آن تلاش می‌کردند به اهداف سیاسی خویش دست یابند.
 
در برخی از موارد، دشمنان اسلام و اهل بیت(ع) مانند امویان و عبّاسیان، برای مخدوش کردن چهره واقعی ائمه و در مواردی تخریب چهره واقعی اسلام، با سخنان غالیانه و نشر آن تلاش می‌کردند به اهداف سیاسی خویش دست یابند.


امام رضا(ع) در اینباره فرمودند: {{عربی|إِنَّ مُخَالِفِینَا وَضَعُوا أَخْبَاراً فِی فَضَائِلِنَا وَ جَعَلُوهَا عَلَی ثَلَاثَه أَقْسَامٍ أَحَدُهَا الْغُلُوُّ … فَإِذَا سَمِعَ النَّاسُ الْغُلُوَّ فِینَا کَفَّرُوا شِیعَتَنَا وَ نَسَبُوهُمْ إِلَی الْقَوْلِ بِرُبُوبِیَّتِنَا|ترجمه=مخالفان ما روایاتی را درخصوص فضائل ما جعل کردند و آن‌ها را سه قسم کردند: یک دسته اخبار مشتمل بر غلوّ است؛.. وقتی مردم سخنان غالیانه را در مورد ما بشنوند، شیعیان ما را تکفیر می‌کنند و آن‌ها را به اعتقاد به ربوبیّت ما منسوب می‌کنند}}.<ref>صدوق، محمّد، عیون أخبار الرّضا علیه السّلام، تهران، جهان، چاپ اول، ۱۳۷۸، ج‏۱، ص۳۰۴.</ref>
امام رضا(ع) در اینباره فرمودند: {{عربی|إِنَّ مُخَالِفِینَا وَضَعُوا أَخْبَاراً فِی فَضَائِلِنَا وَ جَعَلُوهَا عَلَی ثَلَاثَه أَقْسَامٍ أَحَدُهَا الْغُلُوُّ … فَإِذَا سَمِعَ النَّاسُ الْغُلُوَّ فِینَا کَفَّرُوا شِیعَتَنَا وَ نَسَبُوهُمْ إِلَی الْقَوْلِ بِرُبُوبِیَّتِنَا|ترجمه=مخالفان ما روایاتی را درخصوص فضائل ما جعل کردند و آن‌ها را سه قسم کردند: یک دسته اخبار مشتمل بر غلوّ است؛.. وقتی مردم سخنان غالیانه را در مورد ما بشنوند، شیعیان ما را تکفیر می‌کنند و آن‌ها را به اعتقاد به ربوبیّت ما منسوب می‌کنند}}.<ref>صدوق، محمّد، عیون أخبار الرّضا علیه السّلام، تهران، جهان، چاپ اول، ۱۳۷۸، ج‏۱، ص۳۰۴.</ref>


* جاه طلبی‌های سیاسی:
* '''جاه طلبی‌های سیاسی''': امامت امام باقر(ع) مصادف با شروع نشانه‌های ضعف و سستی در حکومت بنی‌امیه بود. درآن زمان، گروه‌های مختلف مردم از گوشه و کنار مملکت اسلامی، نهضت‌هایی را علیه بنی‌امیه شروع کرده بودند و عمده دعوت این نهضت‌ها، بر مبنای طرفداری از اهل بیت(ع) بود. درآن زمان، گر چه ائمه معصومین به واسطه شناختی که از سران این نهضت‌ها داشتند، در آن‌ها شرکت نداشتند، امّا به شدت مورد علاقه و محبّت مردم قرار گرفته بودند. این بود که دنیا طلبان پنداشتند که برای رسیدن به مطامع خود، فرصت خوبی به دست آورده‌اند. عده‌ای از آن‌ها با عنوان کردن صفات غلو آمیز درباره ائمه و حتی رساندن آنان به نبوت و الوهیت، سعی کردند خود را به عنوان امام یا وصی از طرف ائمه(ع) به مردم معرفی کنند و از احساسات بی‌شائبه مردم در راه اهداف دنیوی خود بهره‌برداری کنند.
 
امامت امام باقر(ع) مصادف با شروع نشانه‌های ضعف و سستی در حکومت بنی‌امیه بود. درآن زمان، گروه‌های مختلف مردم از گوشه و کنار مملکت اسلامی، نهضت‌هایی را علیه بنی‌امیه شروع کرده بودند و عمده دعوت این نهضت‌ها، بر مبنای طرفداری از اهل بیت(ع) بود. درآن زمان، گر چه ائمه معصومین به واسطه شناختی که از سران این نهضت‌ها داشتند، در آن‌ها شرکت نداشتند، امّا به شدت مورد علاقه و محبّت مردم قرار گرفته بودند. این بود که دنیا طلبان پنداشتند که برای رسیدن به مطامع خود، فرصت خوبی به دست آورده‌اند. عده‌ای از آن‌ها با عنوان کردن صفات غلو آمیز درباره ائمه و حتی رساندن آنان به نبوت و الوهیت، سعی کردند خود را به عنوان امام یا وصی از طرف ائمه(ع) به مردم معرفی کنند و از احساسات بی‌شائبه مردم در راه اهداف دنیوی خود بهره‌برداری کنند.


به همین جهت است که بیشترین ظهور و بروز غلات مربوط به زمان امام باقر و امام صادق(ع) می‌باشد که حکومت مرکزی، تسلط چندانی بر اوضاع نداشت و مردم عادی می‌توانستند محبت خود به اهل بیت(ع) را ابراز کنند و غلات از این محبت سوء استفاده می‌کردند.<ref>ن. ک: صفری فروشانی، نعمت الله، غالیان، مشهد، بنیاد پژوهشهای اسلامی، چاپ اول، ۱۳۸۸ش، ص۹۳–۹۶.</ref>
به همین جهت است که بیشترین ظهور و بروز غلات مربوط به زمان امام باقر و امام صادق(ع) می‌باشد که حکومت مرکزی، تسلط چندانی بر اوضاع نداشت و مردم عادی می‌توانستند محبت خود به اهل بیت(ع) را ابراز کنند و غلات از این محبت سوء استفاده می‌کردند.<ref>ن. ک: صفری فروشانی، نعمت الله، غالیان، مشهد، بنیاد پژوهشهای اسلامی، چاپ اول، ۱۳۸۸ش، ص۹۳–۹۶.</ref>
۷٬۲۳۰

ویرایش