حقوق جزا
سؤال
حقوق جزا و جرم شناسی چیست؟
کتاب قانون مجازات اسلامی، نوشته ی جهانگیر منصور، در سال ۱۳۹۲ با آخرین ویرایش ها، در ۷۲۸ ماده تصویب شد. البته کتاب پنجم قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۷۵ که به قانون تعزیرات نیز معروف است به قوت خود باقی ماند و موادی از قانون جرایم رایانه ای به عنوان مواد ۷۲۹ الی ۷۵۵ به آن الحاق گردید. قانون مجازات اسلامی جزء قوانین اصلی جزایی است.
حقوق جزا، به مجموعه ای از قوانین و مقررات تحت عنوان حقوق کیفری مربوط می‌شود که تعیین مجازات ها و پیش بینی عواقب قانونی برای افرادی است که جرم یا خلافی انجام داده اند. حقوق جزا معمولاً به منظور حفظ نظم اجتماعی، تعزیرات متناسب با جرم، تربیت و بازداری از انجام جرم ها تدوین می‌شوند.[۱]
دو بند از اصول حقوق جزا عبارتند از:
- اصل قاضی‌نشینی؛[۲] این اصل بیان می‌کند که هیچ فرد نباید قاضی در پرونده ی خود باشد. به عبارت دیگر، هر کسی که از مرتکبی الهام گرفته است نباید قاضی در پرونده ی خود باشد و باید از داوری در پرونده ی مرتبط با خود، خودداری کند.
- قاعده ترافیک حقوقی؛[۳] این قاعده ی اصلی حقوق جزا است که بر اساس آن، قانون باید واضح و محدود و قابل اجرا باشد تا افراد بتوانند حقوق و تعهدات خود را درک کرده و بر آن عمل کنند.
منابع:
جهانگیر منصور در سال ۱۳۲۰ در تهران متولد شد. پدرش محمد جعفر منصور از پیشکسوتان نشر کتاب در ایران و صاحب یک کتاب فروشی در خیابان ناصر خسرو تهران بود. جهانگیر منصور فعالیت حرفه‌ای را از ۱۳ سالگی با شاگردی در کانون معرفت آغاز نمود. در سال ۱۳۳۵ به انتشارات نیل ملحق شد. در آنجا به فعالیت هایی چون امور فنی چاپ، نمونه خوانی، پخش، کتاب فروشی اشتغال داشت. چند سال بعد در پی اختلاف میان شرکا و منحل شدن انتشارت نیل، به همراه دوستانش عبدالحسین آل رسول و رضا سید حسینی انتشارات کتاب زمان را تأسیس کرد. جهانگیر منصور پس از انقلاب به تدوین کتاب های حقوق و مجموعه قوانین و مقررات حقوقی پرداخت که اغلب این آثار در زمره ی پرفروش ترین کتاب های این حوزه قرار گرفتند. کتاب مجموعه قوانین جهانگیر منصور از سری کتاب های حقوقی معروف اوست که برای آشنایی وکلا ،قضات، اساتید و دانشجویان رشته های حقوقی و تمامی علاقه مندان به آشنایی با قوانین و مقررات جزائی به تالیف رسیده اند. از آثار جهانگیر منصور می‌توان به کتاب های قوانین و مقررات مربوط به ازدواج و طلاق، قانون مجازات اسلامی، قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، کتاب قانون تجارت، قانون روابط موجر و مستاجر و قانون آیین دادرسی کیفری اشاره کرد. جهانگیر منصور، معروف ترین تدوین‌کننده مجموعه قوانین و مشهورترین شخصیت غیرحقوقی در بین حقوقدانان کشور، در دی ماه ۱۳۹۴ به دیار باقی شتافت.