پیشگویی‌های قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
←‏خبرهای غیبی قرآن از آینده: در تحدی بحث ده آیه یا یک آیه نیست و بلکه سوره آمده است . اصلاح شد، اصلاح شماره آیه آخر
جز (ابرابزار)
جز (←‏خبرهای غیبی قرآن از آینده: در تحدی بحث ده آیه یا یک آیه نیست و بلکه سوره آمده است . اصلاح شد، اصلاح شماره آیه آخر)
 
(۲۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{شاخه
| شاخه اصلی =
|شاخه فرعی۱ =
|شاخه فرعی۲ =
|شاخه فرعی۳ =
}}
بسم الله الرحمن الرحیم
آیا قرآن واقعاً پیشگویی کرده است؟!
پیش‌درآمد
در کتاب‌های کلام اسلامی و علوم قرآن، غالباً به بحث اعجاز قرآن اشاره شده و متکلمان ضمن ارائهٔ تعریفی از معجزیت قرآن، وجوهی را برای آن بیان کرده‌اند؛ یکی از وجوه اعجاز قرآن، که دلیلی بر الاهی بودن آن تلقی شده است، إخبار غیبی قرآن از رویدادهایی<ref>مثلاً اخبار از فتح مکه و پیروزی رومیان بر امپراتوری ایران و …</ref> است که در آینده اتفاق می‌افتاد و در آن مقطع، پیش‌بینی آن هم بسیار از ذهن‌ها دور می‌بود؛ حال پرسش این است که آیا این خبرها از سنخ پیش‌گویی‌های پیش‌گویان است یا از سنخ دیگری است؟ برخی از مخالفان اسلام با مقایسه آیات قرآن و نوشته‌های پیش‌گویانهٔ برخی از پیش‌گویان مشهور جهان، این وجه از معجزیت قرآن را موردسؤال قرار داده و خواسته‌اند از این رهگذر به اعتبار کل قرآن آسیب رسانند؛ در این نوشتار به یکی از این دست شبهات، توجه کرده و به بررسی و نقد آن خواهیم پرداخت.
چکیدهٔ شبهه
ادعا می‌شود که در قرآن در چندین مورد نسبت به حوادث آینده پیش‌گویی شده و مسلمانان این پیش‌گویی‌ها را نشانهٔ غیربشری بودن قرآن دانسته‌اند! حال جای این پرسش است که اگر صرف پیش‌گویی از یک حادثه، دلیل حقانیت و الاهی‌بودن کتاب یا سخن یا ادعایی است، پس تفاوت ماهیتی میان پیش‌گویی‌های قرآن با پیشگویی‌های انسان‌هایی مانند ژون ورن، نوستر آداموس و… چیست؟! با این استدلال ناچار باید این افراد را پیامبر و کتاب‌هایشان را کتاب‌های آسمانی بدانیم<ref>استخراج شده از سایت‌های شبهه افکن</ref>!


چکیدهٔ نقد
{{سوال}}
در قرآن در چندین مورد نسبت به حوادث آینده پیش‌گویی شده و مسلمانان این پیش‌گویی‌ها را نشانه غیربشری بودن قرآن دانسته‌اند! حال جای این پرسش است که اگر صرف پیش‌گویی از یک حادثه، دلیل حقانیت و الهی‌بودن کتاب یا سخن یا ادعایی است، پس تفاوت ماهیتی میان پیش‌گویی‌های قرآن با پیشگویی‌های انسان‌هایی مانند ژول ورن، نوستر آداموس و… چیست؟! با این استدلال ناچار باید این افراد را پیامبر و کتاب‌هایشان را کتاب‌های آسمانی بدانیم! آیا قرآن واقعاً پیشگویی کرده است؟!
{{پایان سوال}}


یکی از اعجازهای محتوایی قرآن کریم، إخبار از آینده و گزارشی قطعی از حوادثی است که در آینده باید رخ می‌داده است؛ البته پیش‌گویی‌های قرآن با پیش‌گویی‌های انسان‌ها متفاوت است؛ زیرا آنچه قرآن از آن خبر می‌دهد و به اصطلاح پیش‌گویی می‌کند، از منبع کامل وحی و غیب صادر شده و متکی بر علم بی‌پایان خداوند متعال است و هیچ خطا و شکی در تحقق آن نیست؛ ولی پیش‌گویی‌هایی که از انسان‌ها صادر می‌شود، بیش‌تر بر اساس حدس، گمان، شهود و در یک‌کلام، متکی بر علم محدود انسانی است و امکان اشتباه و خطا در آن فراوان است!
{{پاسخ}}


مقدمه
خبر دادن از آینده و گزارش قطعی از حوادثی که در آینده رخ خواهد داد، یکی از اعجازهای محتوایی قرآن است. پیش‌گویی‌های قرآن با پیش‌گویی‌های انسان‌ها متفاوت است؛ زیرا آنچه قرآن از آن خبر می‌دهد، از منبع [[وحی]] صادر شده و متکی بر علم خداوند است و هیچ خطا و شکی در تحقق آن نیست. پیش‌گویی‌هایی که از انسان‌ها صادر می‌شود، بیش‌تر بر اساس حدس، گمان، شهود و در یک‌کلام، متکی بر علم محدود انسانی است و امکان اشتباه و خطا در آن فراوان است.


قرآن کریم معجزهٔ جاوید پیامبر گرامی اسلام(ص) است؛ این کتاب آسمانی در حقیقت کتاب زندگی و تبیین و توضیح زیست مؤمنانه است و نه کتاب پیش‌گویی یا هرموضوع دیگر! قرآن آمده است تا شیوهٔ خدایی‌زیستن و زندگی بر محور توحید را به آدمیان بیاموزد و در این راه تنها به مباحثی می‌پردازد که این هدف را تحقق بخشد و البته هرموضوع را به اندازه و به شیوه‌ای بیان می‌کند که هدف موردنظرش را تأمین کند؛ اگر در مواردی، پیش‌گویی (هرچند نمی‌توان نام آن را پیش‌گویی نهاد؛ بلکه إخبار از غیب است) کرده است، نه با هدف پیش‌گویی است، بلکه برای تقویت قلوب مؤمنان و نیروبخشیدن به انگیزه‌های آنان است؛ اگر در جایی به پدیده‌های طبیعی پرداخته، نه برای این است که گزارشی از مسائل علمی به دست دهد؛ بلکه برای توجه دادن به توحید و ارائهٔ آیات خداشناسی است؛ اگر از پیشینیان سخن گفته، نه برای قصه‌گویی وتاریخ‌نگاری است؛ بلکه برای درس‌آموزی از زندگی و سرانجام نیک یا بد آن‌هاست؛ بنابر این نباید انتظار داشت که قرآن، پر از پیش‌گویی‌هایی، آن هم به سبک و سیاق کاهنان و پیش‌گویان، باشد؛ ازآنجا که قرآن کتاب هدایت و تعلیم اخلاق و حکمت است، به هرچیز چنان می‌نگرد که آیا این هدف متعالی را محقق می‌کند یا نه؟ پیش‌گویی‌های قرآن، اگر چه به عنوان تحدی، در قرآن نیامده است، اما باتوجه به اینکه نوعی اخبار از غیب است، می‌تواند موضوع تحدی و هم‌آوردطلبی، برای اثبات حقانیت آن در برابر مخالفان هم قرار گیرد!
== قرآن کتاب پیشگویی نیست ==
قرآن [[معجزه]] پیامبر گرامی اسلام(ص)است؛ این کتاب در حقیقت کتاب زندگی و تبیین و توضیح زیست مؤمنانه است و نه کتاب پیش‌گویی یا هر موضوع دیگر! [[قرآن]] شیوه خدایی‌زیستن و زندگی بر محور توحید را به انسان می‌آموزد و در این راه تنها به مباحثی می‌پردازد که این هدف را تحقق بخشد و البته هر موضوع را به اندازه و به شیوه‌ای بیان می‌کند که هدف موردنظرش را تأمین کند. اگر در مواردی، پیش‌گویی(نمی‌توان نام آن را پیش‌گویی نهاد؛ بلکه خبر دادن از [[علم غیب|غیب]] است) کرده است، نه با هدف پیش‌گویی است، بلکه برای تقویت قلب‌های مؤمنان و نیرو بخشیدن به انگیزه‌های آنان است. اگر در جایی به پدیده‌های طبیعی پرداخته، نه برای این است که گزارشی از مسائل علمی به دست دهد؛ بلکه برای توجه دادن به توحید و ارائه آیات [[ضرورت خداشناسی|خداشناسی]] است. اگر از پیشینیان سخن گفته، نه برای قصه‌گویی وتاریخ‌نگاری است؛ بلکه برای درس‌آموزی از زندگی و سرانجام نیک یا بد آن‌هاست؛ بنابراین نباید انتظار داشت که قرآن، پر از پیش‌گویی‌هایی، آن هم به سبک و سیاق کاهنان و پیش‌گویان، باشد؛ ازآنجا که قرآن کتاب هدایت و تعلیم اخلاق و حکمت است، به هر چیز چنان می‌نگرد که آیا این هدف متعالی را محقق می‌کند یا نه؟ پیش‌گویی‌های قرآن، اگر چه به عنوان تحدی، در قرآن نیامده است، اما با توجه به اینکه نوعی اِخبار از غیب است، می‌تواند موضوع [[تحدی قرآن|تحدی و هم‌آورد طلبی]]، برای اثبات حقانیت آن در برابر مخالفان هم قرار گیرد.


سخن قرآن پیشگویی نیست، إخبار از غیب است!
=== خبر از آینده در قرآن ===
یکی از اعجازهای محتوایی قرآن کریم، خبر دادن از آینده و گزارشی قطعی از حوادثی است که در آینده رخ خواهد داد. پیش‌گویی‌های قرآن با پیش‌گویی‌های انسان‌ها متفاوت است. آنچه قرآن از آن خبر می‌دهد و به اصطلاح پیش‌گویی می‌کند، از منبع [[وحی]] صادر شده و متکی بر علم خداوند است و هیچ خطا و شکی در تحقق آن نیست؛ ولی پیش‌گویی‌هایی که از انسان‌ها صادر می‌شود، بیش‌تر بر اساس حدس، گمان، شهود و در یک‌کلام، متکی بر علم محدود انسانی است و امکان اشتباه در آن فراوان است. پیشگویی‌های قرآن در مقطع نزول آیات، با هدف امیدبخشی و ایمان افزایی در دل‌های مؤمنان و یاری‌کردن آن‌ها برای تقویت صبر و پایداری است.


یکی از اعجازهای محتوایی قرآن کریم، إخبار از آینده و گزارشی قطعی از حوادثی است که در آینده باید رخ می‌داده است؛ البته پیش‌گویی‌های قرآن با پیش‌گویی‌های انسان‌ها متفاوت است؛ زیرا آنچه قرآن از آن خبر می‌دهد و به اصطلاح پیش‌گویی می‌کند، از منبع کامل وحی و غیب صادر شده و متکی بر علم بی‌پایان خداوند متعال است و هیچ خطا و شکی در تحقق آن نیست؛ ولی پیش‌گویی‌هایی که از انسان‌ها صادر می‌شود، بیش‌تر بر اساس حدس، گمان، شهود و در یک‌کلام، متکی بر علم محدود انسانی است و امکان اشتباه و خطا در آن فراوان است؛ مسلماً إخبار قرآن در مقطع نزول آیات، نمی‌تواند معجزه تلقی شود؛ زیرا علی الفرض، هنوز وقت تحقق آن نرسیده و مخاطبان قرآن تحقق وعدهٔ آن را با چشم خود ندیده‌اند؛ پس پیشگویی‌های قرآن در مقطع نزول آیات، صرفاً با هدف امیدبخشی و ایمان‌افزایی در قلوب مؤمنان و یاری‌کردن آن‌ها برای تقویت صبر و پایداری است؛ آری! پس از تحقق خبر غیبی، نوعی معجزه هم محسوب می‌شود و اعتماد و اطمینان مؤمنان را به پیامبر و صدق گفتار او افزایش می‌دهد.
==== خبرهای غیبی قرآن از آینده ====
قرآن در برخی موارد و با انگیزه‌های خاصی از حوادث آینده خبر داده است. این اخبار به‌طور خلاصه چنین است:
* خبر از فتح قریب‌الوقوع مکه به دست مسلمانان؛ {{قرآن|قُلْ لِلَّذِینَ کَفَرُوا سَتُغْلَبُونَ وَتُحْشَرُونَ إِلَیٰ جَهَنَّمَ ۚ وَبِئْسَ الْمِهَادُ|ترجمه=به آنها که کافر شدند بگو: (از پیروزی موقت خود در جنگ اُحُد، شاد نباشید!) بزودی مغلوب خواهید شد؛ (و سپس در رستاخیز) به سوی جهنم، محشور خواهید شد. و چه بد جایگاهی است!|سوره=آل عمران|آیه=۱۲}}


برخی از پیش‌گویی‌های قرآن کریم
این آیه، پس از [[جنگ احد]] نازل شده است؛ در حالی که مسلمانان از نظر شرایط ظاهری سیاسی و نظامی، تا حد قابل توجهی دچار شکست شده و ناامیدی در دل بسیاری از آن‌ها نفوذ کرده‌بود. در این آیه خداوند از پیروزی قریب‌الوقوع مسلمانان در آینده سخن می‌گوید و ضمن بیم دادن و هشدار به کافران، به مؤمنان، بشارت موفقیت و پیروزی می‌دهد؛ زمان زیادی نمی‌گذرد که وعده قرآن تحقق می‌یابد و درهای مکه به دست مسلمانان گشوده می‌شود!<ref>مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ دهم، ۱۳۷۱ش، ج۲، ص۴۵۰.</ref>


۱. إخبار از فتح قریب‌الوقوع مکه به دست مسلمانان؛ " (ای پیامبر!) به کافران بگو (از پیروزی کنونی خود در جنگ احد شاد نباشید) به زودی شکست خواهید خورد (وسپس در رستاخیز) به سوی دوزخ محشور می‌شوید و دوزخ چه قرارگاه بدی است!<ref>آل عمران، آیه ۱۲.</ref>
* خبر از پیروزی امپراتوری روم بر امپراتوری ایران؛ {{قرآن|غُلِبَتِ الرُّومُ|۲|فِی أَدْنَی الْأَرْضِ وَهُمْ مِنْ بَعْدِ غَلَبِهِمْ سَیَغْلِبُونَ|۳|ترجمه= رومیان در نزدیکترین زمین مغلوب شدند! و آنها پس از مغلوب شدن فعلی به زودی غلبه خواهند کرد.|سوره=روم|آیه=۳-۲}}


این آیه، پس از جنگ احد نازل شده است؛ در حالی که مسلمانان از نظر شرایط ظاهری سیاسی و نظامی، تا حد قابل توجهی دچار شکست شده و ناامیدی در دل بسیاری از آن‌ها نفوذ کرده بود؛ در این آیه خداوند از پیروزی قریب‌الوقوع مسلمانان در آینده سخن می‌گوید و ضمن بیم دادن و هشدار به کافران، به مؤمنان، بشارت موفقیت و پیروزی می‌دهد؛ خیلی زمان نمی‌گذرد که وعدهٔ قرآن تحقق می‌یابد و درهای مکه به دست مسلمانان گشوده می‌شود!<ref>تفسیر نمونه، ناصر مکارم شیرازی و همکاران، (تهران، دار الکتب الاسلامیه، چ بیستم، سال ۱۳۶۷)، ج۲، ص۳۳۳–۳۳۴.</ref>
خداوند در سوره روم وعده می‌دهد به زودى امپراطورى روم كه از امپراطورى ايران شكست خورد، بعد از چند سال بر آن امپراطورى غلبه خواهد كرد<ref>طباطبايى، محمدحسين، الميزان فی تفسیر القرآن، ترجمه: محمد باقر موسوی همدانی، قم، دفتر انتشارات اسلامى، چاپ پنجم، ۱۳۷۴ش، ج۱۶، ص۲۳۲.</ref> این اتفاق، چنان‌که قرآن از آن خبر داده بود، چند سال بعد به وقوع پیوست؛<ref>مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ دهم، سال ۱۳۷۱ش، ج۱۶، ص۳۶۰.</ref>


۲. إخبار از پیروزی امپراتوری روم بر امپراتوری ایران؛<ref>روم، آیه ۲–۴.</ref> هنگامی که ایرانیان لشکر روم را شکست داند و این امر موجب خوشحالی قریش شد، قرآن کریم، برای شادی و قوت قلب مسلمانان، با قاطعیت تمام خبر از پیروزی قریب‌الوقوع رومیان بر ایرانیان در کم‌تر از ده سال، می‌دهد و این اتفاق، چنان‌که قرآن از آن خبر داده بود، به وقوع پیوست؛<ref>تفسیر نمونه، ج۱۶، ص۳۶۰–۳۶۹.</ref>
* خبر از شکست کافران در جنگ بدر؛ {{قرآن|أَمْ یَقُولُونَ نَحْنُ جَمِیعٌ مُنْتَصِرٌ * سَیُهْزَمُ الْجَمْعُ وَیُوَلُّونَ الدُّبُرَ|ترجمه=بلکه می‌گویند: ما با هم مجتمع و بسیاریم و پیروزیم. به زودی آن جماعت (در جنگ بدر) شکست خورده و به جنگ پشت کنند|سوره=قمر|آیه=۴۴–۴۵}}


۳. إخبار از ادامه و فزونی نسل پیامبر اکرم(ص)؛<ref>سورهٔ کوثر.</ref>
قرآن در این آیه از شكست كفار و پراکنده شدن جمعيت آنان پيشگويى مى‏‌كند. بعد از نازل شدن این آیه، [[جنگ بدر]] پيش آمد و كفار شكست خوردند و اين يكى از پيشگويي‌هاى قرآن كريم است.<ref>طباطبايى، محمدحسين، الميزان فی تفسیر القرآن، ترجمه: محمد باقر موسوی همدانی، قم، دفتر انتشارات اسلامى، چاپ پنجم، ۱۳۷۴ش، ج۱۹، ص۱۳۹.</ref>


۴. إخبار از شکست کفار در جنگ بدر؛<ref>قمر/۴۴ و ۴۵</ref>
* خبر از ناتوانی انسان‌ها از آوردن یک سوره، ده سوره یا کتابی همانند قرآن؛ قرآن با هدف اثبات رسالت رسول اكرم صلى الله عليه و آله و وحيانى بودن قرآن از مخالفان وى خواسته است اگر در حقانيت رسالت آن حضرت شك دارند كتابى مانند قرآن يا ده سوره يا يك سوره مانند آن بياورند.<ref>مركز فرهنگ و معارف قرآن، دايره المعارف قرآن كريم، قم، بوستان كتاب قم، چاپ سوم، ۱۳۸۲ش، ج۷، ص۲۷۳.</ref>: {{قرآن|وَإِنْ کُنْتُمْ فِی رَیْبٍ مِمَّا نَزَّلْنَا عَلَیٰ عَبْدِنَا فَأْتُوا بِسُورَةٍ مِنْ مِثْلِهِ وَادْعُوا شُهَدَاءَکُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ إِنْ کُنْتُمْ صَادِقِینَ|ترجمه=و اگر شما را شکی است در قرآنی که بر بنده خود (محمد) فرستادیم، پس بیاورید یک سوره مانند آن، و گواهان خود را بخوانید به جز خدا، اگر راست می‌گویید|سوره=بقره|آیه=۲۳}}


۵. إخبار از ناتوانی انسان‌ها از آوردن همانند سوره‌ای، یا آیه‌ای یا ده آیه از قرآن؛<ref>بقره/ ۲۴</ref>
{{پایان پاسخ}}
{{مطالعه بیشتر}}


۶. خبر از تحریف‌ناپذیری قرآن کریم؛<ref>حجر/ ۶–۹</ref>
== مطالعه بیشتر ==
* سید رضا مؤدب، ''اعجاز قرآن''، قم، انتشارات احسن الحدیث، چاپ اول، ۱۳۷۹ش.
* محمدهادی معرفت، ''علوم قرآنی''، قم، انتشارات التمهید، چاپ اول، ۱۳۷۸ش.
* سید محمدباقر حجتی، ''تاریخ قرآن کریم''، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، چاپ دوم، ۱۳۷۷ش.
* محمدتقی مصباح یزدی، ''قرآن‌شناسی''، قم، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، چاپ اول، ۱۳۷۶ش.


و…
برای مطالعه بیش‌تر:
۱. محمدهادی معرفت، علوم قرآنی، (قم، انتشارات التمهید، چ اوّل، سال ۱۳۷۸).
۲. سید محمدباقر حجتی، تاریخ قرآن کریم، (تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، چ دوّم، سال ۱۳۷۷).
۳. محمدتقی مصباح یزدی، قرآن‌شناسی، (قم، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، چ اوّل، سال ۱۳۷۶).
۴. سید رضا مؤدب، اعجاز قرآن، (قم، انتشارات احسن الحدیث، چ اوّل، سال ۱۳۷۹).


== منابع ==
== منابع ==
{{پانویس|۲}}
{{پانویس|۲}}
 
{{شاخه
| شاخه اصلی = علوم و معارف قرآن
| شاخه فرعی۱ = اعجاز قرآن
| شاخه فرعی۲ =
| شاخه فرعی۳ =
}}
{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
  | شناسه =
  | شناسه = شد
  | تیترها =
  | تیترها = شد
  | ویرایش =
  | ویرایش =
  | لینک‌دهی =
  | لینک‌دهی = شد
  | ناوبری =
  | ناوبری =
  | نمایه =
  | نمایه =
  | تغییر مسیر =
  | تغییر مسیر =شد
| ارجاعات =
| بازبینی نویسنده =
  | بازبینی =
  | بازبینی =
  | تکمیل =
  | تکمیل =
۲٬۱۵۱

ویرایش