هروله
هروله چیست؟ آیا امام حسین(ع) در روز عاشورا هروله کرد؟
هَروله نوعی دویدن آرام است که توسط مردان در ایام حج بین صفا و مروه انجام می شود. این عمل در حج مستحب است. در منابع حدیث و تاریخ مطلبی راجع به هروله امام حسین(ع) در روز عاشورا وجود ندارد هر چند انجام آن در مراسم عزاداری محرم به عنوان سوگواری اشکالی ندارد.
معنای هروله
معنای لغوی: به معنی حالتی بین دویدن و راه رفتن عادی است؛ یعنی دویدن آرام.
هرول الرجل: راه رفتن مرد بین دویدن و آهسته رفتن.[۱]
معنای اصطلاحی: هروله به راه رفتن در بخشی از مسعی (محل سعی بین صفا و مروه) که حاجیان و عمره‌گذاران در مکه انجام می‌دهند؛ یعنی سعی بین صفا و مروه که از ارکان حج و عمره است. در قسمتی از این محل مستحب است که حاجی و عمره‌گذار مرد، هروله کند، یعنی به راه رفتن خود کمی سرعت دهد. به طوری که نه راه رفتن عادی باشد و نه دویدن با سرعت. به این عمل هروله می‌گویند.
هروله در انجام حج
فقیهان و عارفان می‌گویند: مستحب است که مردان به صورت آرام، در بخشی از مسیر بین صفا و مروه بدوند و هروله کنند این به معنای فرار از هوای نفس و زیر پا گذاشتن غرور و قدرت آدمی است.[۲]
امام صادق(ع) در حدیثی فرمودند: «وَ هَرْوِلْ هَرْوَلَةً مِنْ هَواكَ وَ تَبرِّياً مِنْ جَميعِ حَوْلِكَ وَ قُوَّتِكَ؛ و هَرْوَله كن امّا هروله‌ای كه در معنا، گريختن از هوای نفس و بيزاری جستن از تمام حول و قوّه‌ات باشد.»[۳]
و هم چنین مستحب است که حاجی در وادی محسّر که مکانی بین مشعر و منی است و محل نابودی اصحاب فیل است، به صورت هروله رد شود و توقف نکند.[۴]
در فلسفه استحباب هروله در مسعی آمده که شیطان خود را به ابراهیم(ع) نمایاند و ابراهیم از دست او گریخت تا با وی هم سخن نشود[۵] یا اینکه ابراهیم به دستور جبرئیل بر شیطان حمله‌ور شد و شیطان گریخت.[۶]
از این رو دویدن (هروله) و به تعبیر دیگر راه رفتن سریع، در بین صفا و مروه مرسوم شد.
هروله در واقعه کربلا
درباره امام حسین(ع) شاید منظور این باشد که امام، رفتن و برگشتنش، به سوی قتلگاه و خیمگاه به صورت، راه رفتن هروله‌ای بوده است، شاید این مطلب اشکالی نداشته باشد، ولی اگر کسی بخواهد بگوید استحباب هروله در حج به خاطر امام حسین(ع) می‌باشد، یا این که مستحب است در روز عاشورا یا در مجالس روضه، هروله کرد، چنین چیزی در اخبار و احادیث وارد نشده است.
امروزه در برخی مناطق، در ایام عزاداری امام حسین(ع) خیمه بر پا کرده و قتلگاه درست می‌کنند و به صورت تعزیه و عزاداری، بین این دو محل، به روش هروله رفت و آمد می‌کنند. این رفتارها اگر صرفاً به عنوان تعزیه و مراسم عزاداری باشد اشکالی ندارد، ولی نبایستی این اموری را که مستند تاریخی ندارد به تاریخ عاشورا نسبت داد.
مطالعه بیشتر
- درکربلا چه گذشت؛ شیخ عباس قمی.
- مقتل مقرم، عبد ارزاق مقرم.
منابع
- ↑ ابن منظور، لسان العرب، ج۱۱، ص۶۹۵، ماده هرول.
- ↑ نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارت، اسرار و معارف حج، تهران، دار الحدیث، ۱۳۸۵ش ص۱۹۱.
- ↑ انصاریان، حسین، عرفان اسلامی، ۱۳۸۶ش، دارالعرفان، جلد ۷، ص ۱۷۸.
- ↑ صافی گلپایگانی، مناسک حج، ص۱۶۴، مسئله ۱۶۳.
- ↑ مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، بيروت، موسسه الوفاء، ۱۴۰۳ق، ج۹۶، ص۲۳۷.
- ↑ مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، بيروت، موسسه الوفاء، ۱۴۰۳ق، ج۹۶، ص۲۳۴.