لزوم تبعیت از ولی‌فقیه با وجود معصوم نبودن

سؤال

با توجه به اینکه ولی فقیه معصوم نیست، تبعیت از او موجب تعطیلی عقل و تقلیدی شدن امور نمی‌شود؟

درگاه‌ها
حکومت دینی.png
حوزه-و-روحانیت.png


حکومت ایده‌آل و مطلوب در اسلام را حکومتی دانسته‌اند که امامان معصوم(ع)، حاکم در آن باشند. عالمان معتقدند در دوران غیبت که مردم دسترسی به معصومان ندارند، باید تا حد توان به حکومت مطلوب، نزدیک شد. از نگاه این عالمان، جامعه باید حکومت کسی را که به امام معصوم نزدیک‌تر است، پذیرا شود. ظهور این نزدیک بودن را در سه امر دانسته‌اند:

  • علم به احکام کلی اسلام (فقاهت)
  • شایستگی روحی و اخلاقی به گونه‌ای که تحت تأثیر هواهای نفسانی، تهدید و تطمیع قرار نگیرد (تقوا)
  • کارایی در مقام مدیریت جامعه که در بردارنده درک سیاسی و اجتماعی، آگاهی از مسائل بین‌المللی، شجاعت در برخورد با دشمنان و ... است.

فردی که بیش از دیگران، واجد این شرایط باشد، باید رهبری و پیشوایی جامعه را بر عهده بگیرد.[۱]

ولی‌فقیه جامع‌الشرایط اگر چه دارای مقام عصمت نیست امّا در شرایط غیبت معصوم، بهترین گزینه برای اداره جامعه اسلامی حساب شده است. با توجه به ویژگی‌های برجسته فقاهت و عدالت و تقوا،‌ نظارت مجلس خبرگان رهبری و استفاده از مشاوران و کارشناسان، درصد احتمال خطا و اشتباه تا حدود بسیار زیادی کاهش پیدا می‌کند. البته محققان به این نکته توجه داده‌اند که نباید چنین تلقی کرد که اطاعت از دستورات رهبری به معنای تعطیلی عقل است؛ زیرا مردم به تدبر و تعقل در انتخاب‌های خود دعوت شده و حتی قرآن علاوه بر اینکه انسان‌هایی که تعقل نمی‌کنند را بدترین جنبنده معرفی می‌کند[۲] به پذیرش اسلام بر اساس تعقل و نه احساسات دعوت می‌کند

جستار وابسته

منابع

  1. مصباح یزدی، محمد تقی، «اختیارات ولی فقیه در خارج از مرزها»، مجله حکومت اسلامی، سال اول، ش اول، ۱۳۷۵، ص۸۹
  2. «ان شر الدواب عندالله الصم البکم الذین لایعقلون» انفال / ۲۲.