حدیث قیام مردی از اهل قم
آیا روایت قیام مردی از اهل قم، که همراهان او مانند فولاد با صلابت هستند، صحیح است؟
حدیث قیام مردی از اهل قم در کتاب بحارالانوار از امام کاظم(ع) نقل شده و بر اساس آن، مردی از اهل قم، مردم را به سوی حق دعوت می‌کند و گروهی دور او جمع می‌شوند که مانند پاره‌های فولادند و از جنگ خسته نمی‌شوند.[۱]
| اطلاعات حدیث | |
|---|---|
| به نقل از | امام کاظم(ع) |
| راویان | |
| دیگر راویان | علی بن عیسی، ایوب بن یحیی |
| سند | |
| اعتبار سند | ضعیف |
| منابع شیعه | بحار الانوار |
این حدیث را نخستین بار علامه مجلسی (درگذشت ۱۱۱۰ق) در کتاب بحارالانوار به نقل از کتاب تاریخ قم آورده[۱] و در کتاب‌های معتبر و اولیه شیعه ذکر نشده است. در میان راویان این حدیث نام علی بن عیسی وجود دارد که با شماری از راویان مشترک است و مشخص نیست، کدام علی بن عیسی مقصود است. ایوب بن یحیی دیگر راوی این روایت نیز، در کتاب‌های رجالی نیامده و مجهول است.[۲] علاوه بر مجهول بودن، این روایت را مُرسَل نیز دانسته‌اند. حدیث‌شناسان، حدیث مرسل[۳] و مجهول[۴] را ضعیف دانسته‌اند.
برخی مراد از این روایت را امام خمینی بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران و طرفدارانی که در این راه، او را کمک کرده‌اند، شمرده‌اند.[۵] برخی نیز، انطباق این حدیث بر امام خمینی و یاران او را، تنها یک احتمال شمرده و در آن احتمال‌های متعدد دیگری را نیز ممکن دانسته‌اند و به باور آنها، نمی‌توان به صورت قطعی بر موردی خاص تطبیق داد.[۶]
متن و ترجمه
از امام کاظم(ع) نقل شده:
| « | رَجُلٌ مِنْ أَهْلِ قُمَّ یَدْعُو اَلنَّاسَ إِلَی اَلْحَقِّ یَجْتَمِعُ مَعَهُ قَوْمٌ کَزُبَرِ اَلْحَدِیدِ لاَ تُزِلُّهُمُ اَلرِّیَاحُ اَلْعَوَاصِفُ وَ لاَ یَمَلُّونَ مِنَ اَلْحَرَبِ وَ لاَ یَجْبُنُونَ وَ عَلَی اَللَّهِ یَتَوَکَّلُونَ وَ اَلْعٰاقِبَةُ لِلْمُتَّقِینَ[۱]
مردی از اهل قم مردم را به سوی حق دعوت می‌کند و قومی گرداگرد او جمع می‌شوند به صلابت پاره‌های فولاد، تندبادها آنها را به لرزه درنمی‌آورد و از جنگ خسته نمی‌شوند و ترس به خود راه نمی‌دهند و بر خدا توکل می‌کنند و سرانجام، پیروزی از آن متقین است. |
» |
منابع
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ مجلسی، محمد باقر، بحار الأنوار، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ دوم، ۱۴۰۳ق، ج۵۷، ص۲۱۶، حدیث۳۷.
- ↑ نمازی شاهرودی، علی، مستدرکات علم رجال الحدیث، تهران، چاپخانه شفق، چاپ اول، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۷۱۵.
- ↑ مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامی، فرهنگ فقه فارسی، زیر نظر سید محمود هاشمی شاهرودی، مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامی، ج۳، ص۲۶۵.
- ↑ مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامی، فرهنگ فقه فارسی، زیر نظر سید محمود هاشمی شاهرودی، مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامی، ج۳، ص۲۶۹.
- ↑ «قیام امام خمینی در حدیث امام کاظم(ع)»، خبرگزاری رسمی حوزه، تاریخ درج مطلب: ۵ اسفند ۱۳۹۳ش، تاریخ بازدید: ۱۲ بهمن ۱۴۰۰ش.
- ↑ «امام خمینی در خمین متولد شدند، پس با این حال چگونه می‌توان روایت مردی از قم را به ایشان منسوب کرد؟»، پرتال امام خمینی، تاریخ درج مطلب: ۱۲ اردیبهشت ۱۳۹۲ش، تاریخ بازدید: ۱۲ بهمن ۱۴۰۰ش.