پیامدهای حسد: تفاوت میان نسخه‌ها

۲٬۷۴۴ بایت حذف‌شده ،  ‏۱۸ مارس ۲۰۲۱
جز
جایگزینی متن - '|شاخه فرعی' به '| شاخه فرعی'
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - '|شاخه فرعی' به '| شاخه فرعی')
 
(۱۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{ویرایش}}
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
{{سوال}}
پیامدهای حسادت چیست؟
پیامدهای حسادت چیست؟
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}[[حسد]] دارای پیامدهای فردی مانند اندوه همیشگی، بیماری‌های جسمی و انکار [[حکمت خدا|حکمت]] و [[عدل الهی]] است. برای حسد، پیامدهای اجتماعی مانند صرف انرژی در راه نادرست و [[جرم]] و [[جنایت]] نیز، برشمرده شده است.
 
فرد حسود با دیدن خوشی‌های دیگران در [[افسردگی|اندوهی]] دائمی بوده و به دلیل غم و اندوه درونی، به بیماری‌های جسمی نیز مبتلا می‌شود. حسود در حقیقت، به نحوه تقسیم [[نعمت|نعمت‌ها]] توسط [[خدا]] اعتراض دارد؛ بنابراین [[حکمت خدا|حکمت]] و [[عدل الهی]] را انکار می‌کند.
 
حسادت باعث می‌شود انرژی فرد در راه ویران کردن سرمایه‌های فردی و اجتماعی مصرف شود و حتی منجر به جرم و جنایت‌هایی مانند [[دزدی]] و [[قتل]] شود.


== پیامدهای فردی ==
== پیامدهای فردی ==
پیامدهای فردی حسادت فراوان دانسته شده و برخی از آنها چنین است:  
پیامدهای فردی [[حسادت]] فراوان دانسته شده؛ برخی از آنها چنین است:


=== اندوه دائمی ===
=== اندوه دائمی ===
فرد حسود، خود را در عذاب و شكنجه مي‌بيند، او همیشه اندوهناك است؛ چون هميشه از ديدن كساني كه داراي نعمت هستند و بهره‌اي از زندگي مادي و معنوي دارند، عذاب مي برد و خود را با غم، اندوه، محروميت و بيچارگي گرفتار مي سازد.
فرد حسود، خود را در [[عذاب]] دیده و دچار [[افسردگی|اندوهی]] دائمی است؛ زیرا همیشه از دیدن کسانی که دارای [[نعمت]] هستند و بهره‌ای از زندگی مادی و [[معنویت|معنوی]] دارند، احساس محرومیت کرده و به اندوه گرفتار می‌شود. در [[روایت|روایتی]]، حسود ناآرام معرفی شده<ref name=":0" /> و بر اساس روایتی دیگر، حسد [[روح انسان]] را معیوب ساخته و آن را می‌گدازد.<ref>آمدی، عبدالواحد، غررالحکم و دررالکلم، ص۱۴۱.</ref>
 
و نيز از آن حضرت مي‌خوانيم كه: «دروغگو مردانگي ندارد و حسود ناآرام است.»<ref>وقال علي-عليه السلام-: "لامُرّوه لِكَذُوب ولا راحَه لِحَسُود." همان، ص۲۵۶.</ref>
 
در جاي ديگر، مضرات رواني آن را گوشزد مي‌كند و مي‌فرمايد: «بترسيد از حسد، زيرا روح انسان را معيوب مي‌سازد و آن را مي‌گدازد.»<ref>قال علي-عليه السلام-: "اِحْذَروُا مِنَ الْحَسَدِ فَاِنَّهُ يُزري النَفْسِ." آمدي، عبدالواحد، غررالحكم و دررالكلم، ص۱۴۱.</ref>


=== بیمارهای جسمی ===
=== بیمارهای جسمی ===
در روايات اسلامي آمده است كه سرچشمه بسياري از مفاسد فردي و اجتماعي حسد است. حسد آثار نامطلوبي روي جسم و سلامت انسان مي‌گذارد. افراد حسود معمولا افرادي رنجور و از نظر اعصاب و دستگاه‌هاي مختلف بدن، غالبا ناراحت و بيمارند. امروز اين حقيقت ثابت شده كه بيماري‌هاي جسمي در بسياري از موارد، عامل رواني دارند. در طبّ امروز بحث‌هاي مشروحي تحت عنوان بيماري هاي «روان تني» ديده مي‌شود كه به اين قسمت از بيماري‌ها اختصاص دارند.
حسد آثار نامطلوبی روی جسم و سلامت انسان می‌گذارد. در علم پزشکی، ثابت شده برخی از بیماری‌های جسمی، عامل روانی دارند و تحت عنوان «بیماری‌های روان‌تنی» به آن پرداخته شده است.
 
علي-عليه السلام- در موارد متعددي به زيان‌هاي جسماني حسد اشاره نموده‌اند و فرموده‌اند: «جاي شگفت است كه حسودان از سلامت تن خود غافلند.»<ref>قال علي-عليه السلام-: "اَلْعَجَبُ لِغَفْلَه الحُسّاد عن سَلامَه الاَجْساد." مجلسي، محمد باقر، بحار الانوار، ج۷۳، ص۲۵۶.</ref>


و در حديثي ديگر فرمودند: «تندرستي بدن از كمي حسادت است.»<ref>و قال علي-عليه السلام-: "صِحَه الجَسَدِ مِنْ قِلَه الحسد." همان، ص۲۵۶.</ref>
در روایتی، [[امام علی(ع)]] تندرستی بدن را از کمیِ حسادت دانسته است.<ref name=":0" /> به گفته او، جای شگفتی است که حسودان از سلامت تن خود غافلند.<ref name=":0">مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج۷۳، ص۲۵۶.</ref>  


=== انکار حکمت خدا ===
=== انکار حکمت و عدل خدا ===
از نظر معنوي، حسد نشانه كمبود شخصيت، ناداني، كوتاه فكري و نقص ايمان است؛ زيرا حسود در واقع خود را ناتوان تر از آن مي بيند كه به مقام محسود و بالاتر از آن برسد؛ لذا سعي مي كند محسود را به عقب برگرداند، به علاوه، او عملاً نسبت به حكمت خداوند كه بخشنده اصلي اين نعمت ها است معترض است و نسبت به اعطاي نعمت به افراد از طرف خداوند ايراد دارد؛ لذا در حديثي از امام صادق -عليه السلام- مي خوانيم: «حسد و بدخواهي از تاريكي قلب و كور دلي است و از انكار نعمت هاي خدا به افراد سرچشمه مي گيرد، و اين دو (كور دلي و ايراد بر بخشش خدا) دو بال كفر هستند; به سبب حسد بود كه فرزند آدم در يك حسرت جاويداني فرو رفت و به هلاكتي افتاد كه هرگز از آن رهايي نمي يابد.»<ref>قال الصادق -عليه السلام-: "الحَسَدَ اَصْلُهُ مِنْ عمي القَلْبِ والحُجُودُ لِفَضْلِ الله تَعالي وهما جناحان لِلْكُفْرِ وبِالْحَسَدِ وقع بن آدم في حَسْرَه الاَبَدِ وَهَلَكَ مَهْلَكاً لا ينجو مِنْه ابداً." نوري، حسين، مستدرك الوسائل، ج۲، ص۳۲۷.</ref>
حسود در حقیقت، نسبت به [[حکمت خدا|حکمت خداوند]] که بخشنده [[نعمت|نعمت‌ها]] است معترض است. او از نحوه تقسیم نعمت بین افراد، که توسط [[خداوند]] انجام می‌گیرد، ناراضی است. بنا بر [[حدیث|حدیثی]] از [[امام صادق(ع)]]، حسادت از انکار نعمت‌های خدا به افراد، سرچشمه می‌گیرد.<ref>نوری، حسین، مستدرک الوسائل، ج۲، ص۳۲۷.</ref>


امام خميني(ره) در اين باره مي‌فرمايد: ... آن كس كه حسد مي‌ورزد و زايل شدن نعمت غير را آرزو مي‌كند و كينه صاحب نعمت را در دل دارد، بداند كه ايمان ندارد، چون بايد بداند كه حق تعالي از روي صلاح تام اين نعمت را نصيب او كرده و دست فهم ما از آن كوتاه است و بداند علاوه بر اين كه ايمان ندارد، عدل الهي را نيز قبول ندارد.... چون ايمان به عدل با حسادت منافات دارد. تو اگر او را عادل مي داني، تقسيم او را هم عادلانه بدان. چنانچه در حديث شريف فرمود كه حق تعالي مي‌فرمايد: «حسود رو گردان است از قسمت هايي كه بين بندگانم كرده ام، و از نعمت هاي من غضبناك است.»<ref>موسوي الخميني، روح الله، چهل حديث، ص۱۱۲.</ref>
به گفته [[امام خمینی]]، در کتاب اربعین حدیث، حسد به معنای قبول نداشتن [[عدل الهی]] است؛ زیرا اگر حسود خدا را [[عادل]] می‌دانست، تقسیم او را نیز عادلانه می‌شمرد. بنا بر روایتی، حسود از قسمت‌های الهی بین بندگان روگردان، و نسبت به نعمت‌های او [[خشمگین]] است.<ref>موسوی خمینی، روح‌الله، چهل حدیث، ص۱۱۲.</ref>


== پیامدهای اجتماعی ==
== پیامدهای اجتماعی ==
پیامدهای اجتماعی حسد گوناگون است. برخی از آنها را چنین دانسته‌اند:  
پیامدهای اجتماعی حسد گوناگون است. برخی از آنها را چنین دانسته‌اند:
 
=== صرف انرژي در راه نادرست ===
حسود تمام يا بيشتر نيروها و انرژي هاي بدني و فكري خود را كه بايد در راه پيشبرد اهداف اجتماعي به كار ببرد، در مسير نابودي و ويران كردن آن چه هست صرف مي كند; از اين رو، هم سرمايه هاي وجودي خود را از بين مي برد و هم سرمايه هاي اجتماعي را.


===جرم و جنايت===
=== صرف انرژی در راه نادرست ===
حسود بیشتر نیروها و انرژی‌های بدنی و فکری خود را که باید در راه پیشبرد اهداف اجتماعی به کار ببرد، در مسیر ویران کردن آنچه هست مصرف می‌کند؛ از این رو، سرمایه‌های وجودی خود و حتی سرمایه‌های اجتماعی را از میان می‌برد.


حسد، انگيزه قسمتي از جنايات دنيا است; اگر عوامل و علل اصلي قتل ها، دزدي ها، تجاوزها و مانند آن را بررسي كنيم خواهيم ديد كه قسمت قابل توجهي از آن ها از حسد سرچشمه مي گيرد، مثلاً قرآن مجيد مي فرمايد: «نخستين قتل و كشتاري كه در روي زمين واقع شد، به سبب حسد بود.»<ref>قال الله: "فَطَوَّعَتْ لَهُ نَفْسُهُ قَتْلَ اخيهِ فَقَتَلَهُ فَاَصْبَحَ مِنَ الخاسرين" مائده، ۳۰. (نفس اماره او را وادار به كشتن برادرش كرد و او را كشت، و از زيانكاران گرديد."</ref>
=== جرم و جنایت ===
حسد را انگیزه بخشی از جنایات دنیا، مانند [[دزدی]]، [[قتل]] و تجاوز به حقوق دیگران شمرده‌اند. در [[قرآن]] نیز، سبب نخستین قتل در روی زمین، که قتل [[هابیل]] توسط [[قابیل]] است، حسد دانسته شده است.<ref>مائده: ۳۰.</ref>


شايد به همين دليل است كه حسد را به شراره اي از آتش تشبيه كرده اند كه مي تواند موجوديت حسود و يا جامعه اي را كه در آن زندگي مي كند به خطر اندازد.
به گفته [[ناصر مکارم شیرازی]]، [[مرجع تقلید|مرجع تقلید شیعه]]، حسادت وحشی‌ترین دشمن [[سعادت]] بشریت است؛ زیرا حسود می‌کوشد تا دیگران را به عقب بکشد و این، برخلاف تکامل و پیشرفت است.<ref>مکارم شیرازی، ناصر و دیگران، تفسیر نمونه، ج۳، ص۴۲۳.</ref>
 
يكي از دانشمندان مي گويد: «حسد و بدخواهي از خطرناك ترين صفات است و بايد آن را به منزله موحش ترين دشمن سعادت تلقي كرد و در دفع آن كوشيد.»
 
جوامعي كه افراد آن را اشخاص حسود و تنگ نظر تشكيل مي دهند، جوامعي عقب افتاده هستند; زيرا همان طور كه گفتيم حسود هميشه مي كوشد تا ديگران را به عقب بكشد و اين درست بر خلاف روح تكامل و ترقي است.<ref>مكارم شيرازي، ناصر و ديگران، تفسير نمونه، ج۳، ص۴۲۳.</ref>


{{مطالعه بیشتر}}
{{مطالعه بیشتر}}


==مطالعه بيشتر==
== مطالعه بیشتر ==
 
. حسد و دروغ، شهيد سيد عبدالحسين دستغيب.
 
۲. پرورش روح؛ محمد شفيعي، قم: دفتر تبليغات اسلامي، ۱۳۷۰.


<span></span>
* حسد و دروغ، سید عبدالحسین دستغیب.


==منابع==
== منابع ==
<references />
{{پانویس|۲}}
{{شاخه
{{شاخه
  | شاخه اصلی = اخلاق
  | شاخه اصلی = اخلاق
|شاخه فرعی۱ = رذائل اخلاقی
| شاخه فرعی۱ = رذائل اخلاقی
|شاخه فرعی۲ = حسد
| شاخه فرعی۲ = حسد
|شاخه فرعی۳ =  
| شاخه فرعی۳ =
}}
}}
{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
  | شناسه =  
  | شناسه = شد
  | تیترها =  
  | تیترها = شد
  | ویرایش =  
  | ویرایش = شد
  | لینک‌دهی =  
  | لینک‌دهی = شد
  | ناوبری =  
  | ناوبری =
  | نمایه =  
  | نمایه =
  | تغییر مسیر =  
  | تغییر مسیر = شد
  | ارجاعات =  
  | ارجاعات =
  | بازبینی =  
| بازبینی نویسنده =  
  | بازبینی =
  | تکمیل =  
  | تکمیل =  
  | اولویت =  
  | اولویت = ج
  | کیفیت =  
  | کیفیت = ج
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}