پیدایش تشیع در ایران: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۳: خط ۱۳:


==ورود اسلام و تشیع به ایران==
==ورود اسلام و تشیع به ایران==
پس از فتح ایران به دست مسلمانان، قبایل عرب زیادی از جزیره العرب و عراق راهی مناطق مختلف ایران شدند، در طول قرن اول و دوم، شمار مهاجرین عرب به ایران بسیار زیاد بود. این مهاجرت ها برای ادامه فتوحات در شرق ایران و برای گرفتن زمین و طبعاً وضعیت مناسب اقتصادی شهرهای ایران صورت می گرفت. این مهاجرت ها به طور معمول، شکل قبیله ای داشته و در هر منطقه قبایل مختلفی سکونت می کردند و گاه شهری یک پارچه مملو از مهاجران عرب می شد.
پس از فتح ایران به دست مسلمانان، قبایل عرب زیادی از جزیره العرب و عراق راهی مناطق مختلف ایران شدند، در طول قرن اول و دوم، شمار مهاجران عرب به ایران بسیار زیاد بود. این مهاجرت‌ها به طور معمول، شکل قبیله ای داشته و در هر منطقه، قبایل مختلفی سکونت می‌کردند.


یعقوبی می نویسد: در تمام شهر های خراسان اقوام عربی از قبایل ربیعه و مضر و نیز قبایل یمنی، حضور داشتند. اهالی مدینه شیروان مخلوطی از عرب و عجم هستند، شهر های مشابه دیگر عبارتند از حلوان، حمیر، دینور، قزوین، نهاوند عرب و عجم هستند، غالب مردم قم عرب های اشعری هستند، فریدن و منطقه جرمقاسان در اطراف اصفهان قومی از عرب از قبیله هَمدان زندگی می کنند، اهالی ری و نیشابور مخلوطی از عرب و عجم اند.<ref>بلاذی، احمد بن یحیی، فتوح البلدان، ۱/۲۹۲ ـ ۲۳۷، قاهره، مکتبه النهضه المصریه.</ref>
برخی مورخان نقل کرده‌اند که در تمام شهرهای خراسان، اقوام عربی از قبایل ربیعه و مضر و نیز قبایل یمنی، حضور داشتند. اهالی شهر شیروان از عرب و عجم هستند، شهرهای مشابه دیگر عبارتند از حلوان، حمیر، دینور، قزوین، نهاوند عرب و عجم هستند، غالب مردم قم عرب‌های اشعری هستند.<ref>بلاذی، احمد بن یحیی، فتوح البلدان، ۱/۲۹۲ ـ ۲۳۷، قاهره، مکتبه النهضه المصریه.</ref>


گرایش های مذهبی اعم از تشیّع، اهل حدیث و اعتزال و دیگران، همه از طریق همین عرب های مهاجر در ایران بسط و گسترش یافت. زیرا در اوائل نیمه دوم قرن اول که مذهب های فکری مختلف به طور جدی خود را نشان دادند، از ایرانیان کسی یافت نمی شد که به اندازه کافی آشنایی و نفوذ برای ایجاد جریانی مذهبی داشته باشد.
گرایش های مذهبی اعم از تشیع، اهل‌حدیث، اعتزال و دیگران، همه از طریق همین عرب‌های مهاجر در ایران بسط و گسترش یافت. با حضور قبایل همدان و یا بنی‌عبدالقیس و اشعری‌ها که از قبایل شیعه بودند در بعضی از مناطق ایران گرایش شیعی در این مناطق رواج یافت.<ref>یعقوبی، احمد بن ابی یعقوب، تاریخ یعقوبی ۲/۳۲۶، بیروت، دار صادر.</ref>
 
با حضور قبایل همدان و یا بنی عبد القیس و اشعری ها که از قبایل شیعه بودند در بعضی از مناطق ایران گرایش شیعی در این مناطق رواج یافت.<ref>یعقوبی، احمد بن ابی یعقوب، تاریخ یعقوبی ۲/۳۲۶، بیروت، دار صادر.</ref>


===نخستین شهر شیعه===
===نخستین شهر شیعه===
خط ۲۵: خط ۲۳:


==قیام های شیعی==
==قیام های شیعی==
زید بن علی بن الحسین پیش از قیام خود در سال ۱۲۲ق بر ضد امویان، دو نفر را به منظور فراهم آوردن نیرو به خراسان فرستاد، این نشان می دهد که ری و خراسان و قم آمادگی برای پذیرش دعوت شیعی داشته اند. بعد از شهادت زید در میان شیعیان خراسان حرکتی پدید آمد، آن ها عقیده خود را آشکار کردند و جرائم اموی ها را در حق آل رسول(ص) برای مردم بیان می کردند، در آن میان شهری نبود مگر آن که این خبر فضای آن را آکنده کرده بود.<ref>یعقوبی، احمد بن یعقوب، تاریخ یعقوبی ۲/۳۲۶، پیشین.</ref>
زید بن علی بن الحسین پیش از قیام خود در سال ۱۲۲ق بر ضد امویان، دو نفر را به منظور فراهم آوردن نیرو به خراسان فرستاد، این نشان می‌دهد که برخی مناطق ایران آمادگی برای پذیرش دعوت شیعی داشته‌اند. بعد از شهادت زید در میان شیعیان خراسان حرکتی پدید آمد، آن‌ها عقیده خود را آشکار کردند و ظلم اموی‌ها را در حق آل‌رسول(ص) برای مردم بیان می‌کردند، در آن میان شهری نبود مگر آن که این خبر فضای آن را آکنده کرده بود.<ref>یعقوبی، احمد بن یعقوب، تاریخ یعقوبی ۲/۳۲۶، پیشین.</ref>


پس از کشته شدن زید فرزندش یحیی از کوفه به ری آمد و بعد از مدتی توقف، به خراسان رفت. یحیی مدتی در خراسان به امید استفاده از نیروهایي که در آن نواحی گرایش شیعی داشتند، از این شهر به آن شهر می رفت.<ref>جعفریان، رسول، تاریخ تشیع در ایران، قم، انتشارات انصاریان، ۱۳۸۵ش، ص۱۶۴.</ref>
پس از کشته شدن زید فرزندش یحیی از کوفه به ری آمد و بعد از مدتی توقف، به خراسان رفت. یحیی مدتی در خراسان به امید استفاده از نیروهایي که در آن نواحی گرایش شیعی داشتند، از این شهر به آن شهر می رفت.<ref>جعفریان، رسول، تاریخ تشیع در ایران، قم، انتشارات انصاریان، ۱۳۸۵ش، ص۱۶۴.</ref>
۱۱٬۸۷۷

ویرایش