سؤال

اصهب که در روایات مربوط به نشانه‌های ظهور امام مهدی(ع) ذکر شده، کیست؟

درگاه‌ها
درگاه مهدویت.png
واژه-ها.png


اَصهَب بر اساس روایات، یکی از رقیبان سفیانی و مدعیان کسب قدرت قبل از ظهور امام مهدی(ع) است، که سفیانی در شام بر او پیروز خواهد شد.

اصهب در لغت به معنای شتر سرخ مو است و به رومیان نیز به دلیل رنگ چهره و دشمنی با اسلام اصهب گفته می‌شود.[۱]

بر اساس روایتی که جابر بن یزید جعفی از امام باقر(ع) نقل کرده، یکی از نشانه‌های ظهور امام مهدی(ع) برافراشته شدن سه پرچم است: پرچم اصهب، پرچم ابقع و پرچم سفیانی. طبق این روایت، اختلاف میان صاحبان این سه پرچم، باعث ویرانی شام خواهد شد.[۲] در روایتی دیگر گفته شده سفیانی با اصهب خواهد جنگید و او را خواهد کشت.[۳]

به نظر مى‌‏رسد كه أبقع فرمانروا، (يعنى كسى كه نقطه سياه و سفيد در چهره دارد) در فرمان‌روائى شام از رقيبش أصهب‏ يعنى (زرد چهره) سابقه ‏دارتر است، زيرا روايات خاطرنشان مى‌سازد كه قيام أصهب‏ از خارج پايتخت يا مركز به وجود مى‌‏آيد و وى بر سر استيلاى بر آن شكست مى‌‏خورد. در حالی كه أبقع قدرتمند اصلى و يا انقلاب‏گرى است كه تا اندازه‌‏اى پيروز مى‌‏شود و أصهب‏ به رقابت با او برخاسته و از خارج پايتخت بر او حمله‌‏ور مى‏‌شود؛ اما هيچكدام نمى‌‏توانند بر ديگرى پيروزى قاطعى را به دست آورند، ازاين‏‌رو سفيانى از اين فرصت استفاده نموده و از خارج پايتخت دست به يورش مى‌‏زند و هردوى آن‌ها را تارومار مى‌‏كند. احتمالا أصهب‏ غير مسلمان است زيرا برخى از روايات او را با صفت «علج» كه معمولا وصف كفّار است تعريف نموده است. اما گرايش سياسى أبقع و أصهب، از رواياتى كه آن دو را نكوهش نموده است برمى‌‏آيد كه آن‌ها مخالف و دشمن اسلام و طرفدار هواداران دشمنان اسلام و كفّار مى‌‏باشند و از روايتی استفاده مى‌‏شود كه أصهب هوادار روس (تركان) است. [۴]

در روایتی از امام باقر(ع)، ابقع و اصهب یک نفر معرفی شده‌اند. در حدیثی، امام باقر(ع) به برید از علامات قریب به ظهور امام زمان فرمود یا برید از جمع اصهب دوری کن. گفتم اصهب چیست؟ فرمود: ابقع. گفتم ابقع چیست؟ فرمود ابرص.[۵] اما در اکثر روایات اصهب غیر از ابقع تلقی شده است.

جستارهای وابسته

منابع

  1. تونه‌ای، مجتبی، فرهنگ الفبایی مهدویّت، ص۱۰۷.
  2. مفید، محمد بن محمد، الإرشاد للمفید، ترجمه رسولی محلاتی، ۲جلد، اسلامیه، تهران، چاپ: دوم، بی تا.
  3. ابن ابی زینب، محمد بن ابراهیم، الغیبه (للنعمانی)، ترجمه فهری، دار الکتب الإسلامیه، تهران، ۱۳۶۲ ش.
  4. كورانى، على، عصر ظهور، تهران، موسسه انتشارات امير كبير، چ ۶، ۱۳۸۲ش، ص۱۱۰..
  5. ابن عطيه، جميل حمود، أبهى المداد في شرح مؤتمر علماء بغداد، بيروت، مؤسسة الأعلمي‏، چ ۱، ۱۴۲۳ق، ج۲، ص۶۸۷.