«اگر همه مردم خردمند بودند دنیا ویران می‌شد»

سؤال

حدیثی را از امام حسن عسکری(ع) خواندم به این مضمون که اگر همه مردم خرد می‌ورزیدند دنیا ویران می‌شد. این را تفسیر و توضیح نمایید.

روایتی از امام حسن عسکری(ع) نقل شده که اگر همه مردم خردمند بودند دنیا ویران می‌شد: «لَو عَقَلَ أهلُ الدنيا خَرِبَتْ؛ اگر اهل دنيا عقل خود را به كار مى بستند، دنيا ويران مى شد.[۱]»

این روایت در کتابی متعلق به قرن پنجم نقل شده است.[۲] ابن‌فهد حلی (۷۵۷-۸۴۱ق) از عالمان شیعه این روایت را نقل کرده و معتقد است عقل سالم اعتنایی به این دنیا ندارد.[۳] علامه مجلسی در بحارالانوار به این روایت اشاره کرده اما غیر از توضیح ابن‌فهد حلی[۴]، توضیح دیگری ارائه ننموده است.[۵]

آقاجمال خوانساری در شرح بر غرر الحکم این روایت را چنین تشریح می‌کند که «اگر همه عاقل كامل بودند، كسى از ايشان مشغول كار دنيا نمی‌‏شد و نظام آن بر هم می‌‏خورد و خراب می‌‏شد».[۶]


منابع

  1. ابن‌فهد حلی، عدة الداعي و نجاح الساعي، قم، دارالکتاب الاسلامی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۱۳۶.
  2. حلوانی، حسين بن محمد، نزهة الناظر و تنبيه الخاطر، محقق و مصحح: مدرسة الإمام المهدي‏، قم، مدرسة الإمام المهدي‏، ۱۴۰۸ق، ص۱۴۵.
  3. ابن‌فهد حلی، عدة الداعي و نجاح الساعي، قم، دارالکتاب الاسلامی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۱۳۷.
  4. علامه مجلسی، محمدباقر، بحار الأنوار، بیروت، دارالاحیاء التراث، ۱۴۰۳ق، ج۹۰، ص۳۷۲.
  5. علامه مجلسی، محمدباقر، بحار الأنوار، بیروت، دارالاحیاء التراث، ۱۴۰۳ق، ج۱، ص۹۵؛ ج۷۵، ص۳۷۷.
  6. آقا جمال خوانساری، محمد بن حسين‏، شرح آقا جمال خوانسارى بر غرر الحكم و درر الكلم، تهران، دانشگاه تهران‏، ۱۳۶۶ش، ج۵، ص۱۱۱.