مساجد در آیه ۱۸ سوره جن
خدا در آیه ۱۸ سوره جن می‌فرماید: که مساجد مختص توجه و ذکر خداست و با خدا هیچ‌کسی را نخوانید. مقصود از مساجد چیست؟
خداوند در آیه ۱۸ سوره جن می‌فرماید: ﴿وَ أَنَّ الْمَسَاجِدَ لِلَّهِ فَلَا تَدْعُوا مَعَ اللَّهِ أَحَدًا؛ و مساجد ویژه خداست، پس هیچ کس را با خدا مپرستید.﴾(جن:۱۸) جمله «أَنَّ الْمَساجِدَ لِلَّهِ؛ مساجد ویژه خداست» به منزله علت برای جمله بعد است و تقدیر آیه چنین است: «لا تدعوا مع اللَّه احدا غیره لان المساجد للَّه؛ با خدا احدی غیر او را مخوانید، برای اینکه مساجد تنها مال او است».[۱]
از امام جواد(ع) روایت شده که مراد از مساجد در این آیه، اعضای هفتگانه بدن است که در هنگام سجده باید روی زمین قرار گیرند و عبارتند از: پیشانی، دو کف دست، دو سر زانو و دو سر انگشتان بزرگ پا.
براساس این حدیث مراد از این آیه این است که مواضع هفتگانه برای سجود به خدا اختصاص دارد و مراد از «تَدْعُوا؛ خواندن» نیز همان سجده است؛ در نتیجه معنای آیه چنین می‌شود که سجده و عبادت تنها مخصوص خداوند است و غیر او را نباید عبادت کرد.
فخر رازی در تفسیر خود، نظرات مفسران در مقصود از مساجد در این آیه را نقل کرده است:
- مقصود از مساجد هرجایی است که برای نماز و یاد خدا بنا شود. بنابر این قول، آیه، مسجدها، کنیسه‌ها و کلیساها را شامل می‌شود.
- تمام سطح زمین، به دلیل اینکه پیامبر(ص) فرمود: «جُعِلَتْ لِيَ اَلْأَرْضُ مَسْجِداً وَ طَهُوراً؛ زمین سجده گاه و پاک کننده برای من مقرر شده است» پس در این آیه، گویا خداوند می‌فرماید که بر روی زمین برای غیر خداوند سجده نکنید.
- مساجد را جمع مسجَد (به فتح جیم) به معنای سجود دانسته‌اند که معنای آیه چنین می‌شود: سجده‌ها فقط برای خداوند است و برای غیر خدا سجده نکنید.
- آیه شامل مکه و تمام مساجدی که در آن است، می‌شود.[۲]