۲۹
ویرایش
Fakarami1421 (بحث | مشارکتها) |
Fakarami1421 (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۳۱: | خط ۳۱: | ||
بسیاری از اهل لغت تصریح کردهاند که «مولی» به معنای « اولی» آمده است: | بسیاری از اهل لغت تصریح کردهاند که «مولی» به معنای « اولی» آمده است: | ||
الف. محمد سائب کلب تصریح کرده است که در زبان عرب «مولی» به معنای «اولی» آمده است؛ چنانکه فخر رازی ذیل آیه «هی مولاکم و بئس المصیر» گفته است که کلبی معنای «مولی» را «اولویت و برتری» گرفته است.<ref name=":0">فخر رازی، التفسير الكبير أو مفاتيح الغيب، ج29، ص 198، الناشر دار الكتب العلمية سنة النشر 1421هـ - 2000م، مكان النشر بيروت</ref> «فراء» و «زجاج» نیز تصریح کردهاند که واژهی «مولی» به معنای «اولویت» آمده است.<ref name=":0" /> ابو عبیده در کتاب «مجاز القرآن»، دربارهی معنای واژهی «مولی» در آیهی «هی مولاکم» میگوید: «هی مولاکم ای: اولی بکم»؛ این مولای شماست؛ یعنی اولی و برتر است بر شما.<ref>«إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَجَلَّ مَوْلَايَ، وَأَنَا مَوْلَى كُلِّ مُؤْمِنٍ أبو عبيدة معمر بن المثنى التيمى البصري، مجاز القرآن، ج2، ص254، المحقق: محمد فواد سزگين، الناشر: مكتبة الخانجى - القاهرة الطبعة: 1381 هـ</ref> بنابر این طبق تصریح لغویان اهلسنت، «مولا» به معنای اولویت و برتری استعمال شده است؛ در حالیکه ایرادگران شبهه ادعا کردهاند که هیچکس قبول ندارد واژهی «مولی» به معنای« اولی» استعمال شده باشد! | الف. محمد سائب کلب تصریح کرده است که در زبان عرب «مولی» به معنای «اولی» آمده است؛ چنانکه فخر رازی ذیل آیه «هی مولاکم و بئس المصیر» گفته است که کلبی معنای «مولی» را «اولویت و برتری» گرفته است.<ref name=":0">فخر رازی، التفسير الكبير أو مفاتيح الغيب، ج29، ص 198، الناشر دار الكتب العلمية سنة النشر 1421هـ - 2000م، مكان النشر بيروت</ref> «فراء» و «زجاج» نیز تصریح کردهاند که واژهی «مولی» به معنای «اولویت» آمده است.<ref name=":0" /> ابو عبیده در کتاب «مجاز القرآن»، دربارهی معنای واژهی «مولی» در آیهی «هی مولاکم» میگوید: «هی مولاکم ای: اولی بکم»؛ این مولای شماست؛ یعنی اولی و برتر است بر شما.<ref>«إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَجَلَّ مَوْلَايَ، وَأَنَا مَوْلَى كُلِّ مُؤْمِنٍ أبو عبيدة معمر بن المثنى التيمى البصري، مجاز القرآن، ج2، ص254، المحقق: محمد فواد سزگين، الناشر: مكتبة الخانجى - القاهرة الطبعة: 1381 هـ</ref> بنابر این طبق تصریح لغویان اهلسنت، «مولا» به معنای اولویت و برتری استعمال شده است؛ در حالیکه ایرادگران شبهه ادعا کردهاند که هیچکس قبول ندارد واژهی «مولی» به معنای« اولی» استعمال شده باشد! | ||
علاوه بر تصریح اهل لغت، با مراجعه به متن حدیث نیز مفهوم «اولویت» به خوبی فهمیده میشود؛ زیرا پیامبر اسلام- صلی الله علیه و آله- در ابتدا فرمودند: «آیا من نسبت به شما اولویت و برتری ندارم؟»<ref>حاکم نیشابوری، مستدرک علی الصحیحین، ج3، ص119، تحقيق: مصطفى عبد القادر عطا، الناشر: دار الكتب العلمية - بيروت الطبعة: الأولى، 1411 - 1990</ref> سپس بلافاصله فرمودند: «هرکس من مولای اویم، علی-علیه السلام- مولای اوست»؛ در نتیجه قرینهی سیاقی، خود دلالت میکند که «مولی» به معنای «اولویت» است. | علاوه بر تصریح اهل لغت، با مراجعه به متن حدیث نیز مفهوم «اولویت» به خوبی فهمیده میشود؛ زیرا پیامبر اسلام- صلی الله علیه و آله- در ابتدا فرمودند: «آیا من نسبت به شما اولویت و برتری ندارم؟»<ref name=":1">حاکم نیشابوری، مستدرک علی الصحیحین، ج3، ص119، تحقيق: مصطفى عبد القادر عطا، الناشر: دار الكتب العلمية - بيروت الطبعة: الأولى، 1411 - 1990</ref> سپس بلافاصله فرمودند: «هرکس من مولای اویم، علی-علیه السلام- مولای اوست»؛ در نتیجه قرینهی سیاقی، خود دلالت میکند که «مولی» به معنای «اولویت» است. | ||
===۹.واژهی ولایت (به معنای حکومت) در کلام شیخین=== | ===۹.واژهی ولایت (به معنای حکومت) در کلام شیخین=== | ||
همچنین در کلمات صحابه بارها از این کلمه استفاده شده است و منظورشان خلافت و سرپرستی بوده است. مانند: | همچنین در کلمات صحابه بارها از این کلمه استفاده شده است و منظورشان خلافت و سرپرستی بوده است. مانند: | ||
خط ۴۱: | خط ۴۱: | ||
اهل سنت میگویند این واژه در حدیث غدیر به معنای «دوست داشتن» و یا «یاری کردن» است. | اهل سنت میگویند این واژه در حدیث غدیر به معنای «دوست داشتن» و یا «یاری کردن» است. | ||
===۱. کدورت با علی علیهالسلام=== | ===۱. کدورت با علی علیهالسلام=== | ||
برخی از اهل سنت گفتهاند شأن صدور سخن پیامبر این بود که عدهای از اصحاب، به سبب مسائلی، با امام علی کدورت داشتند. پیامبر اسلام برای اینکه این کدورت در دلها باقی نماند و منشأ مشکلاتی برای جامعهی اسلامی پس از خودش نشود، مردم را در کنار غدیر خم جمع کرد و فرمود: «هرکس من دوست اویم، علی هم دوست اوست.» یکی از قرائنی که دلالت میکند معنای مولی در این حدیث، همان دوستی و دوستداشتن است، جملهای است که پیامبر در ادامهی سخن خود فرمود: «خداوندا دوستداران علی را دوست بدار»! بنابراین با تمسک به حدیث غدیر نمیتوان امامت امام علی- علیه السلام- را اثبات کرد | برخی از اهل سنت گفتهاند شأن صدور سخن پیامبر این بود که عدهای از اصحاب، به سبب مسائلی، با امام علی کدورت داشتند. پیامبر اسلام برای اینکه این کدورت در دلها باقی نماند و منشأ مشکلاتی برای جامعهی اسلامی پس از خودش نشود، مردم را در کنار غدیر خم جمع کرد و فرمود: «هرکس من دوست اویم، علی هم دوست اوست.» یکی از قرائنی که دلالت میکند معنای مولی در این حدیث، همان دوستی و دوستداشتن است، جملهای است که پیامبر در ادامهی سخن خود فرمود: «خداوندا دوستداران علی را دوست بدار»! بنابراین با تمسک به حدیث غدیر نمیتوان امامت امام علی- علیه السلام- را اثبات کرد. بنا بر این چنانچه منظور پیامبر از مولی «سرپرستی» میبود، باید از الفاظی مانند «ولی الامر» استفاده میکرد. | ||
==== نقد==== | ==== نقد==== | ||
#معنایی که از کلمهی «مولی» متبادر میشود ولایت امر و سرپرستی امت است؛ پیامبر نزدیک به | #معنایی که از کلمهی «مولی» متبادر میشود ولایت امر و سرپرستی امت است؛ پیامبر نزدیک به ۱۲۰ هزار نفر را در گرمای آن روز جمع کرد و پیش از طرح ولایت امام علی، نسبت به اولویت خود بر آنها و حق و شأن سرپرستی خود بر مؤمنان از آنان اقرار گرفت و بلافاصله سرپرستی و ولایت امام علی با صراح مطرح کرد؛ اگر مقصود پیامبر از جملهی «من کنت مولاه فهذا علی مولاه» صرفا اعلام محبت به علی و رفع کدورتی که در دل برخی وجود داشت، میبود، هرگز نیاز نبود آن جمعیت انبوه را گرد آورد و پس از خطبهی معروفش، از مردم برای امام علی بیعت بگیرد؛ اساسا گرفتنبیعت، برای ایجاد و اظهار محبت، در تاریخ اسلام سابقهای ندارد؛ علاوه بر این آیات نازلشده در پیش و پس از حادثهی غدیر، نشان از اهمیت و حساسیت موضوع دارد و با توجه به شرایط سالها و ماههای پایانی زندگی پیامبر، هیچ مسألهای جز مسألهی حکومت و ولایت پس از پیامبر مطرح نبوده است. | ||
#روایات دیگری دربارهی جریان غدیر وجود دارد که از آن امامت و خلافت استفاده میشود؛ حاکم نیشابوری چنین نقل میکند: «پیامبر به حاضران در منطقهی غدیر خم فرمود: من دو میراث گرانبها از خود به جا میگذارم: کتاب خدا و عترتم (اهل بیتم)؛ سپس فرمود: «خدا مولا و سرپرست من است و من سرپرست هرمؤمن هستم»؛ سپس دست امام علی-علیه السلام- را گرفت و فرمود: «کسی که من مولا و سرپرست اویم، علی- علیه السلام- سرپرست اوست». | #روایات دیگری دربارهی جریان غدیر وجود دارد که از آن امامت و خلافت استفاده میشود؛ حاکم نیشابوری چنین نقل میکند: «پیامبر به حاضران در منطقهی غدیر خم فرمود: من دو میراث گرانبها از خود به جا میگذارم: کتاب خدا و عترتم (اهل بیتم)؛ سپس فرمود: «خدا مولا و سرپرست من است و من سرپرست هرمؤمن هستم»؛ سپس دست امام علی-علیه السلام- را گرفت و فرمود: «کسی که من مولا و سرپرست اویم، علی- علیه السلام- سرپرست اوست».<ref name=":1" /> در این روایت از کلمهی «ولی» دربارهی امام علی-علیه السلام- استفاده شده است و معنای کلمهی ولی «سرپرستی» است؛ مانند: «ولی طفل»؛ | ||
===۲. دعای پیامبر=== | ===۲. دعای پیامبر=== | ||
خط ۵۲: | خط ۵۲: | ||
====نقد==== | ====نقد==== | ||
#از قرینهی صدر کلام پیامبر (الست اولی لکم...)، از کلمه «مولی»، «اولویت» استفاده میشود؛ در نتیجه معنای کلام پیامبر این میشود: «بار خدایا! هرکس که ولایت او را پذیرفت، دوست بدار و هرکس که از ولایت او سرباز زد و او راتنها گذارد، دشمن بدار». | #از قرینهی صدر کلام پیامبر (الست اولی لکم...)، از کلمه «مولی»، «اولویت» استفاده میشود؛ در نتیجه معنای کلام پیامبر این میشود: «بار خدایا! هرکس که ولایت او را پذیرفت، دوست بدار و هرکس که از ولایت او سرباز زد و او راتنها گذارد، دشمن بدار». | ||
#در روایات دیگری که در همین باب وارد شده است، الفاظی آمده است که با امامت و خلافت مناسبت دارد؛ مثلاً در بعضی از روایات، پیامبر اسلام - صلی الله علیه وآله – چنین دعا کرده است: «هرکس علی- علیه السلام- را یاری کند خداوند او را یاری خواهد کرد و هرکس علی- علیه السلام- را خوار کند، خداوند او را خوار خواهد ساخت | #در روایات دیگری که در همین باب وارد شده است، الفاظی آمده است که با امامت و خلافت مناسبت دارد؛ مثلاً در بعضی از روایات، پیامبر اسلام - صلی الله علیه وآله – چنین دعا کرده است: «هرکس علی- علیه السلام- را یاری کند خداوند او را یاری خواهد کرد و هرکس علی- علیه السلام- را خوار کند، خداوند او را خوار خواهد ساخت.»<ref>ابوالحسن العجلی، معرفة الثقات من رجال أهل العلم، ج2، ص188 ، محقق: عبد العليم عبد العظيم البستوي ،الناشر: مكتبة الدار - المدينة المنورة - السعودية الطبعة: الأولى، 1405 – 1985.</ref> روشن است که مفهوم نصرت و خزلان (یاریکردن و وانهادن) با مفهوم خلافت سازگارتر است تا محبت به تنهایی. در نتیجه معنای حدیث این میشود: «بارالها! یاری کن هرکس علی را در امر خلافت یاری کند و خوار کن هرکس علی- علیه السلام- را در امر خلافت تنها گذارد!»؛ | ||
#در برخی روایات دیگر که در این ماجرا وارد شده است، کلام پیامبر تتمهای دارد: «ابن عساکر» که از «براء ابن عازب» چنین روایت کرده است: «من کنت مولاه فانّ علیا بعدی مولاه... | #در برخی روایات دیگر که در این ماجرا وارد شده است، کلام پیامبر تتمهای دارد: «ابن عساکر» که از «براء ابن عازب» چنین روایت کرده است: «من کنت مولاه فانّ علیا بعدی مولاه...»<ref>ابن عساکر، تاریخ دمشق، ج42، ص220، المحقق: عمرو بن غرامة العمروي، الناشر: دار الفكر للطباعة والنشر والتوزيع عام النشر: 1415 هـ - 1995 م</ref> حال اگر پیامبر از کلمهی مولی ارادهی محبت کرده بود، وجهی برای ذکر کلمه «بعدی» وجود نداشت؛ زیرا معنا ندارد پیامبر-صلی الله علیه و آله- بگوید: علی بعد از من محبّ و دوستدار شماست نه قبل از من! چنانکه پیامبر بارها به امام علی-علیهما السلام- فرمودند: «إِنَّ عَلِيًّا مِنِّي وَأَنَا مِنْهُ و َهُوَ وَلِيُّ كُلِّ مُؤْمِنٍ مِنْ بَعْدِي»؛ همانا علی از من است و من از علیام! و او سرپرست هرمؤمنی پس از من است. | ||
<references /> | <references /> |
ویرایش