کوفی اهوازی: تفاوت میان نسخه‌ها

{{پاسخ}}'''حسین بن سعید اهوازی''' مشهور به کوفی اهواز، محدث و فقیه قرن سوم، از اصحاب امام رضا(ع)، امام جواد(ع) و امام هادی(ع) است. دو کتاب او به نام الزهد و المومن منتشر شده است. در کتاب رجالی او توثیق شده و از جایگاه مهم و برجسته‌ای برخوردار است. وی که از اصحاب امامان متأخر است توانسته بخش قابل توجهی از تراث امامیه را از سدة دوم به سدة سوم هجری منتقل کند. تعداد روایت حسین بن سعید در کتب اربعه ۵۸۶۶ حدیث است.

[[پرونده:المؤمن.jpg|بندانگشتی| کتاب «المؤمن» نوشته حسین بن سعید کوفی اهوازی|297x297پیکسل]]

حسین‌بن سعید اهوازی، فقیه و محدّث امامی نیمه اول قرن سوم که همراه با برادرش حسن، آثار فقهی و حدیثی مهمی تألیف کرد. این دو برادر در کوفه به دنیا آمدند، ولی سال تولد آنان مشخص نیست. حسین‌بن سعید و برادرش حسن از کوفه به اهواز رفتند. پس از مدتی، حسین به قم مهاجرت کرد و در آنجا سکنا گزید. میزبان او در قم حسن‌بن آبان قمی بود. حسین‌بن سعید در قم درگذشت. سال درگذشت او دانسته نیست، ولی گفته‌اند که تا ۲۵۴ زنده بوده است<ref>عدالت‌نژاد، سعید، «حسین بن سعید»، دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دانشنامه جهان اسلام، تهران، ۱۳۹۳، ج۱۳، ذیل مدخل.</ref>

 

 

 

نجاشی (همان‌جا) نام کتابهای حسین‌بن سعید را چنین ذکر کرده است: الوضوء، الصلوة، الزکاة، الصوم، الحج، النکاح، الطلاق، العِتْق و التدبیر و المکاتبة، الاَیمان و النذور، التجارات و الاجارات، الخمس، الشهادات، الصید و الذبائح، المکاسب، الاشربة، الزیارات، التقیه، الرَّدُ علی‌الغُلاة، المناقب، المثالب، الزهد، المروّة، حقوق المؤمنین و فضلهم، تفسیرالقرآن، الوصایا، الفرائض، الحدود، الدیات، الملاحم، الدعاء. در فهرستهای متأخر، نام برخی کتابها با اندکی تفاوت آمده است.<ref>عدالت‌نژاد، سعید، «حسین بن سعید»، دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دانشنامه جهان اسلام، تهران، ۱۳۹۳، ج۱۳، ذیل مدخل.</ref>

 

 

کتب ثلاثین یا الفقه المکمّل، حسین بن سعید بن حمّاد کوفی اهوازی. وی از معاصران امام رضا، امام جواد و امام هادی علیهم السلام و از راویان برجسته و موثّق امامیه است. که بنا بر قول مرحوم مجلسی اوّل، در طبقه هفتم روات قرار می‌گیرد. ابن ندیم در توصیف حسین بن سعید می‌نویسد: أوسع أهل زمانها بالفقه و الآثار و المناقب و غیر ذلک من علوم الشیعة. گفتنی است که حسین بن سعید، کتاب‌های مورد بحث را با همراهی برادرش حسن نگاشته است. از مجموعه کتاب‌های کوفی اهوازی، کتاب المؤمن و کتاب الزهد، به انتشار رسیده‌اند. از امتیازات کتب حسین بن سعید، آن است که میزانی در سنجش صحّت و سقم دیگر کتب محسوب می‌شده است، به طوری که دانشمندان علم رجال، کتب بسیاری را به کتب حسین بن سعید تشبیه کرده‌اند. و این ویژگی، درباره دیگر کتب متقدّمان به چشم نمی‌خورد.<ref>مجموعه مؤلفان، مجموعه مقالات فارسی کنگره بین‌المللی ثقة الاسلام کلینی، بیتا، بیجا، ج۳، ص۳۱ و ۳۲ و ۳۳.</ref>

وی که از اصحاب امامان متأخر است توانسته بخش قابل توجهی از تراث امامیه را از سدة دوم به سدة سوم هجری منتقل کند. تعداد روایت حسین بن سعید در کتب اربعه ۵۸۶۶ حدیث است. شیخ طوسی در کتاب فهرست می‌گوید حسین بن سعید مورد وثوق علما و ثقه می‌باشد. حسین بن سعید از راویان ممتاز و فقیهی پرتلاش در نقل احادیث معصومان است. مجموعه‌های روایی بزرگ همچون کتب اربعه، مرهون زحمات و تلاش‌های اوست.<ref>تازه مرد، محمد، غلامعلی، مهدی، «نقش حسین بن سعید در انتقال تراث امامیه»، آموزه‌های حدیثی، پاییز و زمستان ۱۳۹۹، شماره ۸، ص۱۴۱ تا ۱۶۲.</ref>

حسین‌بن سعید را فردی موثق دانسته‌اند. وجود نام وی در اسنادِ بیش از پنج‌هزار حدیث موجود شیعه، نشان‌دهنده رتبه والای او در فقه و حدیث است (رجوع کنید به خویی، ج ۵، ص ۲۴۵–۲۶۵). فقها و سیره‌نگاران نیز مقام او را ستوده‌اند؛ مثلاً محقق حلّی (ج ۱، ص ۳۳) او را از فقهای معتبر شمرده و ابن‌ندیم (همان‌جا) وی و برادرش حسن را آگاه‌ترین افراد عصر خود به فقه و آثار شیعه دانسته است.<ref>عدالت‌نژاد، سعید، «حسین بن سعید»، دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دانشنامه جهان اسلام، تهران، ۱۳۹۳، ج۱۳، ذیل مدخل.</ref>

او از استادان بسیاری از کوفه و قم، درس آموخته و از آنان، نقل روایت کرده است. شمار استادان او را ۱۴۰ نفر یاد کرده‌اند که ابن ابی عُمَیر، بزنطی، حسن بن سعید، حمّاد بن عیسی، صفوان بن یحیی، عثمان بن عیسی، علی بن نعمان، فضّالة بن ایوب، قاسم بن محمّد، قاسم بن عروه و محمّد بن سنان از آن جمله اند. تعداد نوزده راوی نیز از او حدیث شنیده‌اند که برخی از آنان، عبارت اند از: احمد بن محمّد بن عیسی اشعری، حسین بن حسن بن اَبان و علی بن مهزیار. رجالیان، او را به وثاقت و جلالت، توصیف کرده‌اند. ابن ندیم، او و برادرش حسن را معروف‌ترین افراد عصر خویش در فقه، روایت، مناقب و دیگر علوم شیعی دانسته است.<ref>محمدی ری شهری، شناختنامه حدیث، ج۳، ص۸۶ و ۸۷. به نقل از [http://hadith.net/post/30262/%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86-%D8%A8%D9%86-%D8%B3%D8%B9%DB%8C%D8%AF-%D8%A7%D9%87%D9%88%D8%A7%D8%B2%DB%8C/ «حسین بن سعید اهوازی»]، سایت حدیث نت، تاریخ بازدید: ۱۴۰۱.</ref>

نام وی در کتب اربعه، در ۵ هزار و ۸۶۶ سند، در موضوعات مختلف فقهی، اعتقادی، اخلاقی و تفسیری واقع شده است. فهرست نگاران، کتاب‌های او با کمک برادرش حسن را سی کتاب یاد کرده‌اند که جزﺀ اصول و کتب معتمَد و مشهور شیعه به‌شمار می‌آیند؛ این مجموعه کتاب‌ها در فهرست نجاشی ملاک سنجش کتاب‌های دیگر راویان قرار گرفته است.<ref>محمدی ری شهری، شناختنامه حدیث، ج۳، ص۸۶ و ۸۷. به نقل از [http://hadith.net/post/30262/حسین-بن-سعید-اهوازی/ «حسین بن سعید اهوازی»]، سایت حدیث نت، تاریخ بازدید: ۱۴۰۱.</ref>

[[پرونده:حسین بن سعید.jpg|بندانگشتی| کتابی با موضوع حسین بن سعید کوفی اهوازی|286x286پیکسل]]

* الزهد، حسین بن سعید کوفی اهوازی (۲۵۰ ه‍.ق)، تحقیق: غلام رضا عرفانیان، فرهنگ، قم، چاپ دوم ۱۴۰۲ ه‍.ق

  | شناسه =

  | تیترها =

  | ویرایش =

  | لینک‌دهی =

  | تغییر مسیر =

  | اولویت =

  | کیفیت =