پناه دادن امام سجاد(ع) به خانواده مروان
چرا امام سجاد(ع) در واقعه حرّه به مروان که دشمن سرسخت اهل بیت بود پناه داد؟
امام سجاد(ع) در جریان واقعه حره به بسیاری افراد از جمله خانواده مروان بن حکم پناه داد. در واقعه حره، بسیاری از مردم مدینه، از جمله ۸۰ تن از صحابه پیامبر(ص) و ۷۰۰ تن از حافظان قرآن کشته شدند و اموال و ناموس مردم مدینه توسط سپاه یزید به غارت رفت. امام سجاد(ع) در این قیام با مردم مدینه همراه نشد و دشمنان نیز خانه ایشان را محل امن قرار دادند. امام در خانه خود، بسیاری از زنان و کودکان و حتی خانواده مروان بن حکم را پناه دادند.
واقعه حره
در سال ۶۲ یا ۶۳ قمری جریان شورش مردم مدینه رخ داد که به فاجعه «حَرّه» مشهور شد. پس از شهادت امام حسین(ع) مردم مدینه از عملکرد و فساد یزید ناراضی بودند. حاکم مدینه بزرگان شهر را به نمایندگی از طرف مردم مدینه به دمشق فرستاد تا از نزدیک، یزید را ببینند و از لطف وی برخوردار شوند و مردم را به اطاعت از حکومت وی تشویق نمایند.
یزید در حضور بزرگان مدینه از شراب‌خواری و سگبازی و تشکیل بزمها و مجالس فسق و فجور کوتاهی نکرد، اما از آنان پذیرایی به عمل آورد و هدایای گرانبها و پنجاه هزار و صد دینار به آنان بخشید. او فکر می‌کرد که آنان با دریافت هدایا آنان در بازگشت به مدینه، از او تمجید خواهند کرد.[۱] نمایندگان (جز منذر بن زبیر که به بصره رفت) به مدینه بازگشتند و در اجتماع مردم این شهر اعلام کردند که: ما از نزد شخصی برگشته‌ایم که دین ندارد، شراب می‌خورد، تار و تنبور می‌نوازد، سگبازی می‌کند و زنان خوش آواز در مجلس او دلربایی می‌کنند و با مشتی دزد و خرابکار به شب‌نشینی می‌پردازد، اینک شما را شاهد می‌گیریم که او را از خلافت برکنار کردیم.[۲]
پس از این اعلام، مردم مدینه با عبدالله پسر حنظله بیعت کردند و حاکم مدینه و همه بنی‌امیه را از شهر بیرون راندند، ولی این قیام مردم مدینه، توسط مسلم بن عقبه مأمور یزید سرکوب شد و به شکست انجامید.
خانواده مروان در واقعه حره
در ابتدای قیام، قیام کنندگان مدینه، بنی‌امیه را بیرون کردند، مروان که از دشمنان اهل بیت بود، از امام خواهش کرد که همسر و خانواده او در خانه امام باشند، امام نیز پذیرفت و در مدتی که مدینه، محل قتل و غارت سپاه یزید بود، خانه امام سجاد(ع) پناهگاهی برای پناهندگان بود.[۳] این عمل امام از جوانمردی ایشان نشأت می‌گرفت. برای اینکه امامان در حد اعلای اخلاق بودند که حتی به دشمنان نیز پناه می‌دادند؛ چنانچه پیامبر ابوسفیان را بعد از آن همه دشمنی در فتح مکه بخشید و همچنین امیرالمؤمنین مروان را در جنگ جمل بخشید زیرا آنان از خصلتهای عالیه انسانی برخوردار بودند؛ چنان‌که امام سجاد می‌فرمود: اگر شمشیری را که با آن پدرم را کشته‌اند نزدم امانت بگذارند به آن خیانت نمی‌کنم؛ این یک اصل در مکتب اهل بیت است؛ آنان معدن کرم وسخاوانسان کامل و چراغ هدایت هستند.