سؤال

منظور از نفخ صور چیست؟

درگاه‌ها
واژه-ها.png


نفخه صور به معنای دمیدن در شیپور و کنایه از پایان دنیا و آغاز آخرت است. در قرآن جریان نفخ صور و پایان دنیا با عبارات مختلفی همانند صیحه، ناقور، زجره و موارد دیگر آمده است.

معنای لغوی و اصطلاحی

نفخه در لغت به معنای دمیدن است.[۱] صور به معنای «صورت» و «شیپور» است و اینطور گفته‌اند که صور شاخی است که در آن می‌دمند.[۲] علامه طباطبایی می‌فرمایند: «در آیات قرآن چیزی که با آن بتوان «صور» را از لحاظ لفظی تفسیر نمود نیامده است، اما معنای لغوی آن یعنی شاخی که گاهی نیز آن را سوراخ می‌کرده‌اند و در آن می‌دمیدند، همانند شیپور».[۳] بنابر این معنای لغوی نفخه صور، دمیدن در شیپور می‌باشد.

نفخه صور در اصطلاح قرآنی، به پایان حیات این دنیا و آغاز حیات در آخرت گفته می‌شود. استفاده از این عبارت برای این امر در واقع از جنگ‌ها گرفته شده است که معمولاً اتفاقات مهم مثل آغاز و پایان نبردها توسط شیپوری اعلام می‌شد؛ بنابراین می‌توان گفت که نفخ صور، کنایه از اعلام دستور توقف زندگی دنیا و حرکت برای زندگی اخروی است. حضرت اسرافیل به اذن خدا خطاب به مخلوقات می‌گوید: «بمیرید» و بار دیگر می‌گوید: «زنده شوید»[۴]

در قرآن

قرآن در مورد نفخ صور اینطور آمده است: ﴿وَنُفِخَ فِی الصُّورِ فَصَعِقَ مَنْ فِی السَّمَاوَاتِ وَمَنْ فِی الْأَرْضِ إِلَّا مَنْ شَاءَ اللَّهُ ۖ ثُمَّ نُفِخَ فِیهِ أُخْرَیٰ فَإِذَا هُمْ قِیَامٌ یَنْظُرُونَ؛ و در صور دمیده می‌شود، پس هر که در آسمان‌ها و زمین است می‌میرد، مگر کسی را که خدا بخواهد، آن گاه بار دیگر در صور دمیده می‌شود، ناگاه همه آنان بر پای ایستاده می‌نگرند(زمر:۶۸)

کلمه نفخ در ۱۲ بار در آیات دیگر تکرار شده است و کلمات دیگری به معنای صور نیز آمده است مانند:

  • کلمه «صیحه» به معنای فریاد و صدای بلند
  • «ندای منادی» به معنای صدای بلند
  • «ناقور» به معنای کوبیدن به چیزی مثل طبل
  • «زجره» به معنای راندن با صدا
  • «صافه» به معنای فریاد گوشخراش


علامه طباطبایی می‌فرماید: «صور» حقیقتی است موجود که دارای دو گونه صیحه است، صیحه میراننده و صیحه زنده کننده… بنابراین «صیحه» یا «نفخه» چیزی جز کلمه‌ای الهی نیست که آنان را می‌می‌راند و زنده می‌کند.


مطالعه بیشتر

  • آموزش عقاید، آیت الله مصابح یزدی.
  • معاد در قرآن، ج۴، آیت الله جوادی آملی.
  • معادشناسی، ج۴، سید محمد حسین، تهرانی.


منابع

  1. قاموس قرآن، ج۷، ذیل کلمه نفخ.
  2. قاموس قرآن، ج۴، ذیل کلمه صور.
  3. طباطبایی، سید محمد حسین، حیات پس از مرگ، ص۴۳.
  4. مظاهری، معاد در قرآن، ص۱۴۴.