کنیه‌ها و لقب‌های امام علی(ع): تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۲: خط ۱۲:


معروفترین کنیه‌های امام علی(ع) عبارتند از:
معروفترین کنیه‌های امام علی(ع) عبارتند از:
* ابوالحسن؛<ref>المفید، محمد بن محمد، الإرشاد في معرفة حجج الله على العباد، قم،‌ كنگره شيخ مفيد، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۵.</ref>
* ابوالحسن.<ref>المفید، محمد بن محمد، الإرشاد في معرفة حجج الله على العباد، قم،‌ كنگره شيخ مفيد، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۵.</ref>
* ابوالسِّبْطَیْن، به‌معنای پدر دو نواده که منظور از سبطین [[مام حسن(ع)|امام حسن(ع)]] و [[امام حسین(ع)‌]] دانسته شده است؛<ref>ابن شهرآشوب، محمد بن علی، مناقب آل أبی‌طالب عليهم السلام، تحقیق علی اشرف، قم، المکتبة الحيدرية، ۱۴۳۱ق، ج۵، ص۴۶۶.</ref>
* ابوالسِّبْطَیْن، به‌معنای پدر دو نواده که منظور از سبطین [[مام حسن(ع)|امام حسن(ع)]] و [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)‌]] دانسته شده است.<ref>ابن شهرآشوب، محمد بن علی، مناقب آل أبی‌طالب عليهم السلام، تحقیق علی اشرف، قم، المکتبة الحيدرية، ۱۴۳۱ق، ج۵، ص۴۶۶.</ref>
* ابوالرّیْحانَتَیْن، به‌معنای پدر دو ریحانه که مراد از دو ریحانه امام حسن(ع) و امام حسین(ع)‌ قلمداد شده است؛<ref>المرعشی الشوشتری، القاضی نورالله الحسینی، إحقاق الحق و إزهاق الباطل،‌ تحقیق السید شهاب‌الدین المرعشی النجفی، قم، مكتبة آية‌الله المرعشی النجفی، ۱۴۰۹ق،  ج۲۰، ص۴۳۸.</ref>
* ابوالرّیْحانَتَیْن، به‌معنای پدر دو ریحانه که مراد از دو ریحانه امام حسن(ع) و امام حسین(ع)‌ قلمداد شده است.<ref>المرعشی الشوشتری، القاضی نورالله الحسینی، إحقاق الحق و إزهاق الباطل،‌ تحقیق السید شهاب‌الدین المرعشی النجفی، قم، مكتبة آية‌الله المرعشی النجفی، ۱۴۰۹ق،  ج۲۰، ص۴۳۸.</ref>
* ابو الاَئِمَه، به معنای پدر امامان.<ref>سبط بن الجوزی، يوسف بن قزاوغلى‌، تذكرة الخواص من الأمة بذكر خصائص الأئمة، تحقیق حسین تقی‌زاده،‌ قم، مركز الطباعة و النشر المجمع العالمی لاهل البيت عليهم السلام، ۱۴۲۶ق، ج۲، ص۳۸۲.</ref>
* ابو الاَئِمَه، به معنای پدر امامان.<ref>سبط بن الجوزی، يوسف بن قزاوغلى‌، تذكرة الخواص من الأمة بذكر خصائص الأئمة، تحقیق حسین تقی‌زاده،‌ قم، مركز الطباعة و النشر المجمع العالمی لاهل البيت عليهم السلام، ۱۴۲۶ق، ج۲، ص۳۸۲.</ref>


خط ۲۰: خط ۲۰:
لقب نامی است غیر از اسم اصلی شخص که با آن خوانده می‌شود و دلالت بر مدح یا ذم او دارد.<ref>دهخدا، لغت‌نامهٔ دهخدا، ج۱۲، ص۱۷۴۱۷.</ref>
لقب نامی است غیر از اسم اصلی شخص که با آن خوانده می‌شود و دلالت بر مدح یا ذم او دارد.<ref>دهخدا، لغت‌نامهٔ دهخدا، ج۱۲، ص۱۷۴۱۷.</ref>


در منابع مختلف شیعه و اهل‌سنت القاب فراوانی برای امام علی(ع) آمده است؛ برخی از لقب‌های امام علی(ع) عبارتند از:
در منابع مختلف شیعه و اهل‌سنت القاب فراوانی برای امام علی(ع) آمده است:
* ابوتراب، به‌معنای صاحب خاک یا شخص خاک‌آلود. این لقب از سوی [[پیامبر(ص)]] دربارهٔ امام علی به‌کار برده شد.<ref>المجلسی، محمدباقر بن محمدتقی، بحارالانوار، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ق، ج۳۵، ص۵۱.</ref>
* [[ابوتراب]]، به‌معنای صاحب خاک یا شخص خاک‌آلود. این لقب از سوی [[پیامبر(ص)]] دربارهٔ امام علی به‌کار برده شد.<ref>المجلسی، محمدباقر بن محمدتقی، بحارالانوار، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ق، ج۳۵، ص۵۱.</ref>
* [[لقب اسدالله|اسدالله]]، به‌معنای شیر خدا. به کار رفتن عنوان اسد دربارهٔ انسان کنایه از شجاعت است.<ref>المجلسی، بحارالانوار، ج۳۹، ص۷۳-۷۴.</ref>
* [[لقب اسدالله|اسدالله]]، به‌معنای شیر خدا. به کار رفتن عنوان اسد دربارهٔ انسان کنایه از شجاعت است.<ref>المجلسی، بحارالانوار، ج۳۹، ص۷۳-۷۴.</ref>
* [[امیرالمؤمنین]]، از القاب اختصاصی امام علی(ع) است و شیعیان این لقب را برای دیگر امامان(ع) به‌کار نمی‌برند.<ref>العیاشی، محمد بن مسعود، تفسیر العیاشی، بیروت، مؤسسة الاعلمی للمطبوعات، ۱۴۱۱ق، ج۱، ص۳۰۲.</ref>
* [[امیرالمؤمنین]]، از القاب اختصاصی امام علی(ع) است و شیعیان این لقب را برای دیگر امامان(ع) به‌کار نمی‌برند.<ref>العیاشی، محمد بن مسعود، تفسیر العیاشی، بیروت، مؤسسة الاعلمی للمطبوعات، ۱۴۱۱ق، ج۱، ص۳۰۲.</ref>
* صدیق اکبر، به‌معنای بسیار راست‌گوست و از القاب اختصاصی امام علی(ع) است.<ref>الاربلی، علی بن عیسی، کشف الغمة فی معرفة الائمة، بیروت دارالأضواء، ۱۴۰۵، ج۲، ص۱۲.</ref>
* صدیق اکبر، به‌معنای بسیار راست‌گوست و از القاب اختصاصی امام علی(ع) است.<ref>الاربلی، علی بن عیسی، کشف الغمة فی معرفة الائمة، بیروت دارالأضواء، ۱۴۰۵، ج۲، ص۱۲.</ref>
* صالح المؤمنین، این لقب در آیهٔ چهارم [[سوره تحریم|سورهٔ تحریم]] آمده است. در منابع شیعه و اهل‌سنت، امام علی(ع) را تنها مصداق صالح المؤمنین دانسته‌اند.<ref>برای نمونه‌ای از شیعه ن.ک: الحویزی، تفسیر نورالثقلین، عبدعلی بن جمعة، تحقیق السید هاشم الرسولی المحلاتی، قم، مؤسسهٔ مطبوعاتی اسماعیلیان، ۱۴۱۵ق، ج۵، ص۳۷۰؛ نیز: برای نمونه‌ای از اهل‌سنت ن.ک: السیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، الدر المنثور فی التفسیر الماثور، قم، مكتبة آية‌الله المرعشی النجفی، ۱۴۰۴ق، ج۶، ص۲۴۴.</ref>
* صالح المؤمنین، این لقب در آیهٔ چهارم [[سوره تحریم|سورهٔ تحریم]] آمده است. در منابع شیعه و اهل‌سنت، امام علی(ع) را تنها مصداق صالح المؤمنین دانسته‌اند.<ref>برای نمونه‌ای از شیعه ن.ک: الحویزی، تفسیر نورالثقلین، عبدعلی بن جمعة، تحقیق السید هاشم الرسولی المحلاتی، قم، مؤسسهٔ مطبوعاتی اسماعیلیان، ۱۴۱۵ق، ج۵، ص۳۷۰؛ نیز: برای نمونه‌ای از اهل‌سنت ن.ک: السیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، الدر المنثور فی التفسیر الماثور، قم، مكتبة آية‌الله المرعشی النجفی، ۱۴۰۴ق، ج۶، ص۲۴۴.</ref>
* [[فاروق]]، به‌معنای جداکننده حق از باطل است. بر اساس منابع شیعه، رسول خدا(ص) امام علی(ع) را فاروق نامید.<ref>الصدوق، محمد بن علی، الامالی، بیروت، مؤسسة الاعلمی للمطبوعات، ۱۴۰۰ق، ص۳۱.</ref> برخی از اهل‌سنت، [[عمر بن خطاب]] را فاروق می‌دانند.<ref>الذهبى محمد بن احمد، تاريخ الاسلام و وفيات المشاهير و الأعلام، تحقيق عمر عبد السلام تدمرى، بيروت، دار الكتاب العربى، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۱۸۰.</ref>
* [[فاروق]] به‌معنای جداکننده حق از باطل است. بر اساس منابع شیعه، رسول خدا(ص) امام علی(ع) را فاروق نامید.<ref>الصدوق، محمد بن علی، الامالی، بیروت، مؤسسة الاعلمی للمطبوعات، ۱۴۰۰ق، ص۳۱.</ref> برخی اهل‌سنت، [[عمر بن خطاب]] را فاروق می‌دانند.<ref>الذهبى محمد بن احمد، تاريخ الاسلام و وفيات المشاهير و الأعلام، تحقيق عمر عبد السلام تدمرى، بيروت، دار الكتاب العربى، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۱۸۰.</ref>
* کَرّار غیرُ فَرّار، به‌معنای حمله‌کننده بی‌گریز. این لقب توسط پیامبر(ص) در [[غزوه خیبر|غزوهٔ خیبر]] به امام علی(ع) داده شد؛ زمانی که چند تن از [[صحابه]] نتوانستند پیروزی کسب کنند و از صحنهٔ جنگ فرار کردند.<ref>المفید، الارشاد، ج۱، ص۶۴.</ref>
* کَرّار غیرُ فَرّار، به‌معنای حمله‌کننده بی‌گریز. این لقب توسط پیامبر(ص) در [[غزوه خیبر|غزوهٔ خیبر]] به امام علی(ع) داده شد؛ زمانی که چند تن از [[صحابه]] نتوانستند پیروزی کسب کنند و از صحنهٔ جنگ فرار کردند.<ref>المفید، الارشاد، ج۱، ص۶۴.</ref>
* یعسوب‌ الدین، به‌معنای بزرگ، سرپرست و رهبر مؤمنین است که از سوی پیامبر(ص) به امام علی(ع) داده شده است.<ref>الامینی، عبدالحسین، الغدیر فی الکتاب و السنة و الادب، بیروت، دارالکتاب العربی، ۱۳۹۷ق، ج۲، ص۳۱۳.</ref>
* یعسوب‌ الدین، به‌معنای بزرگ، سرپرست و رهبر مؤمنان است که از سوی پیامبر(ص) به امام علی(ع) داده شد.<ref>الامینی، عبدالحسین، الغدیر فی الکتاب و السنة و الادب، بیروت، دارالکتاب العربی، ۱۳۹۷ق، ج۲، ص۳۱۳.</ref>
* صاحب اللواء، به‌معنای پرچمدار جنگ است که به خاطر نقش امام علی(ع) به‌عنوان پرچم‌دار و جلودار جنگ‌های دوران رسول خدا(ص) به این نام خوانده شد.<ref>المفید، الارشاد، ج۱، ص۷۹.</ref>
* صاحب اللواء، به‌معنای پرچمدار جنگ است که به خاطر نقش امام علی(ع) به‌عنوان پرچم‌دار و جلودار جنگ‌های دوران رسول خدا(ص) به این نام خوانده شد.<ref>المفید، الارشاد، ج۱، ص۷۹.</ref>
* قرآن ناطق، لقبی است که امام علی(ع) در جریان [[جنگ صفین]] خود را به این لقب موصوف کرد.<ref>القندوزی الحنفی، سلیمان بن ابراهیم، ینابیع الموده لذوالقربی، تحقیق علی بن جمال اشرف الحسینی، قم،‌ دار الاسوة، ۱۴۲۲ق، ج۱، ص۲۱۴.</ref>
* قرآن ناطق، لقبی است که امام علی(ع) در جریان [[جنگ صفین]] خود را به این لقب موصوف کرد.<ref>القندوزی الحنفی، سلیمان بن ابراهیم، ینابیع الموده لذوالقربی، تحقیق علی بن جمال اشرف الحسینی، قم،‌ دار الاسوة، ۱۴۲۲ق، ج۱، ص۲۱۴.</ref>
۱۱٬۸۷۷

ویرایش