سؤال

آیا در جهان آخرت جز بهشت و جهنم جای دیگری هم هست؟ آن‌جا چگونه جایی است و چه کسانی در آن خواهند بود؟

درگاه‌ها
واژه-ها.png


قرآن کریم و روایات ائمه معصومین(ع) به مکانی میان بهشت و جهنم اشاره دارند که نه بخشی از جهنم است و نه بهشت؛ و نام آن اعراف است. اعراف گذرگاه سخت و صعب‌العبوری است که دو قطب سعادت و شقاوت را از هم جدا می‌کند و همچون زمین مرتفعی مشرف بر بهشت و دوزخ است. کسانی که روی آن قرار دارند، بهشتیان و دوزخیان را مشاهده می‌نمایند و با آنها سخن می‌گویند.[۱]

افراد حاضر در اعراف

به نظر مرحوم علامه طباطبائی کسانی در اعراف هستند که از جمله عباد مخلص خداوند می‌باشند و نشانه‌هایی که آیات قرآن برای اعرافیان ذکر نموده فقط بر مردان الهی صدق می‌کند، این‌ها از مقامات عالیه برخوردار هستند، هر دو گروه سعادتمند و شقاوت‌مند را می‌شناسند و اجازه سخن گفتن با اینها را دارند و توانایی شهادت و شفاعت را نیز دارا هستند. آنها می‌توانند در اعراف به شفاعت بپردازند و با هر یک از بهشتیان و جهنمیان سخنی بگویند[۲]

از نظر بعضی از مفسران دو گروه دیگر هم در اعراف هستند:

  • مسلمانان گنه‌کاری که وارد بهشت نشده‌اند و امید ورود آن را دارند.
  • آن‌ها که طاعت‌ها و گناهانشان برابر است[۳]


منابع

  1. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه. چاپ بیست و یکم، ۱۳۷۸، نشر دار الکتب الاسلامیه، تهران، ج۶، ص۹–۱۸۷، سبحانی، جعفر، منشور جاوید، انتشارات مؤسسه سیدالشهداء، چاپ اول، ۱۳۶۹، ج۹، ص۲۵۵.
  2. تفسیر المیزان، اسماعیلیان، ج۸، ص۱۲۱ – ۱۲۵.
  3. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، نشر دار الکتب الاسلامیه، چاپ بیست و یکم، ۱۳۷۸، ج۶، ص۱۸۸؛ و منشور جاوید، ج۱، ص۲۵۴؛ و برهان، ج۲، ص۱۸.