عبدالله بن سبأ

سؤال

عبدالله بن سبا که بود؟ آیا واقعاً یک شخصیت افسانه‌ای است که به تشیع نسبت می‌دهند؟

تیتر

رشید رضا، از متأخرین در این مورد چنین می‌گوید: «شیعه‌گری به نام خلیفه چهارم علی رضی الله عنه، آغاز ایجاد تفرقه دینی و سیاسی امت محمدی گردید و اولین کسی که اصول تشیع را از خود ساخت یک یهودی به نام عبدالله بن سبا بود که با نیرنگ میان این امت تفرقه ایجاد کرد و دین و دنیای آنان را تباه گردانید».[۱]

رشید رضا مدرک این داستان خیالی را کتاب تاریخ ابن اثیر سنی مذهب ذکر می‌کند! و ابن اثیر ضمن نقل این افسانه هیچ اشاره‌ای بر این که این داستان را از چه مصدری آورده نمی‌کند.[۲] و افراد دیگری مثل ابن کثیر،[۳] ابن خلدون،[۴] بستانی، احمد امین، حسن ابراهیم، و نویسندگان دیگر سنی مذهب به این افسانه شهرت عجیبی دادند که مدرک همه آنها به تاریخ طبری برمی‌گردد و طبری هم این داستان را از (سیف بن عمر) نقل می‌کند، که از نظر رجالی «سیف» مورد تأیید نمی‌باشد. چون سیف نه تنها این افسانه را ساخته بلکه او افسانه‌هایی ساخته که قریب به ۱۵۰ تن از قهرمانان این افسانه‌ها به هیچ وجه پا به عرصه وجود نگذاشته‌اند و فقط اندیشه سیف بن عمر است که آنها را آفریده است!


از نظر علمای شیعه عبدالله بن سبا یک شخصیت افسانه‌ای است و هیچ ربطی به تشیع ندارد و سازندگان و اشاعه کنندگان این افسانه طبق فرمایش علامه عسگری انگیزه‌های مختلفی داشتند، زیرا: ۱. افسانه عبدالله سبا، انتقاد و ایرادهائی را که به صحابه پیامبر(ص) متوجه می‌گردید، پرده پوشی می‌نماید، و آنها را پاک و مبری می‌سازد. ۲. این افسانه به مخالفین حکومت خلفا، که شیعیان خاندان عصمت می‌باشند و در تمام دوران تا به امروز مخالف حکومت‌های عصر خود بوده‌اند، نسبت کفر و الحاد داده و آنها را به خارج شدن از دین و آیین معرفی می‌نماید و این جعلیات و افسانه‌ها در تمام عصرها بر ضد شیعه و برای کوبیدن آنها بوده است.[۵]


مطالعه بیشتر

  1. عبدالله بن سبا: نویسنده:علامه عسکری.
  2. پیدایش و گسترش تشیع: نویسنده:محمد باقر صدر، ترجمه مهدی زندیه.


منابع

  1. سید رشید رضا، الشیعه و السنه، ص۴–۶.
  2. ابن اثیر، عزالدین، الکامل فی التاریخ، بیروت: دار صادر، ۱۳۸۵هق، ج۳، ص۹۵.
  3. ابن کثیر، ابو الفداء، البدایه و النهایه، بیروت: مکتبه المعارف، ج۷، ص۱۶۷.
  4. ابن خلدون، المبتدا و الخبر، بیروت: دار احیاء التراث العربی، ج۲، ص۴۲۵.
  5. عسکری، سیدمرتضی، عبدالله بن سبأ و دیگر افسانه‌های تاریخی، انتشارات کوکب، ج۳، ص۲۵۱.