کنیز بودن مادران هفت امام شیعه: تفاوت میان نسخه‌ها

مادران [[امام سجاد علیه‌السلام|امام سجاد(ع)]]، [[امام کاظم علیه‌السلام|امام کاظم(ع)]]، [[امام رضا علیه‌السلام|امام رضا(ع)]]، [[امام جواد علیه‌السلام|امام جواد(ع)]]، [[امام هادی علیه‌السلام|امام هادی(ع)]]، [[امام حسن عسکری علیه‌السلام|امام حسن عسکری(ع)]] و [[امام مهدی علیه‌السلام|امام مهدی(ع)]]، [[کنیز]] بوده‌اند و منابع روایی و تاریخی آنها را به نیکی ستوده‌اند:

 

* '''مادر امام سجاد(ع)'''  

مادر امام سجاد(ع) را از کنیزان ایرانی و دختر یزدگرد دانسته‌اند.<ref name=":1">اربلی، كشف الغمة في معرفة الأئمة، ۱۳۸۱ق، ج۲، ص۷۴.</ref> نام‌های مختلفی از جمله «غزاله»، «شاه‌زنان»<ref name=":1" />، «خوله»<ref>جمعی از عالمان، مجموعة نفيسة في تاريخ الأئمة عليهم السلام، ۱۴۲۲ق، ص۲۰.</ref> و «شهربانو» ذکر کرده‌اند.<ref>شیخ صدوق، عيون أخبار الرضا عليه السلام، ۱۳۷۸ق، ج۱، ص۴۱.</ref> براساس روایتی در [[کتاب اصول کافی]] امام علی(ع) به فرزندش امام حسین(ع) سفارش کرد از همسرش شهربانو به خوبی محافظت کند، زیرا در آینده‌ای نزدیک برای وی فرزندی خواهد آورد که بهترین اهل زمین خواهد بود.<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج۲، ص۳۶۹.</ref>

 

حُمَیدَه همسر [[امام صادق(ع)]] و مادر [[امام کاظم علیه‌السلام|امام کاظم(ع)‌]] بود.<ref>ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین، مقاتل الطالبیین، دارالمعرفة، ص۴۱۳.</ref> بنابر روایتی، [[امام باقر علیه‌السلام|امام باقر(ع)]] حمیده را از برده‌فروشی خرید و به فرزندش امام صادق(ع) بخشید.<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ۱۳۶۳ش، ج۱، ص۴۷۷.</ref> بنابر منابع حدیثی، امام صادق(ع) پاسخگویی به سؤال فقهی یکی از اصحاب خود را به همسرش حمیده، ارجاع داده و از او خواست تا کنیزش را نزد حمیده بفرستد و پاسخ سؤالش را دریافت کند.<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ۱۳۶۳ش، ج۴، ص۳۰۱.</ref> امام صادق(ع) حمیده را به همراه برخی دیگر، برای ادای حقوق اهل [[مدینه]] می‌فرستاد.<ref>حر عاملی، محمد بن حسن، هداية الامة، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۳۳۱.</ref> همچنین حمیده یکی از پنج نفری شمرده شده که امام صادق(ع) به عنوان [[وصی]] خود معرفی کرد.<ref>قرشی، باقرشریف، حیاة الامام موسی بن جعفر(ع)، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۴۱۵-۴۱۶.</ref>

 

* '''مادر امام رضا(ع)'''  

[[نجمه]]، مادر امام رضا(ع)، کنیز بود.<ref>شیخ صدوق، عيون أخبار الرضا عليه السلام، ۱۳۷۸ق، ج‏۱، ص۴۱.</ref> بر اساس روایتی، روزی حمیده [[پیامبر(ص)]] را در خواب دید که به او دستور داد نجمه را به ازدواج فرزندش موسی(ع) درآورد؛ زیرا فرزندی به دنیا خواهد آورد که بهترین فرد روی زمین است. حمیده کنیزش نجمه را به فرزندش [[امام کاظم(ع)]] بخشید و از او خواست در حق وی نیکی کند.<ref name=":0"> شیرازی، علی، زنان نمونه، ص۲۴۰، قم، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه.</ref> نجمه را از زنان مؤمن و پارسا دانسته‌اند.<ref name=":0" />

 

* '''مادر امام جواد(ع)'''  

سَبِیکه، معروف به سبیکه نُوبِیَّه و خَیْزُران، مادر امام جواد(ع) بود. بنابر روایات، او کنیز<ref>مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۵۰، ص۱، بیروت.</ref> و از خانواده [[ماریه قبطیه]] همسر پیامبر(ص) بود.<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج۱، ص۴۹۲، ۱۴۰۷ق.</ref> [[علی بن حسین مسعودی|مسعودی]]، تاریخ‌نگار قرن چهارم قمری، در [[اثبات الوصیة|کتاب اثبات الوصیة]] او را ستوده است.<ref>نگاه کنید به مسعودی، علی بن حسین، اثبات الوصیة للامام علی بن ابی طالب(ع)، ص۲۱۶، ۱۳۸۴ش.</ref>

 

* '''مادر امام هادی(ع)'''  

سمانه مغربیه، مادر [[امام هادی(ع)]]،<ref>امین، سید محسن، اعیان الشیعه، ج۲، ص۳۶، دارالتعارف للمطبوعات؛ طبرسی، فضل بن حسن، اعلام الوری، دارالکتب الاسلامیه، ص۳۵۵.</ref> کنیزی بود که به دستور [[امام جواد علیه‌السلام|امام جواد(ع)]] به هفتاد دینار خریداری شد.<ref>حسون، أعلام النساء المؤمنات، ۱۳۷۹ش، ص۵۱۷.</ref> او بسیار [[روزه]] می‌گرفت و [[نماز]] می‌خواند.<ref>محلاتی، ذبیح‌الله، ریاحین الشریعه، ج۳، ص۲۳، دارالکتب الإسلامیه.</ref> امام هادی(ع) در [[حدیث|حدیثی]]، مادرش را عارف بر حقش و اهل [[بهشت]] دانسته است.<ref>طبری، محمد بن جریر، دلائل الامامه، دارالذخایر، ص۲۱۶.</ref> وی در زمره زنان راوی [[حدیث]] نیز، نام برده شده است.<ref>قهپایی، عنایة‌الله، مجمع الرجال، ج۷، ص۱۷۶، نشر اسماعیلیان.</ref>

* '''مادر امام حسن عسکری(ع)'''  

حُدَیث مادر امام عسکری(ع)، کنیز<ref>مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۵۰، ص۲۳۷-۲۳۸، ۱۴۰۳ق.</ref> و متولی موقوفات و صدقات آن امام بود.  او همچنین واسطه بین [[امام مهدی علیه‌السلام|امام مهدی(ع)]] و مردم نیز بود. منابع شیعی از حُدیث به بزرگی یاد کرده و او را ستوده‌اند.<ref>قمی، عباس، منتهی الآمال، ج۲، ص۶۴۹.</ref> [[علامه مجلسی]] در [[جلاء العیون|کتاب جلاء العیون]] او را زنی عفیف، کریم و در نهایتِ [[ورع]] و [[تقوا]] معرفی می‌کند<ref>مظفری، حیدر، مادران چهارده معصوم(ع)، ص۲۱۰؛ مجلسی، محمدباقر، جلاء العیون، ص۹۸۹.</ref> و [[شیخ عباس قمی]] در [[انوار البهیه]] می‌نویسد وی پارساترین و پاکدامن‌ترین بانوی زمان خود بوده و [[راویان]] او را از بانوان عارف و صالح برشمرده‌اند.<ref>قمی، عباس، انوار البهیه، ص۴۷۳.</ref>

==منابع==

{{پانویس}}

  | شاخه فرعی۲ = فضائل اهل بیت(ع)

  | بازبینی نویسنده =

  | بازبینی =