پیامدهای دروغ: تفاوت میان نسخه‌ها

۲۸۷ بایت اضافه‌شده ،  ‏۵ اکتبر ۲۰۲۱
بدون خلاصۀ ویرایش
(ابرابزار)
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۱۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{شاخه
 
| شاخه اصلی = اخلاق
|شاخه فرعی۱ = تهذیب نفس
|شاخه فرعی۲ = رذائل اخلاقی
|شاخه فرعی۳ = دروغ
}}
{{سوال}}
{{سوال}}
دروغ چیست و دارای چه اقسامی است؟
آسیب‌ها و پیامدهای دروغ چیست؟{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}[[دروغ]] را دارای آثار منفیِ فردی و اجتماعی شمرده‌اند. نابودی ایمان، محروم شدن از هدایت خدا و از بین رفتن [[حیا]]، برخی از پیامدهای فردی دروغ است. دروغگو در اجتماع نیز دچار آسیب‌هایی شده که مهمترین آن کاهش اعتمادِ اجتماعی او است.
{{پاسخ}}


== پیامدهای فردی ==
== پیامدهای فردی ==
. نابودی ایمان: دروغ با ایمان ناسازگار است و ضعف و نابودی آن را در پی دارد، حضرت علی(ع) فرمود: از دروغ بپرهیزید چرا که ایمان را دور می‌کند.
[[دروغ]] پیامدهای فراوانی نسبت به فرد دروغگو به همراه دارد، که برخی از آنها چنین‌اند:


محرومیت از هدایت الهی: دروغ انسان را از هدایت الهی محروم می‌سازد. پروردگار عزوجل در قرآن می‌فرماید: همانا خداوند دروغگوی ناسپاس را هدایت نمی‌کند.
* نابودی ایمان: دروغ با [[ایمان]] ناسازگار است و ضعف و نابودی آن را در پی دارد. بر اساس [[روایت|روایتی]] از [[امام علی(ع)]]، دروغ ایمان را از [[انسان]] دور می‌کند.
* محروم شدن از هدایت: دروغ انسان را از هدایت الهی محروم می‌کند. بر پایه [[قرآن]]، خداوند دروغگویِ ناسپاس را هدایت نمی‌کند.
* زمینه‌سازی کفر و نفاق: دروغ گاه زمینه [[کفر]] یا [[نفاق]] را در انسان فراهم می‌سازد. زمانی که دل دروغگو از ایمان خالی شد، کفر یا نفاق به آن راه خواهد یافت.
* از بین رفتن جوانمردی: وقتی دروغ، عادت فرد شود، ممکن است جوانمردی او از میان برود، چنانکه امام علی(ع) در روایتی به این مطلب اشاره کرده است.
* فراموشی: به گفته [[امام صادق(ع)]]، یکی از کمک‌های خداوند به انسان‌ها در مقابل دروغگویان، فراموشکار شدن آنها است. خبرهای دروغگو، با واقع مخالف است و مخالفت با واقع، مرز و معیار یکسانی ندارد؛ بنابراین، چه بسا خبرهای او از یک واقعه، با هم سازگار و یکسان نباشد.
* سرزنش و پشیمانی: سرانجام، دروغگو رسوا می‌شود و نتیجه آن، سرزنش شدن و پشیمانی از کرده خویش است.
* از بین رفتن حیا: کسی که عادت کند بدون توجه به ارزش انسانیِ دیگران، به آنها دروغ بگوید، [[حیا]] را میان خود و دیگران از بین می‌برد؛ چنانکه امام علی(ع) نیز، دروغگو را بی‌حیا دانسته است.<ref name=":0">اخلاق الاهی، آفات زبان، جلد چهارم، استاد آیت الله مجتبی تهرانی، ص۱۱۸-۱۲۴.</ref>


# زمینه‌سازی کفر و نفاق: دروغ گاه زمینه کفر یا نفاق را در انسان فراهم می‌سازد. زمانی که دل دروغگو از ایمان خالی شد، کفر یا نفاق به آن راه خواهد یافت.
# ضعیف ساختن مروت و جوانمردی: آنگاه که دروغ، عادت فرد شود، چه بسا جوان مردی یکسره از وجود او رخت بربندد، چنان‌که در سخن گهربار حضرت علی(ع) آمده است: هر کس دروغ گوید، جوان مردی خویش را تباه سازد.
# فراموشی: از آنجا که خبرهای انسان دروغگو، با واقع مخالف است و مخالفت با واقع، حدو مرز و معیار واحدی ندارد و چه بسا خبرهای او از یک واقعه با هم سازگار و یکسان نباشد. امام صادق(ع) فرمود: همانا از کمک‌هایی که خداوند بر ضد دروغگویان می‌کند فراموشی آنهاست.
== پیامدهای اجتماعی ==
== پیامدهای اجتماعی ==
# کاهش ارزش اجتماعی: دروغگو قابل اطمینان نیست و مردم به او اعتماد نمی‌کنند از این رو نزد مردم ارزش ندارد. ارزش انسان در جامعه بشری به اطمینان و اعتماد مردم به اوست. دروغگویی رفتار ناشایستی به شمار می‌رود که اعتبار انسان را از بین می‌برد امام صادق(ع) از عیسی بن مریم(ع) نقل فرمود: کسی که بسیار دروغ گوید ارزشش نزد خدا و نزد خلق او، از بین می‌رود.
یکی از پیامدهای اجتماعی دروغ، کاهش اعتماد به او در اجتماع است. دروغگو قابل اطمینان نبوده و مردم به او اعتماد نمی‌کنند؛ از این رو نزد مردم ارزش ندارد. ارزش انسان در جامعه بشری به اطمینان و اعتماد مردم به او است. بر اساس روایتی از [[امام صادق(ع)]] کسی که زیاد دروغ می‌گوید، ارزشش نزد خدا و نزد خلق او، از بین می‌رود.<ref name=":0" />
# سرزنش و پشیمانی: سرانجام دروغگویی، سرزنش شدن و پشیمانی از کرده خویش است زیرا مردم دیر یا زود، به رفتار ناشایست و گفتار خلاف واقع دروغگو پی برده، او را خواهند شناخت.
۸. نابودی شرم و حیا: کسی که عادت کند بدون توجه به ارزش و منزلت انسانی، دیگران به آنها دروغ بگوید، پرده حیا میان خود و ایشان را دریده، بی شرم می‌شود چنان‌که سرور پرهیزکاران علی(ع) فرموده است: دروغگو بی حیاست.<ref>اخلاق الاهی، آفات زبان، جلد چهارم، استاد آیت الله مجتبی تهرانی، ص۱۱۸ ـ ۱۱۹ـ ۱۲۰ـ ۱۲۱ـ ۱۲۲ـ ۱۲۳ـ ۱۲۴.</ref>


== جستارهای وابسته ==
== جستارهای وابسته ==
خط ۳۱: خط ۲۶:
== منابع ==
== منابع ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}
 
{{شاخه
| شاخه اصلی = اخلاق
| شاخه فرعی۱ = تهذیب نفس
| شاخه فرعی۲ = رذائل اخلاقی
| شاخه فرعی۳ =
| شاخه فرعی۴ = دروغ
}}
{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
  | شناسه = شد
  | شناسه = شد
خط ۳۸: خط ۳۹:
  | لینک‌دهی = شد
  | لینک‌دهی = شد
  | ناوبری =
  | ناوبری =
  | نمایه =
  | نمایه =شد
  | تغییر مسیر = شد
  | تغییر مسیر = شد
  | ارجاعات =
  | ارجاعات =
| بازبینی نویسنده =
  | بازبینی =
  | بازبینی =
  | تکمیل =
  | تکمیل =
۱۱٬۸۷۷

ویرایش