کنیز بودن مادران هفت امام شیعه
مادران برخی امامان شیعه، کنیز بوده‌اند:
- مادر امام سجاد(ع)
مادر امام سجاد(ع) شهربانو بود. او دختر یزدگرد پادشاه ایران که پس از فتح شهرهای ایران به دست مسلمانان، اسیر و به مدینه برده شد. او توسط امام علی(ع) آزاد گردید و به همسری امام حسین(ع) درآمد.[۱] بر اساس روایتی در کتاب اصول کافی امام علی(ع) به فرزندش امام حسین(ع) سفارش کرد از همسرش شهربانو به خوبی محافظت کند، زیرا در آینده‌ای نزدیک برای وی فرزندی خواهد آورد که بهترین اهل زمین خواهد بود.[۲]
- مادر امام کاظم(ع)
حُمَیدَه همسر امام صادق(ع) و مادر امام کاظم(ع) بود.[۳] بنابر روایتی، امام باقر(ع) حمیده را از برده‌فروشی خرید و به فرزندش امام صادق(ع) بخشید.[۴] بنابر منابع حدیثی، امام صادق(ع) پاسخگویی به سؤال فقهی یکی از اصحاب خود را به همسرش حمیده، ارجاع داده و از او خواست تا کنیزش را نزد حمیده بفرستد و پاسخ سؤالش را دریافت کند.[۵] امام صادق(ع) حمیده را به همراه برخی دیگر، برای ادای حقوق اهل مدینه می‌فرستاد.[۶] همچنین حمیده یکی از پنج نفری شمرده شده که امام صادق(ع) به عنوان وصی خود معرفی کرد.[۷]
- مادر امام رضا(ع)
نجمه، مادر امام رضا(ع)[۸] کنیزی از مغرب بود که توسط حمیده (همسر امام صادق) خریداری شد. بر اساس روایتی، روزی حمیده پیامبر(ص) را در خواب دید که به او دستور داد نجمه را به ازدواج فرزندش موسی(ع) درآورد؛ زیرا فرزندی به دنیا خواهد آورد که بهترین فرد روی زمین باشد. حمیده کنیزش نجمه را به فرزندش امام کاظم(ع) بخشید و از او خواست در حق وی نیکی کند.[۹] نجمه را از زنان مؤمن، پارسا و نجیب دانسته‌اند.[۹]
- مادر امام جواد(ع):
سَبِیکه، معروف به سبیکه نُوبِیَّه و خَیْزُران مادر امام جواد(ع) بود. بنابر روایات، او کنیز[۱۰] و از خانواده ماریه قبطیه همسر پیامبر اسلام بود.[۱۱] مسعودی، تاریخ‌نگار قرن چهارم قمری، در کتاب اثبات الوصیة او را ستوده است.[۱۲]
- مادر امام هادی(ع):
سمانه مغربیه، مادر امام هادی(ع)،[۱۳] کنیزی بود که به دستور امام جواد(ع) به هفتاد دینار خریداری شد.[۱۴] او بسیار روزه می‌گرفت و نماز می‌خواند.[۱۵] امام هادی(ع) در حدیثی، مادرش را عارف بر حقش و اهل بهشت دانسته است.[۱۶] سمانه در زمره زنان راوی حدیث نام برده شده است.[۱۷]
- مادر امام حسن عسکری(ع):
حُدَیث مادر امام عسکری(ع)، کنیز[۱۸] و متولی موقوفات و صدقات آن امام بود. او همچنین واسطه بین امام مهدی(ع) و مردم نیز بود. منابع شیعی از حُدیث به بزرگی یاد کرده و او را ستوده‌اند.[۱۹] علامه مجلسی در کتاب جلاء العیون او را زنی عفیف، کریم و در نهایت ورع و تقوا معرفی می‌کند[۲۰] و شیخ عباس قمی در انوار البهیه می‌نویسد وی پارساترین و پاکدامن‌ترین بانوی زمان خود بوده و راویان او را از بانوان عارفه و صالحه برشمرده‌اند.[۲۱]
- مادر امام زمان(ع)
نرجس کنیز امام عسکری(ع) و مادر امام زمان(ع) بود.[نیازمند منبع] برخی او را شاهزاده‌ی رومی معرفی کرده‌اند.[نیازمند منبع] «حکیمه خاتون» دختر امام جواد(ع)، نجمه را سرآمد و سرور خاندان خویش می‌نامید.[نیازمند منبع]
منابع
- ↑ ترابی، احمد، امام سجاد(ع) جمال نیایشگران، انتشارات آستان قدس رضوی.
- ↑ کلینی، اصول کافی، ج۲، ص۳۶۹.
- ↑ ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبیین، دارالمعرفة، ص۴۱۳.
- ↑ کلینی، الکافی، ۱۳۶۳ش، ج۱، ص۴۷۷.
- ↑ کلینی، الکافی، ۱۳۶۳ش، ج۴، ص۳۰۱.
- ↑ حر عاملی، هداية الأمة، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۳۳۱.
- ↑ قرشی، حیاة الامام موسی بن جعفر(ع)، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۴۱۵-۴۱۶.
- ↑ صدوق، عیون اخبارالرضا، ۱۳۷۸ق، ج۱، ص۱۴.
- ↑ ۹٫۰ ۹٫۱ شیرازی، علی، زنان نمونه، قم، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه، ص۲۴۰.
- ↑ مجلسی، بحارالانوار، بیروت، ج۵۰، ص۱.
- ↑ کلینی، اصول کافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۴۹۲.
- ↑ نگاه کنید به: مسعودی، اثبات الوصیة للامام علی بن ابی طالب، ۱۳۸۴ش، ص۲۱۶.
- ↑ امین، اعیان الشیعه، دارالتعارف للمطبوعات، ج۲، ص۳۶؛ طبرسی، اعلام الوری، دارالکتب الإسلامیه، ص۳۵۵.
- ↑ حسون، أعلام النساء المؤمنات، ۱۳۷۹ش، ص۵۱۷.
- ↑ محلاتی، ریاحین الشریعه، ج۳، دارالکتب الإسلامیه، ص۲۳.
- ↑ طبری، دلائل الامامه، دارالذخایر، ص۲۱۶.
- ↑ قهپایی، مجمع الرجال، نشر اسماعیلیان، ج۷، ص۱۷۶.
- ↑ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۵۰، ص۲۳۷-۲۳۸
- ↑ منتهی الآمال، ج۲، ص۶۴۹؛ اکمال الدین صدوق
- ↑ مظفری، مادران چهارده معصوم(ع)، ص۲۱۰. مجلسی، جلاء العیون، ص۹۸۹.
- ↑ مظفری، مادران چهارده معصوم(ع)، ص۲۱۰. قمی، انوار البهیه، ص۴۷۳.